DEPOLAMA VE ENVANTER YÖNETİMİ

Envanter kavramı ise genellikle, stoklarda yer alan malzemelerin tamamını ifade etmek için kullanılmaktadır.
İşletme içindeki her stok kalemi işletme envanteridir. Fakat her envanter stok değildir. Çünkü envanter listelerine tüm stoklara ek olarak işletmedeki makine, teçhizat, demirbaş gibi tüm ekipmanlar da dahildir. Bu çerçevede, envanter kavramı stokları da içeren daha kapsamlı bir kavramdır.

En genel tanımla “envanter”, müşteri taleplerini karşılamak üzere işletmeler tarafından sahip olunan
unsurların tamamıdır. Buna göre envanter; (1) işin normal akışı gereği satış amaçlı bulundurulan varlıklar, (2) üretim sürecinde satış amaçlı üretilen varlıklar ve (3) ürünlerin veya hizmetlerin satışa hazır hâle getirilmesi sürecinde kullanılmak üzere bulundurulan varlıkların toplamından meydana gelmektedir

Stok kavramı ile ifade edilen unsurlar aynı karakterde değildirler. Farklı durumlarda ve farklı amaçlarla elde bulundurulurlar. Bu nedenle rasyonel bir envanter yönetiminde ilk hareket noktası, stokların bir sınıflandırmaya tabi tutulmasıdır. Ancak böyle bir sınıflandırma çokluk ve çeşitlilik gösterir.

Bir ürünün elde edilmesinde kullanılan gerekli bileşenlerin işlenip ürüne dönüşmesinden önceki durumunu ifade eden envanter türü işlem öncesi stoklardır.

Üretim sürecinde kullanılan ilk madde ve malzemeler hammaddelerdir. Hammaddelerin belirli bir ürünün parçası haline gelebilmeleri için işlemden geçmeleri gerekir. Örneğin, mobilya üretiminde kullanılan kereste bir hammaddedir.

Üretim sürecinde kullanılan makine ve teçhizatın işlemez duruma gelen bölümlerinin yerine konulacak parçaları içeren envanter türü yedek parçalardır.

Ürünleri oluşturan kısımların birleştirilmesi ve ürünlerin tamamlanması için kullanılan parçaları içeren envanter türü satın alınan montaj parçalarıdır.

Üretim sürecinde kullanılan makine ve teçhizatın işlemez duruma gelen bölümlerinin yerine konulacak parçalar envanterde yedek parçalar türüne girmektedir.

İşletmeler açısından envanter çeşitli işlevlere sahiptir. Söz konusu işlevler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Maliyetlerin en aza indirgenmesine yardımcı olma
• Müşterilere sunulan hizmetlerin istenilen seviyede olmasını sağlama
• İşletmede birbirini takip eden işlemler arasındaki bağımlılığın azaltılmasına yardımcı olma
• Üretimin dengelenmesine ve sermaye gereksinimlerinin azaltılmasına yardımcı olma

Buna karşılık, ticari anlamda faydasız hale gelmiş varlıkların envanterde yer alması işletmenin amacına aykırıdır. Bu tür varlıkların envanterden çıkarılması gerekir. İşaretlenmesi gereken cevap E şıkkıdır.

Satın almalarında miktar iskontosu uygulanan işletmelerde, hammadde tedarikinde istediği miktarı her zaman temin edemeyen işletmelerde, yani genel işleyişinde belirsizlik faktörünün yüksek olan işletmelerde üretim girdisi olan hammadde ve yarı mamul stokları yüksek olma eğilimindedir. Ayrıca talep dalgalanması yüksek olan işletmelerde satılmaya hazır mal ve mamul stokları yüksek seyreder. Buna karşılık, sipariş usulüyle çalışan işletmelerde envanter düzeyleri, diğer işletmelere kıyasla daha düşük seviyelerde belirlenebilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Stok, işletme tarafından depolanmış olan ürün ve malzemelerin bütünüdür.

Yarı mamuller (üretim aşamaları arasındaki parçalar): Daha önceden üretim sürecine girmiş veya üretilmekte olan fakat kullanılabilir mamul hâline gelmemiş maddelerdir.

Devre (çevrim) stokları: Verilen iki sipariş arasındaki zaman zarfında ortalama talebi karşılamak üzere bulundurulan stoktur.

Talepteki Dalgalanmalar: Bir işletmede stok bulundurmanın temel nedenlerinden en önemlisi arz ve talep arasındaki uyumsuzluktur.

Envanter Yönetimi; gereksinimlerin karşılanması için elde bulundurulması gereken varlıklar arasında denge kurmak amacıyla yapılan planlama, örgütleme ve kontrol işlemleridir.

İsabetli satış tahminlerinde bulunulması: Talebin miktar ve zamanının doğru olarak tahmin edilmesi ve stok kararlarının buna göre alınması, stok politikasının buna göre belirlenmesi envanter yönetiminin etkin hâle getirilmesinde önemli bir adımdır.

Üretim Aşaması:

» Üretim Süreçleri

» Tam Zamanında Üretim

» Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik zinciri hammaddenin temin edilmesi, üretim sürecinde ürüne dönüştürülmesi ve müşterilere ulaştırılması faaliyetlerinin bütününü kapsayan bir süreçtir.

Malzeme Akış Zamanı, malzemelerin tedarik zincirine girdiği nokta ile tedarik zincirinden çıktığı nokta arasında geçen süredir.

Stok Devir Hızı, belli bir dönem içerisinde işletmenin stoklarının satış yoluyla kaç defa kullanıldığını yani kaç kez satılıp tüketildiğini gösterir.