DEPOLAMA VE ENVANTER YÖNETİMİ

Depolar sadece ürünlerin stoklandığı
alanlar değildir. Tedarik zinciri sürecine
göre hammadde ya da yarı mamuller de
depolarda saklanabilir. Ayrıca depolarda
saklamanın yanında sahip olunan araç ve
ekipmanlara bağlı olarak sipariş yönetimi,
montaj, bakım ve onarım gibi faaliyetlerde yürütülebilmektedir.

Hammadde aşamasından başlayarak nihai kullanıcı olan müşterilere doğru taşınan ürünlere ilişkin tüm etkinlikleri kapsayan “Tedarik Zinciri”; kaynakların tedarik edilmesi, nakliyesi ve depolanmasının yanı sıra üretimin planlanması, envanterin yönetilmesi, sipariş süreci ve müşteri hizmetleri gibi birçok farklı faaliyeti içermektedir

Klasik depo sınıflaması kapsamında, üretim sürecine göre farklı depo çeşitleri de bulunmaktadır

“Hammadde Depoları”

“Süreç İçi Stok Depolarında

“Ürün Depoları”

Teknik Malzeme” deposu

Mülkiyetine göre depolar kapsamında; Özel Depo, Genel
Depo, Anlaşmalı Depo ve Lisanslı Depo

Tedarik Zinciri kapsamında üreticiler, dağıtıcılar, perakendeciler, müşteriler ve lojistik hizmet sunan işletmeler gibi birçok farklı aktör yer almaktadır.

Depolar ise söz konusu aktörler arasındaki en önemli bağlantı noktalarıdır ve tedarik zincirinin vazgeçilmez bir unsurudur

Tedarik zincirinin en temel aktörü müşterilerdir.

Depolama maliyetleri üç temel bileşenden oluşmaktadır; Depo Maliyetleri, Büro Maliyetleri ve
Elleçleme Maliyetleri

Özel soğutma gerektiren depolarda veya farklı
aydınlatma ekipmanlarının kullanımını gerektiren ürünler söz konusu olduğunda iklimlendirme ve aydınlatma harcamaları değişken maliyetler kapsamında ele alınmalıdır.

Kargo firmalarının kullandığı depolar aktarma merkezine örnek olarak gösterilebilir.

Lisanslı Depolarda ise ürün sahibi işletmelerin
ürünlerini bozulmadan, güvenli şekilde saklamalarına ve depodan çıkarmadan satmalarına olanak
sağlamaktadır.

Depolama özelinde düşünüldüğünde maliyetleri arttıran temel unsurlardan biri fazla stok bulundurmaktır. Fazla stok bulundurmak, ürünlerin depolarda daha uzun süre tutulmasına neden olarak depolama maliyetlerini artırmaktadır.

Merkezî Depolarda işletmeler sahip oldukları
stokları tek bir depoda toplu bir şekilde tutmaktadırlar. Bununla birlikte merkezi depolarda,iletişim ve yönetim fonksiyonu oldukça kolay olduğu için diğer depo türlerine göre yönetim maliyetleri daha düşüktür.

Depolama maliyetleri üç temel bileşenden oluşmaktadır.

Depolar sadece ürünlerin stoklandığı alanlar değildir. Tedarik zinciri sürecine
göre hammadde ya da yarı mamuller de depolarda saklanabilir. Ayrıca depolarda saklamanın yanında sahip olunan araç ve ekipmanlara bağlı olarak sipariş yönetimi, montaj, bakım ve onarım gibi faaliyetlerde yürütülebilmektedir.

Depolar, temel olarak işletme ihtiyaçları ya da müşteri taleplerine bağlı olarak ürünlerin belirli süreler için depolandığı açık veya kapalı alanlar olarak tanımlanabilir. Depolarda hammadde, yarı mamul ya da bütün ürünler stoklanabilmektedir. Depolarda mal kabulü, yerleştirme, depolama, ayrıştırma, paketleme ve sevkiyat gibi faaliyet süreçleri bulunmaktadır. Depolarda genel olarak düşük katma değerli işlemler gerçekleşmekte ve operasyonel maliyetlerin en düşük seviyede olması hedeflenmektedir. Depolamanın temel amacı, ürünlerin saklanmasının yanı sıra ürün fiyatlarındaki değişim gibi işletmeyi etkileyen değişimlerden korunmadır. Ayrıca müşteriler belirli sebepler doğrultusunda satın aldıkları ürünlerin ileri bir tarihte teslim edilmesi için stoklanmasını isteyebilir. Bu gibi durumlarda da ürünler geçici olarak depolanmaktadır.

İşletme Fonksiyonlarına Göre Depolar; Klasik Depolar, Dağıtım Merkezi, Toplama Merkezi, Aktarma Merkezi, Sipariş İşleme Merkezi ve Terminal Depoları olarak sıralanabilir. 

Diğer seçenekte yer alan depolar mülkiyet esasına göre depolar başlığı altında ki depolardır.

Mağara benzeri yerin altındaki doğal ortamlardan yararlanılarak kullanılan depolara, Yeraltı Depoları adı verilmektedir. Bu depo türünde, doğal ortama bağlı olarak sağlanan koşullar belirli ürünlerin stoklanmasına olanak sağlar. Ayrıca yeraltı depoları, yer üstünde bulunan farklı depo türlerine göre daha düşük maliyetlidir. Bu depo türünde stoklanan ürünler olumsuz hava koşullarına göre daha fazla korunma olanağına sahiptir. Bu nedenle depolanan ürünlerin oldukça uzun bir dönem boyunca stoklanması mümkündür. Diğer yandan yeraltı depolarında yangın ihtimaline karşı ek güvenlik önlemlerinin alınması zorunluluğu, depolama maliyetlerini artırmaktadır.

Toplam depolama maliyeti matematiksel olarak aşağıdaki şekilde ifade edilebilir;

TDM= TİM + TDİM
TDM: Toplam depolama maliyetleri
TİM: Toplam inşa maliyetleri
TDİM: Toplam depo işletme maliyetleri

Depolama maliyetleri üç temel bileşenden oluşmaktadır; Depo Maliyetleri, Büro Maliyetleri ve Elleçleme Maliyetleri.

Elleçleme Maliyetleri: Ürünlerin depo içinde veya dışında taşınmasıyla ilişkili maliyetlerden oluşmaktadır.

Tedarik zinciri, üretim fonksiyonuna bağlı olarak üretim sürecinin başlangıcından ürünün son kullanıcıya teslimine kadar tedarikçi ve tüketiciyi birbirine bağlayan süreçleri ifade etmektedir. Diğer bir ifade ile tedarik zinciri, hammadde aşamasından başlayarak nihai kullanıcı olan müşterilere doğru taşınan ürünlere ilişkin tüm etkinlikleri kapsamaktadır.