DENİZ TURİZMİ İŞLETMECİLİĞİ - Deneme Sınavı - 6

İnsanların turizme katılmalarında kendini ger­çekleştirme arzusunu tatmin etme isteklerinin öne çıkması, kitle turizminin yanı sıra alternatif turizm türlerinin de ortaya çıkmasını sağlamıştır (Akoğlan Kozak, Evren ve Çakır, 2013). Alternatif turizm, turistlerin istekleri doğrultusunda aktif katılımını sağladığı faaliyetlerden oluşmaktadır. Bir diğer de­yişle, alternatif turizme katılanlar gittikleri bölgele­rin özelliklerine göre doğal çevreye ve kültürel ya­şam tarzına aktif olarak katılmaktadırlar. Alternatif turizm, kişilerin istekleri doğrultusunda kitlesel turizmden farklı olarak bireysel seyahat deneyimi sunmaktadır. Bundan dolayı bazı alternatif turizm türleri, niş pazar oluşturmaktadır. Niş pazarlama, “benzer karakteristik ve ihtiyaçları olan, fakat bu ihtiyaçları tatmin edilmemiş küçük bir gruba fark­lılaştırılmış ve çok sayıda alternatifi bulunmayan ürünlerle hitap etme süreci” (Albayrak, 2006) olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdan hareketle özellikle bir bölgeye dalış amaçlı gelen turistleri, ilgileri ne­deniyle özel ilgi turizmi kapsamında niş pazar ola­rak tanımlayabiliriz. Ancak kitle turizmine (deniz, kum, güneş) katılıp, tatil sırasında rekreatif amaçlı dalış deneyimi yaşamak isteyenler ile dalış eğitimi alanlar da bulunmaktadır

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

İnsanların turizme katılmalarında kendini ger­çekleştirme arzusunu tatmin etme isteklerinin öne çıkması, kitle turizminin yanı sıra alternatif turizm türlerinin de ortaya çıkmasını sağlamıştır (Akoğlan Kozak, Evren ve Çakır, 2013). Alternatif turizm, turistlerin istekleri doğrultusunda aktif katılımını sağladığı faaliyetlerden oluşmaktadır. Bir diğer de­yişle, alternatif turizme katılanlar gittikleri bölgele­rin özelliklerine göre doğal çevreye ve kültürel ya­şam tarzına aktif olarak katılmaktadırlar. Alternatif turizm, kişilerin istekleri doğrultusunda kitlesel turizmden farklı olarak bireysel seyahat deneyimi sunmaktadır. Bundan dolayı bazı alternatif turizm türleri, niş pazar oluşturmaktadır. Niş pazarlama, “benzer karakteristik ve ihtiyaçları olan, fakat bu ihtiyaçları tatmin edilmemiş küçük bir gruba fark­lılaştırılmış ve çok sayıda alternatifi bulunmayan ürünlerle hitap etme süreci” (Albayrak, 2006) olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdan hareketle özellikle bir bölgeye dalış amaçlı gelen turistleri, ilgileri ne­deniyle özel ilgi turizmi kapsamında niş pazar ola­rak tanımlayabiliriz. Ancak kitle turizmine (deniz, kum, güneş) katılıp, tatil sırasında rekreatif amaçlı dalış deneyimi yaşamak isteyenler ile dalış eğitimi alanlar da bulunmaktadır (Öznur, 2016). Özel ilgi turizmi olarak değerlendirilebilecek olan dalış tu­rizmi, dalış turizmi sistemi içerisinde yer alan dalış turu organizasyonları, dalış için kullanılan ekip­manlar ve dalış eğitim kurumları vb. bulunması nedeniyle ekonomik hacmi yüksek bir alanı oluş­turmaktadır (Erkurt ve Paker, 2014).

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Suyun altında uzun bir zaman aralığında kalınabilmesi, 16. yüzyılda yüzeyde hava ile doldurulan dalış çanlarının keşfiyle olmuştur. Bu yüzyılda İngiltere ve Fransa’da deriden yapılmış dalış giysisi, 20 metre derinlikte denenmeye başlanmıştır. Bu sistem 1830’lu yıllara kadar genellikle gemi batıklarını araştırmak amacıyla kullanılmıştır. 19. yüzyıldan itibaren gelişen teknolojik ve bilimsel çalışmalar, tüm alanlarda olduğu gibi su altını keşfetmeye yönelik olarak da gelişmiş ve kişilerde su altı dalış ve su altını keşfetme merakı hız kazanmıştır. 20. yüzyılda da devam eden gelişmelerle birlikte helyum oksijeni karışımının paletlerde ve dalış giysilerinde kullanılmasına başlanmıştır. Bu dönemde Fransa ve İskoçya’da ise suyun altında bulunma süresi yapılan denemelerle daha da arttırılmıştır

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

1959 yılında Dünya Sualtı Federasyonu kurul­muş ve su altı dalış turizmi ilk defa kurumsal olarak bu federasyon ile tanınmaya başlanmıştır. Federasyonun kurulmasıyla birlikte ülkeler kendi ulusal federasyonunu kurmuş ve günümüzde beş kıtada 130’dan fazla federasyondan oluşan geniş bir kuruluş olmuştur. Federasyon, su altı spor etkinlikleri­nin yanında teknik ve bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile de ön plana çıkmaktadır (cmas. org). Gelişen teknoloji ve federasyonların verdiği eğitimler sonucu ülkelerde dalış eğitimi alan kişilerin sayısı artmış ve bu durum dalış turizminin gelişimine ivme kazandırmıştır.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Su altı dalış turizmi; “su altı dünyasının flora, fauna ve arkeolojik kültür varlıklarını görmek, fotoğraflamak, filme almak ve sportif balık avlama amaçlı olarak gerçekleştirilen tanıtım, sportif ve eğitim amaçlı dalışlar ile kıyıda verilen konaklama ve ağırlama hizmetlerini içine alan bir turizm çeşididir” (Yaşar, 2011). Kişilerin ilgi alanları doğrultusunda başlıca tüplü su altı dalış türleri; batık dalışı, duvar dalışı, derin dalış, sürüklenme dalışı, mağara dalışı, köpek balığı dalışı ve gece dalışı vb. olarak sıralana­bilmektedir (Yıldırım, 2019). Su altı dalış turizminin gelişimi üzerinde; kıyı ve su altı jeomorfolojisi, iklim, deniz, flora ve faunası, su altı arkeolojisi, liman hizmetleri, konaklama, ulaşım, eğitim ve rehberlik hizmetleri gibi fiziki ve beşerî altyapının etkisi bulunmaktadır (Yaşar, 2011).

Bu nedenle sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Dünyadaki dalgıçların ilgisini çeken dalış turizm destinasyonları olarak; “Yongala Batığı (Avustralya), Bahama Adaları (Bahamalar), Kanada-Baffin Adası-Bonaire (Kanada), Florida Keys, Papua New Guinea, Galapagos Adaları (Ekvador), Little Cayman (Karayipler), Mikronezya Adaları, Maldiv Adaları, Cozumel (Meksika), Kızıldeniz (Mısır) ve Frenado de Noronha (Brezilya)” sayılabilir. Dünyada dalış turizmi açısından en çok turist kabul eden yer olarak Büyük Set Resifi Deniz Parkı gösterilmektedir. Bu bölge, Avustralya’nın kuzey doğusunda bulunmakta olup, yıllık yaklaşık olarak 1,6 milyon turisti ağırlamaktadır (Konurhan, 2019).

Bu nedenle sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Dalış türleri şu şekilde sıralanabilir:

Batık Dalışı: Batık gemiler ve uçak enkazları gibi su altında bulunan beşerî kalıntıları keşfetmek ve incelemek amacıyla yapılan dalışlardır.

Duvar Dalışı: Suyun derinliklerinden suyun yüzeyine kadar uzanan su altı kayalarının bulunduğu yere yapılan tehlikeli ve yüksek beceri ile uzmanlık gerektiren bir dalış türüdür.

Derin Dalış: Normal dalış mesafesi olan 30-40 metrenin aşıldığı, profesyonel dalgıçların çeşitli ekipmanlar yardımıyla yaptıkları dalış türüdür.

Sürüklenme Dalışı: Akıntıyla birlikte dalış yapan kişinin su altında sürüklenmesiyle yapılan dalış türüdür.

Mağara Dalışı: Sular altında kalmış mağaralara yönelik yapılan dalış türüdür.

Köpek Balığı Dalışı: Köpek balıklarıyla yüzme heyecanı yaşamak isteyenlerin yaptıkları tehlikeli ve tedbir alınması gereken bir dalış türüdür.

Gece Dalışı: Deniz ortamının gece görüntü­sünün nasıl değiştiğini ve gece canlılarını görmek isteyenlerin yaptıkları bir dalış türüdür.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Dalış türleri şu şekilde sıralanabilir:

Batık Dalışı: Batık gemiler ve uçak enkazları gibi su altında bulunan beşerî kalıntıları keşfetmek ve incelemek amacıyla yapılan dalışlardır.

Duvar Dalışı: Suyun derinliklerinden suyun yüzeyine kadar uzanan su altı kayalarının bulunduğu yere yapılan tehlikeli ve yüksek beceri ile uzmanlık gerektiren bir dalış türüdür.

Derin Dalış: Normal dalış mesafesi olan 30-40 metrenin aşıldığı, profesyonel dalgıçların çeşitli ekipmanlar yardımıyla yaptıkları dalış türüdür.

Sürüklenme Dalışı: Akıntıyla birlikte dalış yapan kişinin su altında sürüklenmesiyle yapılan dalış türüdür.

Mağara Dalışı: Sular altında kalmış mağaralara yönelik yapılan dalış türüdür.

Köpek Balığı Dalışı: Köpek balıklarıyla yüzme heyecanı yaşamak isteyenlerin yaptıkları tehlikeli ve tedbir alınması gereken bir dalış türüdür.

Gece Dalışı: Deniz ortamının gece görüntü­sünün nasıl değiştiğini ve gece canlılarını görmek isteyenlerin yaptıkları bir dalış türüdür.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Dünyada en önemli 50 dalış merkezinden biri olan Antalya- Kaş ilçesi batıklar, mağaralar, kanyonlar, resifler, tüneller, uçaklar ve su altı canlılarının çeşitliliğin­den dolayı önemli bir dalış merkezidir (Yarmacı vd., 2017).

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Antalya ilinin Kaş ilçesinin Uluburun açıklarında MÖ 14. yüzyıla tarihlenen batık bir yük gemisi kalıntısı bulunmaktadır. 1984 yılında yapılan arkeolojik dalışların neticesinde 61 metre derinliğinde geminin kalıntılarına ulaşılmış ve çıkarılan eserler Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’ne sergilenmek için götürülmüştür. Uluburun batığı müzenin en değerli eserleri arasındadır (T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2020).

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.