DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ

Bazı kültürlerde, aynı toplumsal kategorilerdeki bireylerin evlilikleri bir normdur. Endogami kavramı ile ifade edilen bu norm bireyleri, aynı yaş grubuna dahil, aynı dine ya da ırka, aynı toplumsal sınıfa mensup potansiyel eşlerle sınırlar.

Parsons ve Bales’e göre ailenin toplumda dört temel işlevi vardır. Bu işlevler b,c,d,e şıklarında yer almaktadır. a seçeneğindeki madde çatışmacı yaklaşım ile ilgilidir.

Aile İdeolojisi Aile türlerindeki tüm çeşitliliğe ve aile konusundaki yaklaşımların tüm farklılıklarına rağmen, aile içinde rol dağılımının, aile yapısının nasıl olması gerektiğine dair egemen görüşler varlığını sürdürmektedir. Bu ideolojide ideal aile formunun çekirdek aile olduğu öne sürülür. İdeal iş bölümünün de kadınların ailenin özel alanında ev kadını ve anne olarak kalmaları, erkeklerin yerinin de kamusal alandaki çalışma hayatı olması gerektiği savunulur (Beechey, 1986: 99, akt. Abbott, Wallace ve Tyler, 2005: 157). Bu aile ideolojisi, ailenin biyolojik olarak belirlendiği varsayımı üzerinden meşruluk kazanır. Gerçekten de erkeklerin dayanıklı, güçlü doğalarının dışarıda çalışıp para kazanmaya ve evin geçindiricisi olmaya daha uygun, kadınların kırılgan, zayıf yapısının da ev içinde eşin ve çocukların bakılmasında daha uygun olduğu görüşü genel olarak kabul edilir. Bu görüşün hâkim olduğu toplumsal ve resmi kurumlar da bireylerin nasıl aile kurmaları ve nasıl bir aile hayatı yaşamaları gerektiğini belirler. İşgücü piyasası, sosyal güvenlik sistemi, eğitim sistemi işleyişlerinde bu aile şeklini temel alır (Abbott, Wallace ve Tyler, 2005: 157).

Kadın ve erkeklerin toplumsallaşma süreçlerindeki farklılık onların zaman algısını ve zaman kullanımını şekillendirir. Kadın ve erkeklerden toplumun farklı beklentileri cinsiyetçi bir zaman algısını da beraberinde getirmektedir. Örneğin, erkekler için gelecekte elde edilecek başarılı bir kariyer vurgusu yapılırken, kadınlar için çevresindekilerin günlük gereksinimlerini gidermenin önemli olduğu vurgusu yapılır. Bu da erkeklerde gelecek odaklı ve gelecek için hazırlığa yönelik bir zaman algısı yaratır. Kadınlarda ise, şimdiki zaman ve gündelik deneyimler çerçevesinde bir zaman algısı oluşur. Maines ve Hardesty (1987, akt. Daly, 1996: 147) çalışmalarında, genç erkeklerin geleceğe dair planlarının eğitim, iş hayatı ve aile kurmak şeklinde doğrusal bir çizgide seyrettiği ortaya çıkmıştır. Diğer yandan genç kadınların geleceğe dair planları ise engeller ve kesintilerle belirlenmiştir. Bu araştırma sonucunda genç kadınların kuracakları ailenin yapılan zaman planlamasında sıkıntı yaratacağı, aile ve iş zamanlarının birbiri ile çatışacağı endişesi ağır basmaktadır (Maines ve Hardesty, 1987, akt. Daly, 1996: 147).

Bu açıklamaya göre a seçeneği.

Türkiye’de ev içi iş bölümünün ve aile içinde cinsiyet rollerinin nasıl dağıldığını, TÜİK’in Aile Yapısı Araştırması bulguları çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. Tablo 3.3’te de görüleceği üzere, yemek, ütü, çamaşır/bulaşık yıkama, evin toplanması gibi ev içini ilgilendiren ve ev içine bağımlı kılan işler yüzde 80 hatta 90’lara varan oranla kadınlar tarafında gerçekleştirilmektedir. Yüzde 8’den yüzde 15’e kadar değişen bir oranda da bu işler ailenin diğer fertleriyle –büyük bir ihtimalle ailedeki diğer kadınlar ve çocuklarla- birlikte yapılmaktadır. Erkeğin ise bu işlere katılım oranı yüzde 2 civarında seyrettiği görülmektedir.

Feminizm, kadınların toplum içindeki konumunu, kadınların yalnızca kadın olmalarından dolayı yaşadıkları sorunları yani açıkça kadınların ezilmişliğini sorgulayan, tarih boyunca kadınların mücadelelerine temel oluşturup yön veren düşünceler akımı şeklinde ifade edilebilir.

Liberal feminizm, toplumun var olan yapısını fazla sorgulamadan eşit haklar ve olanaklar etrafında kampanyalar yürütmüştür.

Aile çerçevesinin dışında kalmak kaydıyla, kadınların üretiminin bir mübadele değeri vardır. Diğerleri aile çevresi içinde yeralır.

1993 yılında Viyana’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Dünya İnsan Hakları Konferansı’nda, kadın hakları insan hakları olarak kabul edilmiştir.

Çatışmacı yaklaşım,  aile kurumunun genel olarak toplumun ihtiyaçlarını değil ama özelde kapitalist sistemin gerekliliklerini yerine getirdiğini savunurlar. Çekirdek aile, bir yandan kapitalizmin ihtiyaç duyduğu iş gücü arzını ve devamlılığını sağlarken diğer yandan da bu ekonominin ürün ve hizmetlerinin temel tüketicisidir.

Liberal feminizm, kadın hareketleri mülkiyet, seçme seçilme, velayet hakları, eğitim ve çalışma alanında birtakım kazanımlar için mücadeleleri kapsamıştır.

İşlevselci yaklaşımın temel argümanı ailenin sanayi toplumunda son derece belirgin ve önemli bir konumu olduğudur