DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 13

Ekman (1992), insanların duygu ifadelerinin evrensel olduğunu belirtmiştir. Tüm kültürlerde gülümsemek mutluluk, kaş çatmak üzüntünün işareti olarak algılanmaktadır. Ekman ve arkadaşları (1997) dünya çapında insanların yedi temel duyguyu tanıdıklarını belirtmişlerdir. Bunlar, üzüntü, korku, öfke, tiksinti, horlanma, şaşırma ve mutluluktur. Yalnız kültürler arasında bu duyguların ifade biçimleri farklılık göstermektedir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı C seçeneğinde yer almaktadır.

William James ve Carl Lange, duyguların, vücutta meydana gelen fizyolojik uyarılmadan sonra oluşan özel duyumlar sonucu oluştuğunu öne sürmüşlerdir. Bu kurama göre herhangi bir olay öncelikle vücutta fizyolojik uyarılma oluşturur. Bu uyarılma sonucu vücudumuzda fark ettiğimiz değişiklikleri yorumladığımızda yaşadığımız şey duygudur. Kısacası duygulara neden olan durum fizyolojik uyarılmadır. James, bu durumu “Ayı gördüğünüzde kaçtığınız için korkarsınız. Korktuğunuz için kaçmazsınız” diye açıklamıştır. Herhangi bir olay sonucu fizyolojik uyarılma olsa da biz bunu fark etmediğimizde duyguyu ifade edemeyiz. Her duygu ayrı bir fizyolojik örüntüye sahiptir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı B seçeneğinde yer almaktadır.

İnsanın kendini motive edebilmesi için öncelikle duygularını bir amaç etrafında toplayabilmesi gerekir. Duygusal özdenetim yani doyumu erteleyebilme ve fevri davranışları engelleyebilme her başarının altında yatan çok önemli bir özelliktir. Kendini motive edebilme yeteneğine sahip kişiler yaptıkları herşeyde çok daha üretken ve etkili olurlar. Bu nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğinde yer almaktadır.

Korteks

Hipocamp

Sosyal bilişsel öğrenme yaklaşımı

Bu yöntemde davranışı değiştirmek için simgesel bir ödül kullanılır.

Olumlu pekiştirme

Genelleme

Genelleme

Koşullu ödül

Ivan Pavlov

Objektif yöntemle ölçülebilen yaklaşım

Pekiştireçler birincil ve ikincil olmak üzere çeşitlenir. Birincil pekiştireçler, hayatı sürdürmek için gerekli olan pekiştireçlerdir. Yiyecek, su gibi pekiştireçler bu gruptandır. İkincil pekiştireçler ise hayatı devam ettirmek için gerekli değildir ama davranışın devamı için gereklidir. Bunlar tüketilebilir pekiştireçler (çikolata), sosyal pekiştireçler (gülümseme), etkinlik türü pekiştireçler (bisiklete binme), değiştirilebilir pekiştireçler ve somut pekiştireçlerdir (oyuncak araba). Doğru cevap B'dir.

Kısa süreli bellekte hiçbir işleme tabii olmayan bilgi 30 saniyeyi geçince unutulabilir.  Doğru cevap C'dir.

Sosyal bilişsel öğrenme kurama göre sadece davranışlar değil duygularda gözlemleyerek öğrenilmektedir. Piknik sırasında masaya gelen arıdan korkarak ağlayan abla, onu gözlemleyen kardeşinde arının korkulacak bir hayvan olduğu kanaatinin oluşmasına neden olması bu kurama göre öğrenmeyi etkileyen dolaylı duygusallık kavramı ile açıklanabilir.  Doğru cevap B'dir.

Sabit oranlı pekiştirme, belli orandaki davranış pekiştirilir. Ali evde doğru yaptığı her beş toplama işleminden sonra bir yıldız kazanması sabit oranlı pekiştireç kullanımını içermektedir. Doğru cevap D'dir.

Çocuk ödevini yaparsa sevdiği çikolatadan yemesine izin verilmesi premack ilkesi (büyükanne kuralı) uygulamasıdır. Bu uygulama olumlu davranışı güçlendirmek, sıklığını artırmak için yapılan farklı türde bir olumlu pekiştirme yöntemidir. Diğer uygulamalar ise ceza uygulamasıdır. Doğru cevap E'dir.

Klasik koşullanmanın koşulsuz (doğal) uyarıcı, koşulsuz (doğal) tepki, nötr uyarıcı, koşullu uyarıcı ve koşullu tepki olmak üzere beş temel bileşeni vardır; Klasik koşullama ile öğrenme oluşabilmesi, var olan uyarıcı tepki bağıyla eşleşen nötr uyarıcının sonradan tepkiye yol açmasının sağlanması ile mümkündür. Dolayısıyla koşulsuz uyarıcı-koşulsuz tepki öğrenilmemiştir ama koşullu uyarıcı-koşullu tepki öğrenilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Koşullu uyarıcı başlangıçta nötr olduğu halde, bir koşulsuz uyarıcıyla eşleştirilen ve bunun sonucunda tek başına sunulduğu zaman organizmada istenilen tepkiyi ortaya çıkartma gücünü kazanan uyarıcıdır. Pavlovun deneyinde köpeğe salya salgılatan ışık,  koşullu uyarıcıya örnektir. Doğru cevap D'dir.