DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 9

Türkiye’de ev içi iş bölümünün ve aile içinde cinsiyet rollerinin nasıl dağıldığını, TÜİK’in Aile Yapısı Araştırması bulguları çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. Tablo 3.3’te de görüleceği üzere, yemek, ütü, çamaşır/bulaşık yıkama, evin toplanması gibi ev içini ilgilendiren ve ev içine bağımlı kılan işler yüzde 80 hatta 90’lara varan oranla kadınlar tarafında gerçekleştirilmektedir. Yüzde 8’den yüzde 15’e kadar değişen bir oranda da bu işler ailenin diğer fertleriyle –büyük bir ihtimalle ailedeki diğer kadınlar ve çocuklarla- birlikte yapılmaktadır. Erkeğin ise bu işlere katılım oranı yüzde 2 civarında seyrettiği görülmektedir.

Feminizm, kadınların toplum içindeki konumunu, kadınların yalnızca kadın olmalarından dolayı yaşadıkları sorunları yani açıkça kadınların ezilmişliğini sorgulayan, tarih boyunca kadınların mücadelelerine temel oluşturup yön veren düşünceler akımı şeklinde ifade edilebilir.

Liberal feminizm, toplumun var olan yapısını fazla sorgulamadan eşit haklar ve olanaklar etrafında kampanyalar yürütmüştür.

Aile çerçevesinin dışında kalmak kaydıyla, kadınların üretiminin bir mübadele değeri vardır. Diğerleri aile çevresi içinde yeralır.

1993 yılında Viyana’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Dünya İnsan Hakları Konferansı’nda, kadın hakları insan hakları olarak kabul edilmiştir.

Çatışmacı yaklaşım,  aile kurumunun genel olarak toplumun ihtiyaçlarını değil ama özelde kapitalist sistemin gerekliliklerini yerine getirdiğini savunurlar. Çekirdek aile, bir yandan kapitalizmin ihtiyaç duyduğu iş gücü arzını ve devamlılığını sağlarken diğer yandan da bu ekonominin ürün ve hizmetlerinin temel tüketicisidir.

Liberal feminizm, kadın hareketleri mülkiyet, seçme seçilme, velayet hakları, eğitim ve çalışma alanında birtakım kazanımlar için mücadeleleri kapsamıştır.

İşlevselci yaklaşımın temel argümanı ailenin sanayi toplumunda son derece belirgin ve önemli bir konumu olduğudur

Malinowski’nin Avustralya’da Trobriand kabileleri ile yaptığı incelemelerde, aile kurumuna duyulan ihtiyacın evrensel olduğunu buna dayanarak evlilik ve aile kurumlarının da evrensel olması gerektiğini öne sürer.

Liberal feminizmin öncülerinden, Marry Wollstonecraft’ın 1792’de yazdığı Kadın Haklarının Doğrulanması adlı yapıtı, feminizmin ilk temel ürünü olarak bilinir.

Liberal feminizmden farklı olarak, kamusal alanda hak ve eşitlik arayışının ötesine geçip kadınları, erkek egemen dünyada evrensel olarak ezilen bir kız kardeşlik olarak tanımladı. Radikal feministler, erkek egemen toplumda kadınların ortak bir ezilmişlik deneyimlediğini vurguladılar. Bunun yanı sıra ‘kişisel olan politiktir’ sloganıyla en mahrem insan ilişkileri, şiddet ve cinsellik politik alana taşındı. Tecavüz ve kadına yönelik şiddetin kamu politikalarına dönüştürülmesi sağlandı

Kadın/ev ilişkisi ve kadınların ev içi emeği ile sorumlu tutulmasını Molyneux (1992: 118- 120) kapitalist sistemin ücret biçimine, cinsiyete dayalı işbölümüne, kadın işsizliğinin yüksek olmasına ve çoğu toplumlarda kadınların yeniden-üretim rollerine verilen değere bağlar.

Poliandri Yunanca’da çok sayıda erkek, çok sayıda koca anlamına gelir. Bir kadını iki ya da daha fazla erkekle birleştiren bu evlilik türüne oldukça ender rastlanır. Tibet’in kırsal kesimlerinde tarımın çok zor olduğu dağlık bölgelerde uygulanan bu evlilik türü ile tarım arazilerinin çok fazla bölünmesinin önüne geçilmekte ve yoğun emek gerektiren tarım faaliyetlerini birden fazla işgücü arasında paylaştırmaya yaramaktadır.