DAVRANIŞ BİLİMLERİ II

Bilişsel yaklaşım, zihinsel süreçlerle ilgilendiğinden temel zihinsel faaliyetler olan kavramların kullanımı, problem çözme ve dil bu yaklaşımın içinde ele alınmaktadır. Doğru Cevap A'dır.

Bilişsel psikoloji, bireyler arasındaki zihinsel farklılıklara değil, genel/evrensel düzeyde insanın bilişsel/düşünme süreçlerine odaklanır. Bilişsel psikologlar, çeşitli zihinsel performansların nasıl ortaya çıktığını detaylı bir biçimde açıklamaya çalışırlar. Çalışma konuları çakışsa da bu iki alanın birbirlerinden beslendiklerini söylemek zordur. Doğru Cevap B'dir.

Bilişselci psikologlar, bilişsel süreçleri keşfetmek için gözlenebilir ve ölçülebilir zihinsel faaliyetlere odaklanırlar. Doğru Cevap A'dır.

Bilişsel sistemin önemli yapı taşlarından biri olan kavramlar; tüm nesne, canlı ve olayları gruplandırarak, devasa bir dünyayı zihinde temsil etme olanağı verir. Örneğin “kedi” bir kavramdır. Dört ayağı olması, et yemesi, miyavlaması ve kızdığında tırnaklarını çıkarması kedi kavramını oluşturan ögelerdir. Ve bu ögeler tüm kedileri temsil eder. Doğru Cevap B'dir.

A seçeneğinde gösterilen İyi Örnek Modeli kavram oluşturma modelleri arasında yer alır. Diğer modeller ise Özellikler Modeli ve Prototip Modelidir. Doğru cevap A'dır.

nsan ne zaman bilmediği bir şeyle karşılaşıp “bu nedir?” sorusunu sorsa, bilmediği şeyi anlamlandırabileceği bir kavram ya da kavramlar dizisi arıyor demektir. Bu yeni şeyi anlamak için kişi, belleğindeki kavramlarla karşılaştırma yapar ve onlardan birine uyup uymadığına bakar. Doğru Cevap E'dir.

Problem çözümünü kolaylaştıran ya da zorlaştıran faktörler şunlardır: Uzmanlık, zihinsel kurulum ve işleve takılma. Doğru Cevap B'dir.

Neden bazı bireyler (çocuklar ve yetişkinler) diğerlerinden daha zekidir? En genel düzeyde, bireyler arasında zekâ açısından görülen farklılıklardan iki faktör sorumlu tutulabilir: Kalıtım ve çevre. Doğru cevap D'dir.

E şıkkı zeka ölçekleri arasında yer almaz. Doğru Cevap E'dir.

1950’lerde Whorf, dilin dünyanın algılanış biçimini yapılandırdığını iddia etmiştir. Diğer bir deyişle, Whorf’a göre, dünyayı anlamak için kullandığımız kategori ve ilişkiler dilden türetilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Spearman, her bireyin g faktörü olarak adlandırılan genel bir zekâ faktörüne sahip olduğunu ileri sürmüştür. Spearman’a göre, g faktörü kendini her alanda gösterir. Yani zeki insan tüm konularda zekiliğini gösterir. Doğru cevap D'dir.

Thurstone, zekâyı yedi faktörün oluşturduğunu ileri sürmüş ve bu yedi faktörü içeren Birincil Zihinsel Yetenekler Ölçeği adını verdiği bir ölçek oluşturmuştur. Doğru cevap E'dir.

Thurstone, zekâyı yedi faktörün oluşturduğunu ileri sürmüş ve bu yedi faktörü içeren Birincil Zihinsel Yetenekler Ölçeği adını verdiği bir ölçek oluşturmuştur. Bu faktörler uzamsal yetenek, algısal hız, sayısal yetenek, sözel yetenek, bellek, kelime bilgisi ve akıl yürütmedir. Doğru cevap D'dir.

Cattell faktör analizinden elde edilen kanıtları kullanarak iki tür zekâ saptamıştır: Akıcı zekâ ve kristalleşmiş zekâ. Doğru cevap A'dır.

Zekânın pek çok bağımsız yetenekten oluştuğuna inanan Gardner, kaç tane zekâ olduğunu belirlemenin güç olduğunu söylese de yedi farklı zekâ ayırt etmiştir: Dille ilgili zekâ, müzik zekâsı, mantıksalmatematiksel zekâ, uzamsal zekâ, kişiler arası zekâ, beden-kinestetikle ilgili zekâ ve içsel zekâ. Doğru cevap E'dir.

Robert Sternberg, üçlü zekâ kuramı adı verilen yaklaşımında analitik, yaratıcı ve pratik olmak üzere üç zekâ türü belirlemiştir. Doğru cevap B'dir.

Stanford-Binet Zekâ Ölçeği 1986’da gözden geçirilen son versiyonunda ölçek, daha modern ardılları gibi farklı yeteneklerin birleşiminden oluşmaktadır. Bu ölçeğin son versiyonunda ölçümü yapılan dört alan vardır: Sözel akıl yürütme, soyut/görsel akıl yürütme, sayısal akıl yürütme ve kısa süreli bellek. Doğru cevap C'dir.

Bilişsel psikoloji, bireyler arasındaki zihinsel farklılıklara değil, genel/evrensel düzeyde insanın bilişsel/düşünme süreçlerine odaklanır.

Atkinson ve meslektaşları kavramları klasik kavramlar ve olasılık içeren kavramlar olarak ikiye ayırır. Klasik kavramlar, üyelerinin ortak özelliklerini temsil eden kavramlardır. Olasılık içeren kavramlarsa üyelerinin tüm ortak özelliklerini temsil edemeyebilirler. Örneğin, kuş kavramına ait olsa da penguen gibi uçamayan kuşlar vardır.

Prototip modeli, o kategorinin özelliklerini barındıran en iyi örnek yoluyla kavramın oluşturulması sürecine dayanır. Prototip bir tür idealize edilmiş kavram biçimidir. Bu yüzden bazı örneklerin diğerlerinden daha fazla kavramı temsil etme gücüne sahiptirler. Kuş kavramına bir örnek istendiğinde kaç kişi “devekuşu” der? Kuş dendiğinde ilk akla gelenlerin serçe, bülbül vb. olması tesadüf değildir. Bu kuşlar, kuş kavramının ptototipine devekuşundan ya da mesela pelikandan daha yakındırlar.