DAVRANIŞ BİLİMLERİ II

Şekil, belirli biçimi olan ve uzayda yer kaplayan bir nesnedir.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Gestalt psikologlarına göre algılayıcı, nesneleri şu ilkeler doğrultusunda gruplandırarak algılar: Yakınlık, benzerlik, tamamlama, süreklilik ve ortak kader.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Süreklilik ilkesine göre, insanlar nesneleri düz bir çizgi ya da düzenli bir eğri üzerinde yerleştirerek bir birim olarak algılama eğilimindedirler.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Stroboskopik hareket, resimleri hareketlendirmeyi mümkün hâle getirir. Hareket, sabit nesne imgelerinin hızlı bir biçimde arka arkaya sunulmasıyla yaratılır. Sinemanın temeli olan bu hareket, gerçekte, izleyiciye saniyede 16 ile 22 resmin ya da çerçevenin gösterilmesidir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Uzaklık algısına kaynaklık eden tek göze bağlı ipuçları şunlardır: Göreli büyüklük, doğrusal perspektif, görsel alanda yükseklik, örtüşme ve görsel alanın dokum gradyanı ve netliği.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Derinlik ve mesafeyi algılamak için çift göze bağlı iki ipucu kullanılmaktadır: Retinal ayrıklık ve kavuşma Derecesi.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Dikkat, insanın dünyanın karmaşıklığıyla başa çıkmasını sağlayan bir süreçtir.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Kültürün algının doğasını nasıl etkilediğine dair başka bir çarpıcı örnek, modern dünyada yaşanılan ama diğer bazı toplumlarda yaşanmadığı gösterilen Müller-Lyer Yanılsaması olabilir.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Renk değişmezliği farklı ışık koşullarında bir nesneyi aynı renk ve parlaklıkta algılamaya devam etmektir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Eğer tamamıyla karanlık olan bir odada sessizce
oturup, karşı duvardaki sabit ışık kaynağına sürekli
bakılırsa, bir süre sonra ışığın hareket etmeye başladığı görülür. Gerçekte ışık sabit olduğu hâlde, hareket
ediyormuş gibi algılanır. Otokinetik etki olarak adlandırılan bu olgu, psikolojinin çeşitli alanlarındaki deneylerde uyarıcı olarak kullanılmıştır

Stroboskopik hareket, resimleri hareketlendirmeyi mümkün hâle getirir. Hareket, sabit nesne imgelerinin hızlı bir biçimde arka arkaya sunulmasıyla
yaratılır. Sinemanın temeli olan bu hareket, gerçekte, izleyiciye saniyede 16 ile 22 resmin ya da çerçevenin gösterilmesidir. Her resim ya da çerçeve bir
öncekinden biraz farklıdır (bkz. Şekil: 2.9). Saniyede en az 16 resmin gösterilmesi, filmin pürüzsüz
ve doğal görünmesini sağlar. Eğer saniyede 16’dan
az resim sunulursa, hareket kesik kesik görünür ve
doğal olmaz (Rathus, 2008).

Kültürün ve bağlamın algı üzerindeki etkisi, algının basit bir biçimde gözlerin ve kulakların beyne
çevre hakkında bir şeyler söylemesi olmadığı, tersine çevrenin algılayıcı tarafından aktif bir biçimde
inşa edildiğini açıkça gösterir. Fakat uyarıcının aktif inşası rastgele ya da keyfi bir biçimde gerçekleşen bir süreç değildir. Diğer bir deyişle algılayıcı,
söz konusu bir uyarıcıyı öyle tercih ettiği için ya
da canı öyle istediği için belirli bir biçimde algılamaz. Tersine algısal sistem yukarıda görüldüğü gibi
kültürün, bağlamın ve deneyimin diğer unsurları
ile belirli eğilimler kazanır

Algıyı etkileyen kişisel özelliklerden biri, algılayıcının bireysel ihtiyaçları ve bu ihtiyaçların
yarattığı güdülenme durumudur. Aç olan bir insanın aç olmayan bir insana göre belirsiz resimleri
yorumlarken yiyeceğe daha çok benzetmesi algıda
güdülenmenin önemini çok açık bir şekilde ortaya koyar. Aynı şekilde susuz kalmış bir insanın da
benzer bir tepki göstermesi kuvvetle muhtemeldir.
Bu tür örnekler, algılayıcının, ihtiyaçlarını doyuracak şeyleri algılama olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir

Aslında fi fenomeni stroboskopik hareketten
ayrı bir hareket türü değil, stroboskopik hareketin basit hâlidir. Her ikisi de süreklilik ilkesinden
ortaya çıkarlar. Yani, arka arkaya gelen resim ya
da ışık noktalarının bir birim olarak algılanması
sonucu hareket hissi yaşanır (Rathus, 2008). Fi
fenomeni, laboratuvarda şöyle gösterilir: Kapkaranlık bir odada aralarına mesafe konarak yerleştirilmiş iki ışık kaynağı ya da Şekil 2.10’daki gibi
yerleştirilen ışık kaynakları olduğunu düşünün.
Bu ışık kaynaklarından biri yakılır, sonra o söndürülür söndürülmez diğeri yakılır ve bu böyle
sürekli devam eder. Bir süre sonra siz artık tek tek
yanıp sönen ışık kaynakları değil, hareket eden bir
ışık çizgisi ya da dönen bir ışık çemberi algılamaya
başlarsınız (Bunu görebilmek için şeklin verildiği
internet sitesini ziyaret ediniz.). Burada hareket
algısını yaratan, ışık kaynaklarının art arda yakılıp
söndürülme hızıdır (Atkinson, Atkinson ve Hilgard, 1995: 190). Binalardaki reklam panoları ya
da stadyumlardaki skor panoları günlük yaşamda
fi fenomenini gösteren örneklerdir.

Doğrusal perspektif, doğrusal çizgilerin uzaklaştıkça birbirlerine kavuşacakmış gibi görünmesidir.
Şekil 2.12’deki yol gitgide daralır ve ufuk çizgisinde
yolun konturları (kenarları) birleşir. Yolu oluşturan
iki çizgi ne kadar birbirine yakınlaşırsa, mesafeyi o
kadar uzak algılarız.

Gestalt psikologlarına göre algılayıcı, nesneleri şu ilkeler doğrultusunda gruplandırarak algılar: Yakınlık, benzerlik, tamamlama, süreklilik ve ortak kader.

Süreklilik ilkesine göre, insanlar nesneleri düz bir çizgi ya da düzenli bir eğri üzerinde yerleştirerek bir birim olarak algılama eğilimindedirler.

Stroboskopik hareket, resimleri hareketlendirmeyi mümkün hâle getirir. Hareket, sabit nesne imgelerinin hızlı bir biçimde arka arkaya sunulmasıyla yaratılır. Sinemanın temeli olan bu hareket, gerçekte, izleyiciye saniyede 16 ile 22 resmin ya da çerçevenin gösterilmesidir.

Aslında fi fenomeni stroboskopik hareketten ayrı bir hareket türü değil, stroboskopik hareketin basit hâlidir. Her ikisi de süreklilik ilkesinden
ortaya çıkarlar. Yani, arka arkaya gelen resim ya da ışık noktalarının bir birim olarak algılanması sonucu hareket hissi yaşanır.Binalardaki reklam panoları ya
da stadyumlardaki skor panoları günlük yaşamda fi fenomenini gösteren örneklerdir.

Uzaklık algısına kaynaklık eden tek göze bağlı ipuçları şunlardır: Göreli büyüklük, doğrusal perspektif, görsel alanda yükseklik, örtüşme ve görsel alanın dokum gradyanı ve netliği.

Şekil Değişmezliği: 
Tanıdık olan bir nesneye bakıldığında, hangi açıdan bakılırsa bakılsın, insan zihni onu hep aynı nesne olarak görmeye devam edecektir. Gerçekte aynı nesnenin farklı açılardan görülmesi, retinaya farklı şekillerdeki imgelerin düşmesine yol açar. Ancak buna rağmen nesneye aşinalık yüzünden algısal sistem onu aynı nesne olarak algılayacaktır.