DAVRANIŞ BİLİMLERİ II - Deneme Sınavı - 18

Strese ilişkin transaksiyonel modelde araştırmacılar iki faktörün belirleyici olduğunu ortaya koymuşlardır: Bilişsel değerlendirme ve başa çıkma. Bilişsel değerlendirme belirli bir durumun kişi açısından neden ve ne kadar stresli algılanacağına ilişkindir. Başa çıkma ise kişinin içsel ve dışsal taleplerin kendisine yük bindirdiğini ya da onu aştığını algıladığında ortaya çıkan ve buna bağlı olarak sürekli olarak değişen bilişsel ve davranışsal gayretleri olarak tanımlanabilir.

Stresle başa çıkma konusundaki oldukça eski ve geleneksel yaklaşım, psikanalitik kuram ve kişilik psikolojisi alanından gelmektedir. "Baskılama" savunma mekanizmaları arasında yer almamaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Soru kökünde ifade edilen tanım "yüceltme" adlı savunma mekanizmasına aittir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

İyimser insanlar, başlarına ge- len olumsuz olayları dışsal, geçici ve duruma özgü olarak açıklamaktadır. Tam tersine kötümser insan- lar, başlarına gelen olumsuz olay ya da deneyimleri içsel, genel ve kalıcı olarak açıklamaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişinin zihnindeki düşünceler arasında uyumsuzluk ya da tutarsızlık olduğunda kişi içi çatışma yaşanır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Bekleme adında bir çatışma ile başa çıkma stili bulunmamaktadır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Transaksiyonel model Lazarus ve Folkman tarafından geliştirilmiştir. Bu modele göre hiçbir olay ya da durum başlı başına stres verici olarak tanımlanamaz. Stresörü tanımlayan şey, kişinin ona ilişkin yapmış olduğu değerlendirmelerdir. Strese ilişkin transaksiyonel modelde araştırmacılar iki faktörün belirleyici olduğunu ortaya koymuşlardır.Lazarus ve Folkman stresi bireylerin başlarına gelen dışsal olaylar temelinde ele almaktan ziyade, kişi ve çevre arasındaki ilişki bağlamında tanımlamışlardır. Doğru cevap C'dir.

Dirençli kişiliğe sahip birey yaşamda değişimin istikrardan daha normal olduğunu ve bu değişikliklerin güvenliği tehditten ziyade kişisel büyüme fırsatı olduğunu bilmektir. Yanıt E'dir.

Önceleri iyimserlik nispeten kalıcı bir kişilik özelliği olarak ele alınırken Seligman tarafından ortaya atılan “öğrenilmiş iyimserlik” kavramı ile iyimserlik, açıklama (yükleme) biçimi olarak ele alınmaktadır. Bu bakış açısına göre, iyimserlik insanların olaylara ilişkin yaptıkları açıklamalarla ilişkilidir ve sonradan öğrenilebilir. Doğru cevap B'dir.

Ruminasyon olumsuz fikirlerin sürekli tekrarlanmasıdır. Ruminasyon; kalıcı, yineleyen, kişinin kendine odaklandığı bir durumdur ve kişi, problemlerin yarattığı olumsuz sonuçları, duyguları analiz ederek çok uzun zaman harcar. Doğru cevap B'dir.

Uyum sağlama savunma mekanizmaları arasında yer almamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yer değiştirme bastırılmış olan güdü ve duyguları orijinal objesinden ikame objeye yönlendirmektir. Ebeveynlerinden azar işiten bir çocuğun oyuncaklarını kırması bu savunma mekanizmasına örnek olabilir. Yanıt D'dir.

Rekabet Girişkenliğin yüksek, işbirliğinin düşük olduğu bir çatışmayla başa çıkma stilidir. Bu stilde birey kendi ilgi ve ihtiyaçlarını diğer tarafın kaybetmesi pahasına ilk sıraya koyar. Yanıt C'dir.

Ortak çalışma yüksek düzeyde işbirliği ve girişkenliğin birlikte kullanılmasını içerir. Oldukça zaman, enerji ve bağlılık gerektiren bir stildir. Uyum sağlama ise işbirliğinin yüksek, girişkenliğin düşük olduğu stildir. Bu stilde kişi diğer tarafın ilgi ve ihtiyaçlarını ön planda tutar. İyi niyet ve işbirliği yaratır ancak tek başına kullanılmamalıdır. Doğru cevap A'dır.

Bir organizmanın davranış ya da yeteneklerinde nispeten kalıcı değişim üreten deneyim sürecine öğrenme adı verilmekteir. Yanıt D'dir.

Davranışçı öğrenme yaklaşımı: Gözlenen davranış üzerine odaklanır. Sosyal öğrenme yaklaşımı, İnsanların grup etkileşimi içinde öğrendiğini ifade eder. Bilişsel öğrenme yaklaşımı ise öğrenmenin bilişsel/ nörolojik bir süreç olduğunu savunur. Yanıt B’dir.

Tutum; Bir şeyin beğenilir olması ya da olmaması açısından değerlendirilmesi sonucunda bu
şeye karşı ortaya çıkan psikolojik bir eğilimdir. Biliş, tutumun inançlar ile ilgili unsurudur. Duygu, tutumun hislerle ilişkili kısmını
ifade etmektedir. Davranış niyeti, kişinin başka varlıklara ya
da durumlara karşı nasıl davranma eğiliminde olduğunu ifade etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Tutumları anlamak üzere geliştirilmiş bir modele ABC Modeli adı verilmektedir. Bu modele
göre tutumu oluşturan üç unsur bulunmaktadır.
Bunlar; duygu (affect), biliş (cognition) ve davranış
niyetidir (behavioral intention). Bu üç unsurun İngilizce adlarının baş harfleri nedeniyle modele ABC
Modeli denilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Tutumları anlamak üzere geliştirilmiş bir modele ABC Modeli adı verilmektedir. Bu modele
göre tutumu oluşturan üç unsur bulunmaktadır. Modeldeki ilk unsur duygu, ikinci unsur biliş, üçüncü unsur da davranış niyetidir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Tutumların oluşumunda öğrenmenin etkisi büyüktür. Çünkü kişiler tutumlarını sosyal çevrelerinden öğrenirler. Kişiler kendi deneyimlerinden,
başkaları tarafından kendilerine aktarılanlardan ya
da gözlemlerinden neyin iyi ya da kötü neyin yararlı
ya da zararlı, neyin doğru ve kabul edilebilir neyin
yanlış ya da kabul edilemez olduğunu öğrenir ve ona
göre davranma niyeti gösterirler.Tutum ölçümleri doğrudan ölçümler ve dolaylı ölçümler olarak iki şekilde yapılabilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.