DAVRANIŞ BİLİMLERİ II - Deneme Sınavı - 28

Psikoloji bilimi insan davranışlarını anlamaya çalışırken duygular ve aynı zamanda düşünceler ve zihnin işleyişine yönelik olarak zihinsel süreçlerle de ilgilidir.

Davranışı ve davranışın altında yatan fizyolojik ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalına psikoloji denir.

Psikoloji alanının bir bilim dalı olarak gelişmesinde fizyoloji alanı öncü rolünü göstermiştir.

İlk psikoloji laboratuvarı William Wundt tarafından kurulmuştu

İnsan davranışlarının bireyin kontrol edemediği bilinçdışı süreçler ve geçmiş yaşantılar tarafından belirlendiğini savunan psikoloji bakış açısı psikodinamik bakış açısıdır.

Davranışçı bakış açısı insan davranışlarını açıklarken yalnızca doğrudan gözlenebilen ve ölçülebilen davranışlara odaklanarak davranışları açıklamayı hedefleyen bakış açısıdır.

Duygu, algı, duyum, öğrenme, motivasyon gibi süreçleri incelemek için laboratuvar ortamında genellikle insan olmayan deneklerle çalışılan psikoloji uzmanlık alanı deneysel psikolojidir.

Bilişsel psikoloji zihinsel süreçleri inceleyen psikoloji uzmanlık alanıdır.

Bir değişkene ilişkin var olan durumu ortaya koyan araştırmalara betimsel yöntem araştırmaları denir. Bu örnekte de çocukların dil gelişiminin halihazırdaki durumu irdelenmek istendiği için betimsel yöntem kullanılmalıdır.

Değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkisini ortaya koymak üzere tasarlanan bilimsel araştırmalara deneysel araştırmalar denir.

Psikoloji davranışın yanısıra ilişkili zihinsel süreçlere de odaklanmaktadır. Zira birçok psikolog
davranışın, ancak zihinsel süreçlerin ve zihnin nasıl çalıştığının anlaşılması ile açıklanmasının mümkün olabileceğine inanmaktadırlar. Bu kapsamda zihinsel süreçler düşünceler, duygular, arzular, hayal
etme, planlama, akıl yürütme, hafıza gibi birçok zihinsel etkinlikleri kapsamaktadır.

Psikoloji davranışın altında yatan fizyolojik süreçlerle ilgilenmektedir. Bu kapsamda psikologlar
beyin, sinir ve endokrin sistemin işleyişi ve genetik kodların davranışlar üzerindeki etkilerini de incelemektedirler.

Psikolojinin bir bağımsız bilim dalı olarak ortaya çıkmasında Wilhelm Wundt
(1832-1920) araştırmaları öncü bir rol oynamıştır. Wundt, diğer çalışma alanlarında kullanılan teknikler
ile de zihinsel süreçlerin araştırılabileceğinden hareketle Almanya’da ilk psikoloji laboratuvarını 1879
yılında kurmuştur. Dolayısıyla, psikoloji biliminin tarihsel sürecinde Wundt’un ilk psikoloji laboratuvarını
kurması psikoloji biliminin başlangıcı olarak düşünülmektedir.

Yapısalcılık olarak bilinen Wundt ve onu izleyen diğer araştırmacıların bakış açısı; zihinsel yapıların ve aktivitelerin temel zihinsel bileşenlerini ortaya çıkarmaya çalışır.

Psikolojinin tarihsel süreci içerisinde William James (1842-1910) “Psikolojinin Prensipleri” isimli
kitabı ile psikoloji alanını etkilemiş ve böylece insanların alışkanlıkları, duyguları ve bilinç gibi konulardaki
işlevselci bakış açısını ortaya koymuştur (Wortman, Loftus ve Weaver, 1999). Dolayısıyla James’in
işlevselcilik olarak nitelendirilen bu bakış açısı, zihinsel yapının bileşenlerinden (duyum ve düşünce)
daha çok zihinsel aktivitelerin işlevleri (öğrenme ve algılama) üzerine odaklanmıştır.

Gestalt psikolojisi, algı ve düşünmeye tek tek parçalardan ziyade bütüncül yaklaşım içerisinde odaklanan psikoloji bakış açısıdır.

Evrimsel psikologlar, kadın ve erkek cinsiyet rolleri, eş seçimi, aile ilişkileri, komşuluk, dil kullanımı,
şiddet, çocuk yetiştirmede, günümüze kadar geçirilen psikolojik adaptasyonların nasıl çalıştığını araştırmaktadırlar.

Sosyal psikoloji insan davranışlarının diğer insanlar tarafından nasıl etkilendiğini
incelemektedirler. Sosyal psikologlar, önyargı, akran baskısı, değerler, saldırganlık, hoşlanma, ikna etme, boyun eğme süreçlerini açıklamaya çalışmaktadırlar.

Betimsel araştırma yöntemleri, incelenecek değişkenlerin mevcut varolan durumunu belirlemeye çalışırlar.

Algı nesnel değil öznel bir süreçtir.