DAVRANIŞ BİLİMLERİ II - Deneme Sınavı - 12

Evrimci görüşe göre pek çok hayvan belirli durumlarda belirli biçimde tepki vermek üzere sinir sistemleri önceden programlanmış eğilimlerle doğarlar. İçgüdü olarak adlandırılan bu eğilimler türe özgüdür ve genetik olarak bir kuşaktan diğerine aktarılır. Türe özgü davranış söz konusu olduğunda şüphesiz en popüler örnek kaz ya da ördek yavrularının sergilediği basımlama davranışıdır. Etoloji alanında çalışan Konrad Lorenz, Şekil 3.1’de (sayfa 50= görüldüğü üzere, yavru ördeklerin anneleri yerine kendini izlediğini göstermiştir. Çünkü yavru ördekler, türe özgü bir davranış olarak yumurtadan çıkar çıkmaz gördükleri ilk hareketli nesnenin peşinden giderler. O halde sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

1920’lerden itibaren ABD’de davranışçılık akımı yaygınlaşırken, Avrupa’da Sigmund Freud, insan davranışını içgüdülerle açıklamaya çalışıyordu. Freud’un diğerlerinden biraz daha farklı olan içgüdü yaklaşımında, içgüdüler bilinçdışı olarak güdülenmiş dürtülerdir. Yine her davranış için ayrı bir içgüdü tanımlayan diğer kuramcıların aksine Freud, insan davranışının altında yatan iki temel içgüdü olduğunu ve bu temel güdülerin onları oluşturan içgüdülere indirgenemeyeceğini ileri sürmüştür. Bu iki temel içgüdü, yaşam ve ölüm içgüdüsüdür. Yaşam içgüdüsü, yaşamı sürdürmek için gerekli tüm içgüdüleri, ama en önemlisi cinsellik içgüdüsünü içerir. Ölüm içgüdüsü ise ölüm ve insanın kendisini yıkıma götüren içgüdüleri içerir. Freud’a göre, insanı hayatta tutan yaşam içgüdüsü ile kendini yok eden saldırganlığa yönelten ölüm içgüdüsü arasında bir çatışma vardır ve genellikle bu çatışma insanın kendini yok etme içgüdüsünü başkalarına yönelterek çözülür ve insanın rekabet etme, galip gelme ve öldürme eğilimini açıklar. O halde sorunun doğru yanıtının E seçeneği olduğu görüleblir. Soru ile iglili sayfa numarası: 54