DAVRANIŞ BİLİMLERİ I

Sosyologlar sosyal davranışı anlayabilmek için düzenli olmayan yaratıcı bir düşünce üzerinde odaklanır ve ona bağlı kalırlar. C.Wright Mills, bu düşünceye sosyolojik hayal gücü (imgelem) veya sosyolojik düşünce der. Sosyolojik düşünmek bugüne kadar tartışmasız kabul edilen inançları eleştirme, kesin olduğu kabul edilen görüşleri çözümleme ve sorgulama alışkanlığı kazanmaktır.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Sosyolojik düşünme açısından boşanmaların da karı kocanın bir şahsi sorunundan çok toplumsal bir sorun olduğunu vurgulamaktadır. Çünkü, boşanmaların sonuçları evli çiftleri etkilediği gibi toplumu da etkilemektedir. Özellikle boşanmış çiftlerin çocukları açısından eğitim sistemini, sosyal hizmet kurumlarını, iş hayatını hatta din kurumlarını bile etkilemesi anlamında boşanmanın toplumsal boyutlarını gözden kaçırmamak durumundayız. Böylece sosyoloji özel olanın içinde genel olanı; bireysel olanın içinde toplumsal olanı, bir diğer deyişle kişisel sorunların arkasındaki toplumsal sorunları görmemize yardımcı olur.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Her birey toplumsallaşmanın ürünüdür. Bu süreçle birey içinde yaşadığı toplumun dilini öğrenir, kültürünü içselleştirir, kimlik oluşturur. Böylelikle toplumun bir üyesi haline gelir. Toplumun insanları nasıl etkilediği konusunda geniş bir anlayış getiren sosyoloji, insanların kendilerini özgürleştirmelerine de yardımcı olur.

Bireyin içinde yaşadığı toplumun üyesi olduğu, onun bir parçası haline geldiği ve ona göre davrandığı sürece toplumsallaşma diyoruz.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Her grup ve örgütün (örneğin aile veya okulun) bir sosyal yapısı vardır. Bunun dışında daha geniş kapsamda olan sınıf, cinsiyet hatta bazı ülkelerde etnik temelli bir sosyal yapı bütün toplumu kapsayabilir. Bu ilişkiler içerisinde sosyoloji bize içinde yaşadığımız toplumun haritasını çıkararak bu harita içinde nerede olduğumuzu ve üzerimizde etkili olan sosyal güçleri anlamaya çalışır.

Sosyologların yapı kavramı ile ifade ettikleri şey, insanlar arasındaki nispeten düzenli ilişkilerdir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Bilimler doğa bilimleri ve sosyal bilimler şeklinde ikiye ayrılır. Doğa bilimleri fiziki olayların doğası, etkileşimi ve değişimi üzerinde dururlar. Biyoloji, kimya, astronomi, jeoloji ve fizik doğa bilimleridir. Sosyal bilimler ise insan ve toplumların farklı yönlerini ele alır, insan ilişkilerinin etkileşim ve değişimini inceler. Bunlar arasında sosyoloji, antropoloji, ekonomi, tarih, psikoloji ve politik bilimler yer alır.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Sosyologlar, depremin o bölgede yaşayan diğer insanlara ve topluluklara etkisi, farklı sınıflar açısından depremin yarattığı sonuçlar, gelir durumlarına göre insanların bu felaketten etkilenme süreçlerini incelemişlerdir. Komşuluk ilişkileri ve yakın yerlerde yaşayan insanlar arasındaki dayanışma olgusu, bu dayanışmanın arttırılması yolundaki çabalar, ülke bütünüyle, deprem bölgesindeki insanlar arasındaki dayanışmanın geliştirilmesine ilişkin gösterilen ve yapılan etkinlik ve faaliyetler üzerinde durmaktadırlar.

A seçeneği jeologların, B seçeneği ekonomistlerin, D seçeneği psikologların ve E seçeneği de politik bilimcilerin çalışma alanlarıdır. 

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

İnsanların kız arkadaşlarıyla, aileleri ile olan ilişkileri, nerede vakit geçirdikleri, neler yaptıkları, kullandıkları dil, evlerini döşeme stilleri, birbirlerinin dikkatlerini nasıl çektikleri, nasıl ilgi duydukları hep mikrososyolojik analizlerdir. Burada önemli olan şey insanların yüz yüze olan etkileşimleridir (Henslin, 1997: 93). Makro sosyolojik analizler ise geniş açılı merceklere benzer. Burada, gözlemlenen toplumun kendisi, nasıl organize olduğu ve nasıl değiştiğidir. Bu tür analizlerde toplumsal etkileşimin daha geniş ve karmaşık olan parçaları incelenir. Örneğin, toplumsal sorunlar, fakirlik, işsizlik, evsizlik, kentsel suçlar ve aile içi şiddet gibi. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Endüstri sonrası toplumların ana çıktıları mamul maddelerin üretiminden çok hizmettir. Çok sayıda insan eğitim, bankacılık, yeni fikirler üretme ve yayma gibi mesleklere yönelerek bu alanda çalışmaktadırlar. Bu tür alanlarda reklamcılık, halkla ilişkiler, insan kaynakları, bilgi işlem ve sistem analistliği gibi meslekler giderek popüler hâle gelmektedir.

Post Endüstriyel veya Endüstri Sonrası Toplum
1960’lar ve devamı
Hizmet ekonomisine bağımlı, özellikle bilgi teknolojileri ve süreçlerinin gelişmesi; orta sınıfın yaygınlaşması.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Nicel araştırma teknikleri arasında;

Gözlem, Saha araştırması, Anket, Görüşme ve Deney tekniği yer alırken,

Nitel araştırma teknikleri arasında;

Derinlemesine görüşme, Yaşam öyküsü, Doküman incelemesi, ve Vaka incelemesi veya çalışması gibi teknikler yer alır.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Sosyoloji sosyal ilişkiler üzerinde odaklanır ve sosyal ilişkilerin, bireylerin tutum ve davranışları üzerindeki etkileri ve bu ilişkilerin toplamı olan toplumun oluşumu, gelişimi ve değişimi üzerinde durur (Schaefer, 2010: 51). Sosyoloji böylece insan toplumlarını inceler. Toplum da onun içinde yaşayan insanların davranışlarını, inanç ve kişiliklerini şekillendirir. Doğru seçenek B'dir.

Sosyologlar sosyal davranışı anlayabilmek için düzenli olmayan yaratıcı bir düşünce üzerinde odaklanır ve ona bağlı kalırlar. C.Wright Mills, bu düşünceye sosyolojik hayal gücü (imgelem) veya sosyolojik düşünce der. Doğru seçenek A'dır.

Söz edilen ifadeye ters durum diğer deyişle sosyolojik düşünememeye bir örnek C seçeneğinde yer almaktadır. Doğru seçenek C'dir.

Evrendeki kanunlar fizik bilimiyle ilişkilidir. Doğru seçenek C'dir

İnsanların yaşamda kalma stratejileri mikro sosyolojinin ilgi alanıdır. Doğru seçenek B'dir.

Söz edilen ifadeler toplumu tanımlar. Doğru seçenek D'dir.

Toplumsal yapıyı oluşturan parçalar kültür, toplumsal sınıf, statü, rol, grup ve toplumsal kurumlardır. Doğru seçenek E'dir.

Yaşamımız boyunca toplum bizlerden belir- li roller üstlenmemizi bekler. Belirli statüleri işgal eden bireylerden olan beklenti kalıplarına rol diyoruz (Schaefer, 2010: 101). Doğru seçenek C'dir.

Sosyologlar ve diğer araştırmacılar araştırmala- rında birbirine bağlı olarak gelişen beş basamaklı bir bilimsel yöntem sürecinden geçerek sonuca ula- şırlar. Bunlar:

i. Araştırılması gereken sorunu ortaya koyup tanımlamak,

ii. Konu ile ilgili daha önceki bilgileri araştırıp toplamak, yani literatür taraması yapmak,

iii. Hipotezleri formüle etmek,

iv. Uygun bir araştırma tekniği ile veri toplamak ve verilerin analizini yapmak,

v. Hipotezle ilgili sonuçlara ulaşmak ve geliştirmektir

Doğru seçenek D'dir.

Sosyologlar araştırmalarında nicel ve nitel teknikler kullanarak sürdürürler. Nicel araştırma teknikleri arasında;

Gözlem,

Saha araştırması,

Anket,

Görüşme ve

Deney tekniği

yer alırken, nitel araştırma teknikleri arasında;

Derinlemesine görüşme,

Yaşam öyküsü,

Doküman incelemesi,

Vaka incelemesi veya çalışması gibi teknikler yer alır. Bu tekniklere bundan sonraki kısımda kısaca değinilecektir.

Doğru seçenek A'dır.

Sosyoloji sosyal ilişkiler üzerinde odaklanır ve sosyal ilişkilerin, bireylerin tutum ve davranışları üzerindeki etkileri ve bu ilişkilerin toplamı olan toplumun oluşumu, gelişimi ve değişimi üzerinde durur. Sosyoloji böylece insan toplumlarını inceler.

II. numaralı maddede verilen davranışların ve zihinsel süreçlerin sistematik ve bilimsel olarak incelenmesi ise psikoloji bilimini ifade eder.

Doğru cevap C seçeneğidir.