DAVRANIŞ BİLİMLERİ I - Deneme Sınavı - 9

Kast sistemi doğum temelinde ortaya çıkan bir toplumsal tabakalaşma sistemi iken, sınıf sisteminde bir bireyin pozisyonu sadece tesadüfen doğduğu ailesine
bağlı değildir. Bireyin başarısı, çabası ve yetenekleri hangi toplumsal tabakada olacağını etkileyebilir. Toplumsal hareketlilik nedeniyle, sınıflar kast sistemindeki gibi kesin olarak tanımlanamazlar ve sınıflar arasındaki sınırlar çok açık değildir. Kast sistemindeki gibi sınıf, bireyin yaşam fırsatlarını büyük
ölçüde etkiler. Üst sınıfta yer alanlar; eğitim, meslek sağlık gibi toplumun kaynaklarına daha kolay ulaşabilmektedirler. Doğru yanıt D'dir.

Çatışma kuramı, toplumsal tabakalaşma sisteminin bazı kişilere yarar sağlarken bazı kişileri ise dezavantajlı duruma soktuğunu iddia eder. Bu yaklaşımın en önde gelen temsilcisi K. Marx’dır. Marx’ın toplumsal tabakalaşma ile ilgili açıklamaları sınıfların özel mülkiyete sahip olup olmamaları temeline dayanır. Bu bağlamda sınıflar, “ezen-ezilen”, “sömüren-sömürülen”, “burjuva- proletarya” gibi kapitalist ekonominin gelişme sürecinde kesin bir kutuplaşmanın ortaya çıkacağı Marx tarafından belirtilmiştir. Marx, toplumsal yapıdaki sınıf ilişkilerini karşıt kamplara bölünmüş iki sınıfın çatışması olarak kabul eder. Doğru yanıt B'dir.

Dahrendorf ’a göre çatışma kuramının temel varsayımları
ise şunlardır:
1. Her toplum, her zaman değişme sürecinin içindedir; sosyal değişme her zaman vardır.
2. Her toplum her zaman çatışmayı yaşar; sosyal çatışma her zaman vardır.
3. Bir toplumdaki her öge değişme ve bütünleşmeye katkıda bulunur.
4. Her toplum, üyelerinin bir kısmının diğerlerinin üzerinde kurduğu baskıya dayanır.

Doğru yanıt C'dir.

İşlevselci yaklaşımın temsilcileri, toplumun mevcut sistem ve alt sistemlerinin toplumun devamlılığını korumaya çalıştıklarını vurgularlar. Tabakalaşma sistemi de eğitim, aile gibi toplumun devamlılığını sağlayan bir alt sistemdir. Doğru yanıt A'dır.

Parsons’a göre, “bir sosyal sistem iki veya daha fazla aktör arasında sosyokültürel düzeyde, herhangi bir etkileşim süreci tarafından genelleştirilmiş bir sistemdir. Parsons için etkileşimler kurumsallaştığında, sosyal sistemin varlığından söz edilebilir. Parsons’a göre bir sosyal sistem her zaman kurumsallaşmış bir değerler sistemi ile karakterize edilir ve sosyal sistemin birinci zorunlu fonksiyonu değerler sistemini ve onun bütünlüğünü korumaktır. Parsons’a göre toplumsal tabakalaşma tüm toplumlarda yaşamsal bir işlevi yerine getirmektedir ve bu nedenle kaçınılmazdır. Parsons’ın teorisinde fonksiyon kavramının özel bir önemi vardır. Doğru yanıt C'dir.

Bugün hemen hemen dünyadaki tüm ülkelerin karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biri eşitsizlik ve yoksulluktur. Eşitsizlikler azalmayıp artarken bu durum ülkemiz için de geçerlidir. Türkiye’de özellikle 1980 sonrası uygulanan ekonomik politikalar sonucu ekonomik anlamda eşitsizliklerin arttığı kabul edilen gerçeklerden biridir. Doğru yanıt D'dir.

TÜİK’in “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2010” sonuçlarına göre, en yüksek gelire sahip son gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 46,4 iken, en düşük gelire sahip ilk gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 5,8’dir. Doğru yanıt A'dır.

TÜİK’in “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2010” sonuçlarına göre, sürekli yoksulluk riski altında bulunanların oranı %18’dir. “Sürekli yoksulluk” oranı, dört yıl boyunca hanenin üyesi olan fertlerden en az üç çalışmada yoksulluk riski altında olanlar şeklinde tanımlanmaktadır.

E "Toplumsal tabakalaşmayı sadece  sosyal, kültürel, ekonomik ve politik koşullar belirler.

A Turner

D Evrenseldir.

A Vaishya

C Meritokrasi

B Marx

D Toplumda bireysellik ön plandadır.

Parsons

B Tüm toplumlar evrensel bir özellik göstermezler.

E Aile

Sosyolojik olarak hiyerarşi; “yetkenin, en geniş ölçüde, en üst aşamalarda olmak üzere, değişik önem sıraları arasında katı ve kesin bir biçimde dağıldığı toplumsal örgütleniş biçimi” olarak tanımlanabilir. Sosyologlar, bireylerden çok sosyal kategoriler arasındaki farklılığı toplumsal farklılık olarak kabul ederler.

Toplumsal tabakalaşma evrenseldir, bu yönüyle her toplumda görülen bir durumdur. Bununla birlikte, neyin eşit olmadığı ve nasıl eşit olmadığı toplumdan topluma değişkenlik göstermektedir.