DAVRANIŞ BİLİMLERİ I - Deneme Sınavı - 18

Biyolojik Kuramlar

Henry E. Kelly

Durkheim’ın Kuramı

Sutherland’in ayırıcı birleşimler kuramı

Beyaz Yakalı Suçlar

Haskell-Yablonosky, özlü bir tanımla, “Kriminolojinin, suç ve suçluların bilimsel incelenmesi” olduğunu ifade eder ve kriminolojinin inceleme
alanı olarak da şunları gösterir:
a. Suçun niteliği ve miktarı,
b. Suçun ve suçluluğun nedenleri,
c. Ceza hukukunun gelişmesi ve ceza adaletinin
yerine getirilmesi,
d. Suçun özellikleri,
e. Suçlunun ıslahı,
f. Suçluluk biçimleri,
g. Suçun sosyal değişime etkileri (Haskell- Yablonosky,1978: 4; Sokullu-Akıncı, 1999: 18’den aktaran Tutar, 2002). Doğru cevap "A" dır.

Constant’a göre (1949: 16’dan aktaran Dönmezer, 1984: 9) geniş anlamda kriminoloji iki büyük gruba ayrılır. Beş alt dalı kapsayan ve genellikle teorik kriminoloji olarak anılan birinci gruptaki alt dallar şunlardır:
a. Suç Antropolojisi

b. Suç Psikolojisi

c. Suç Sosyolojisi

d. Suç Psikiyatrisi

e. Penoloji. Doğru cevap "B" dir.

Uygulayıcı kriminoloji olarak anılan ikinci gruptaki alt
dallar şunlardır:

a. Suç Siyaseti

b. Suç Profilaksisi

c. Kriminalistik ya da bilimsel polis. Doğru cevap "C" dir.

Suç ve sapmaya ilişkin sosyolojik kuramların farklı ve bazen birbirini tamamlayan yönleri vardır. Kuramları detaylı olarak incelemeden önce arala- rındaki ortak yönleri vurgulamak yararlı olacaktır. Yirminci yüzyıl boyunca geliştirilen bu kuramlar şu ortak yönlerle öne çıkmaktadırlar:

a. Suç bütün toplumlarda görülür ve toplumsal açıdan yararlı olabilen fonksiyonları var- dır. Bu fonksiyonlar çözümlendiğinde suç daha iyi anlaşılabilecektir.

b. Suç çatışmaya bağlıdır. Sosyal tabakalar, çıkarlar ve özellikle ekonomik çıkarlarla ilişkilidir.

c. Toplumun içindeki gerilim, zorlanma ve stresle ilgilidir.

d. Modern kent yaşamıyla güçlü biçimde ilişkilidir.

e. Suç günlük yaşam durumlarından öğrenilir.

f. Grup değerlerine ve yasalarına uyma ilkesine bağlılığın azlığından kaynaklanır (Carra- bine vd., 2004: 45-46’dan aktaran Göktuna Yaylacı, 2010: 202). Doğru cevap "D" dir.

Şiddet suçları: Bir başka kişinin bedenine zarar veren veya zarar verme tehdidinde olan suçlardır. Doğru cevap "E" dir.

Diğer tüm suçlar: Bu kısım yasadışı kumar, fahişelik, sarhoşluk, başıboş gezme gibi mağduru olmayan suçları içerir. Doğru cevap "A" dır.

Organize Suçlar: Organize suç, gelenekselliğin birçok özelliğini taşıyan, ancak yasadışı nitelikteki etkinlik biçimlerine göndermede bulunur. Doğru cevap "B" dir.

P. N. Grabosky ve Russel Smith ise (1998) tek- nolojiye dayanan dokuz tür suç sıralamaktadırlar. Bunlar:

1. Telekomünikasyon sistemlerine yasadışı biçimde girilmesi,

2. Bilgisayara dayalı sistemleri kırmak, bilgisayar virüsleriyle ciddi güvenlik sorunları oluşturulması,

3. Telekomünikasyon hizmetleri üzerinden hırsızlık ve yasadışı işlerin yürütülmesi,

4. Yazılım, film ve CD gibi malzemelerin kopyalanmasıyla telif haklarının çiğnenmesi,

5. Siber uzayda pornografi ve şiddet içerikli yayınlar yapılması,

6. Telepazarlama sahtekârlıkları yapılması, 7. Elektronik fon transferleri suçları,
8. Elektronik karapara aklama,

9. Geliştirilmiş şifre çözme sistemleri ve yüksek hızlı veri transferleri ile yasa uygulayıcı kuruluşların suç etkinlikleri hakkındaki bilgileri- ne ulaşılmasıdır (Giddens, 2008: 878). Doğru cevap "C" dir.

Sheldon’a göre üç ana insan tipinden bahsedilebilir: ince, uzun yapılı ve entellektüel nitelikliler (ektomorf tipler) kısa boylu, şişman, iri kemikli, neşeli, dışa dönük, piknik tipler (endomorf tipler) ve son olarak kaslı, sportif yapıda olanlar (mezomorf tipler). Bu kurama göre mezomorf tiplerin diğer tipteki insanlara göre suç işleme eğilimleri daha yüksektir. Doğru cevap "D" dir.

Sheldon’a göre üç ana insan tipinden bahsedilebilir: ince, uzun yapılı ve entellektüel nitelikliler (ektomorf tipler) kısa boylu, şişman, iri kemikli, neşeli, dışa dönük, piknik tipler (endomorf tipler) ve son olarak kaslı, sportif yapıda olanlar (mezomorf tipler). Bu kurama göre mezomorf tiplerin diğer tipteki insanlara göre suç işleme eğilimleri daha yüksektir. Doğru cevap "E" dir.

Sapkın davranış çok geniş bir alanı kapsar ve toplumdan topluma da değişir. Bir toplumun sapkın davranış olarak nitelediği bir davranış bir başka toplumda “normal” olarak değerlendirilebilir. Cevap A seçeneğidir.

Sapkınlık kavramı suç kavramından daha geniştir, bir başka deyişle her suç bir tür sapkın davranıştır fakat her sapkın davranış bir suç olmayabilir. Cevap B seçeneğidir.

Suçu oluşturan eylemlerin zamana ve mekana göre farklılık göstermesi onun nisbiliği, yani göreliliği ile ilgilidir. Cevap C seçeneğidir.

Her suç, işlenişinde, onu işleyenin kişiliğine bağlı nitelikler gösterir. Bu da kriminolojinin, suçlunun gerçek kişiliğinin derinliklerine inmesini zorunlu kılmaktadır. Cevap D seçeneğidir.

Suç Sosyolojisi, suçu bir sosyal olay olarak ele alır; sosyal kimlik taşıyan ve suça sebep olan etmenleri araştırır. Cevap E seçeneğidir.