DAVRANIŞ BİLİMLERİ I - Deneme Sınavı - 8

D Hümanizm

Pragmatizm

A Comte

C Kapital Feminizm

A Nietzsche

Endüstri devrimi sosyolojinin gelişiminde rol oynayan en önemli faktörlerden birisidir. 19. yüzyılın ortalarında Avrupa’da tarım toplumundan üretimin fabrikalarda yapılmaya başladığı döneme girilmesi ile birlikte insanların yaşamlarında köklü değişmeler olmuş; geniş kitlelerin iş bulmak için topraklarından koparak kentlere göç etmesine bağlı olarak yoksulluk, işsizlik, kötü çalışma
koşulları, sağlık, eğitim ve barınma gibi sosyal sorunlar artmaya başlamıştır.

Auguste Comte, sosyolojinin babası olarak anılsa da, düşünce anlamında sosyoloji fikrine ilk ve en büyük ilham kaynağı kişi St. Simon’dur.

Bir Fransız sosyoloğu olan Auguste Comte, Fransız devrimi ve Aydınlanma düşüncesine tepki olarak geliştirdiği düşünceleriyle tanınan sosyolojinin isim babasıdır.

Auguste Comte, sosyolojinin aracılığıyla insanlığın uygarlık düzeyinin gelişeceğine inanmıştır. Pozitif felsefe ile insanlığın içinde bulunduğu kaotik durumun sonlanacağını ve dolayısıyla ilerleyeceğini savunmuştur.

Karl Marx, Endüstri devrimini gözleyerek kuramını geliştirmiştir. Kırdan göçen tarım işçilerinin kentlerde karın tokluğuna çalıştırıldığını ve ortalama ömürlerinin 30 yaş olduğuna tanık olmuş, bu acımasız çalışma koşullarını anlayabilmek için tarihsel olarak toplumları incelemeye başladığında ise, insanlık tarihinin sınıf çatışmasına dayandığını ve sınırlı sayıda güçlünün (burjuvazi) üretim araçlarına sahip olduğunu ve çoğunluğu oluşturan işçileri (proletarya) sömürdüğünü görmüştür.

Sosyolojideki temel kuramsal yaklaşımlar sembolik etkileşimcilik, işlevselcilik, çatışmacılık, feminist ve post-modernist yaklaşımlardır. Bunlar içerisinde çatışmacılık yaklaşımının temel anahtar kavramları; eşitsizlik, güç, iktidar, çatışma, rekabet, sömürü ve istismardır.

Sembolik etkileşimcilik insanların basit robotlar olmadıklarını uyaranlara anlamlandırdıktan sonra tepki verdikleri görüşünü savunur. Bu anlamlandırma ve yorumlama sürecinin nasıl inşa edildiğini, insanların kendilerini ve karşılarındakini nasıl konumlandırdıklarını inceler.

Sembolik etkileşimci yaklaşımın birey üzerinde odaklanmasının aksine, İşlevselci yaklaşımda vurgu daha çok yapı ve onun işleyişi üzerinedir. Yapıyı oluşturan elemanlar olarak normlar, adetler, gelenekler ve kurumlar analiz edilir.

Klasik sosyolojik yaklaşımlara temel eleştirilerden biri Feminizmden diğeri ise Post-modernizmden gelmektedir.

Dünyaya geldiğinde ilkel ve gelişmemiş olan insan, zamanla diğer canlıların başaramadığı kendine özgü bir kültür yaratır. Diğer bir deyişle yaşadığı toplumsal çevrede çeşitli ortak kurallar prensipler ve
davranış kalıpları geliştirip öğrendiği bilgi yapısıyla da doğal çevreyi kendine özgü bir şekilde değiştirir.
Böylece paylaşılan kültür sayesinde ortak bir yaşam biçimi veya toplumsal yaşam ortaya çıkar. Kültür karmaşık bir anlam ve davranış sistemi olup bir toplum veya grubun yaşam biçimini tanımlar (Andersen and Taylor, 2006: 54). Bunun içinde inanç, değer, bilgi, sanat, ahlak, gelenek, alışkanlık, dil ve giyim kuşam biçimleri yer alır.

Kültür her toplumda güzel ve çirkini, doğruyu ve yanlışı, iyiyi ve kötüyü tanımlar. Böylece toplum içinde yaşayan insanları bir arada tutmada önemli bir görev üstlenir. Kültür, insanlara bir yere ait olma duygusu verir, onlara belirli ortamlarda nasıl davranması ve düşünmesi gerektiğini öğretir. Böylece toplumsal yaşama bir anlam kazandırır. Kültür kavramı belki dünyada tanımlanması en zor kavramlardan biridir. Çünkü, kullanım alanı belki de en geniş kavramlardandır. Örneğin Amerikan kültürü, İslam kültürü, kent kültürü, demokrasi kültürü, yemek kültürü, hamam kültürü, kırsal
kültür, giyim kuşam kültürü gibi.

Kültür bir toplumda yaşayanların öğrendikleri ve paylaştıkları her şeyi kapsar. (Doğru Yanıt C)

Kavram olarak belki kültür ve toplum birbirinden farklı tanımlanabilir. Ancak aralarında değişmez bir ilişki vardır. (Doğru Yanıt D)

Kültür kalıtsal değildir, öğrenilir: Kültürel inanç ve pratikler gayet iyi bir biçimde öğrenilmişlerdir ve doğaldırlar. (Doğru Yanıt E)

Dil, kültürün en önemli parçalarından biridir. Kültürel farklılıkları oluşturan özelliklerden biri de dil becerimizdir. (Doğru Yanıt A)