DAMGA VERGİSİ VE HARÇLAR BİLGİSİ

Yargı işlemleri genel olarak harca tabi tutulmuştur. Yargı harçları konusuna ise 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun ikinci maddesinde  yer verilmiştir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Harçlar Kanunu’nun (1) sayılı tarifesinde yer alan mahkeme harçları hukuk davaları ile idari dava işlerinde alınacak harçları düzenlemektedir. Bu harçlar, dava açılması sırasında alınan başvuru harcı, yargılama sırasında koşulları oluştuğunda cezai mahiyette celse harcı, yargılama içerisinde yapılacak keşiflerde keşif harcı, yargılama sona erdiğinde karar ve ilam harcı, ile ilk derece mahkemelerince verilecek kararlara karşı takip edilecek kanun yollarında alınacak temyiz, istinaf ve itiraz harçları olarak beş ayrı harç öngörülmüştür.

HMK’nın 2. maddesinde dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın mal varlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalar bakımından görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesi olarak belirlenmiştir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

1 Seri Numaralı Harçlar Kanunu Genel Tebliği’nde “davaya müdahale edilmesi hali bir nevi yeni dava mahiyetinde bulunduğundan, müdahale eden tarafın da başvurma harcı ödemesi gerekmektedir” düzenlemesi yer almaktadır. Doğru cevap "D"şıkkıdır.

Dava açılmadan önce esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden ihtiyati tedbir talebinde bulunulması halinde, (1) sayılı tarife gereğince başvurma harcı alınacaktır.
Dava açıldıktan sonra veya dava dilekçesi ile birlikte ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise ihtiyati tedbir talebi için herhangi bir harç alınmayacaktır. Doğru cevap "E"şıkkıdır

Ergin kılınma, ad ve soyadın değiştirilmesi, gaiplik kararı ve kişisel durum sicilindeki kaydın düzeltilmesi kişiler hukukundaki çekişmesiz yargı işleri iken; henüz evlenme yaşında olmayanların evlenmesine izin verme, aile hukukundaki çekişmesiz yargı işlerindendir. Doğru cevap "E"şıkkıdır.

Taşınmaz rehninde alacaklı için kayyım tayini eşya hukukundaki çekişmesiz yargı işlerinden biridir. Terekenin resmi defterinin tutulması ve gaibin mirasçılarına, gaibe düşen miras payının teslim edilmesi, miras hukukundaki çekişmesiz yargı işlerindendir.  Ticari defterlerin zıyaı halinde belge verilmesi ile  Kıymetli evrakın iptali ise ticaret hukukundaki çekişmesiz yargı işlerindendir.

Celse harçları sadece sulh mahkemeleri, asliye mahkemeleri ile idari yargı mercileri için öngörülmüştür. İlk derece mahkemesi olmasına rağmen vergi mahkemeleri için öngörülmemiştir. Vergi yargısı harçları içerisinde ayrıca yer verilmemiştir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

İhtiyati haciz, ihtiyati tedbir, delil tespiti ve davanın reddi kararlarında karar ve ilam harcı maktu olarak alınır. Ancak vergi mahkemesi ile bölge idare mahkemesi kararlarında tarhiyata ve ceza kesme işlemlerine karşı mükellefin dava açması üzerine vergi mahkemesinin nihai kararları ile bölge idare mahkemesinin kararlarında, karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değer üzerinden nispi harç alınmaktadır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Taraflar davanın sonuçlanmasına erken sebep olurlarsa nispeten harcı da daha az ödemek ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Dava, davadan feragat veya davayı kabul veya sulh nedeniyle yargılamanın ilk celsesinde sona ererse, karar ve ilam harcının üçte biri, daha sonra olursa üçte ikisi alınacaktır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Kanun’un (1) sayılı tarifesinde harçlar üç ana başlık altında düzenlenmiştir, Bunlar Mahkeme Harçları, İcra ve İflas Harçları ile Ticaret Sicil Harçları’dır.

Harçlar Kanunu’nda harca tabi olacak yargılama çeşitleri arasında bir ayrım yapılmaksızın, tüm yargılama işleri kural olarak harca tabi tutulmuştur

Harçlar Kanunu’nun (1) sayılı tarifesinde yer alan mahkeme harçları hukuk davaları ile idari dava işlerinde alınacak harçları düzenlemektedir

Bu harçlar, dava açılması sırasında alınan başvuru harcı, yargılama sırasında koşulları oluştuğunda cezai mahiyette celse harcı, yargılama içerisinde yapılacak keşiflerde keşif harcı, yargılama sona erdiğinde karar ve ilam harcı, ile ilk derece mahkemelerince verilecek kararlara karşı takip edilecek kanun yollarında alınacak temyiz, istinaf ve itiraz harçları olarak beş ayrı harç öngörülmüştür.

Başvurma harcı dilekçe veya tutanakla dava açma, davaya müdahale (katılma) veya tevdi mahallinin (ödeme yerinin) tayini, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tesbiti delail (delil tespiti) ile ilgili olarak mahkemelere yapılacak başvurularda alınmaktadır

Yargılama içerisinde yapılacak keşiflerde keşif harcıdır.

Yargılama sırasında koşulları oluştuğunda cezai mahiyette celse harcı alınmaktadır.

Yargılama sona erdiğinde karar ve ilam harcı alınmaktadır.

Karar ve ilam harçlarına karşılık olmak üzere maktu harçlar ve nispi harçlar ile suret harçlarına yer verilmiştir.

Dava açma deyimi kişinin maddi veya manevi varlığının veya hakkının zarar görmesi veya zarar görme tehlikesi karşısında maddi veya manevi varlığının veya hakkının korunması için mahkemeden yardım istemesi olarak tanımlanabilir.