CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ

İlk şiirlerini Diriliş dergisinde yayımlayan ve Kuşluk Saatleri, Kayıpların Şarkısı, Yirmidört  Şiir, Şahitsiz Vakitler, Berzah, Sınır Taşı, Sesli Harfler adlı kitaplarında toplayan Ebubekir  Eroğlu, şiirlerini, içerik  bakımından tasavvuf  kültüründen gelen öz ile çağdaş bireyin insan, tabiat  ve toplumla karşılaşmasını imgesel göndermelerle aktardığı gibi özellikle gelenekten beslenme konusunda pek  çok klasik şairin şiirlerini çağın diliyle yeniden ve metinlerarası tekniğini kullanarak üretmiş, Necip Fazıl-Sezai Karakoç çizgisindeki şiiri zenginleştirmiştir.

Ateşli Kaval, Çıngırağın Ölümü, Rüzgâr Durdurma Takvimi, Zaman Haritası adlı şiir kitapları olan  Adnan  Özer,  temelde sosyalist dünya görüşüne  bağlı olan halkçı bir şiir yazar. Şiirlerindeki kültürel tabanı, Yunan mitolojisinden Anadolu efsanelerine, masallarına, türkülerine uzanan bir halk  kültürü  oluşturur.

1980’lerde yazılan Türk şiirinin genel özelliği 12 Eylül darbesinin ardından toplumsal-siyasal ortamın  değişmesine paralel olarak şiir anlayışının söylevci-slogancı anlayıştan saf şiire doğru değişmesidir. Özellikle Yönelişler dergisi çevresinde başlayan ve şiirin poetik değerlerini önde tutan oluşum, derginin sayfalarında farklı ideolojik tavırlara  sahip  olsalar  bile  şiirin kendi  iç kalite  öğelerini  önde  tutan şairlere de yer vermesiyle dönemin şiirinin bu yönde, saf şiir anlayışına bağlı olarak biçimlenmesinde  önemli  rol oynamıştır.

Yönelişler dergisini Şiir Atı, Poetika, Sombahar gibi dergilerin aynı yöndeki tavırları izlemiş ve imgeyi temel  alan  şiir anlayışı  dönemin karakteri durumuna  gelmiştir.

1980-2000  arasında etkili  olan  şairlerden  biri  de  Sırat  şiirleri, Eskiden Terzi, Kırk Şiir ve Bir,  Nar, Üzgün Kediler Gazeli  gibi  şiir kitapları olan  Haydar  Ergülen’dir.  1980  öncesi  siyasal merkezli katı  şiir teorilerinin buharlaştığını gösteren yaklaşımlar, bu tarihten sonra sıkça görülmeye başlar. Ergülen’deki bu yaklaşımların temeli  Behçet  Necatigil,  Attila İlhan, Hilmi Yavuz  gibi  şairlerle  atılır.

Aynı yolda yürüyen ve aynı kuşaktan olan Cahit Koytak, Osman Konuk, Hüseyin Atlansoy şiirin ve şairin en çok ihtiyaç duyduğu şeyin metafizik algı olduğunu söyleyen İhsan Deniz’i, Baki Asiltürk’ün “mistik metafizikçi” şairler grubuna dahil  etmesi  yerindedir.

İhsan Deniz, “medeniyet inşasının yapı taşlarından” bir işlevi olan şiirin şehirli bir kültürden  doğabileceğini söyler. Ona  göre köylülük ideolojisi, şiirde olması gereken köklü referanslara bağlı olarak oluşan anlama ve anlamlandırmayı dumura uğratır. Deniz, bu sözleriyle “halkçı şiirin” karşısında yer alır ve şiiri de şairi de, üst düzeyde bir bilmenin ve bildirmenin öznesi  olarak anlar.

Osmanlıya Dair Hikâyât, Kum Saati, Sahtiyan, Yaz Sinemaları, Eski 45’likler, Mırıldandıklarım, Yaz Geçer, Oda, Poster ve Şeylerin Kaderi, Omay­ra, Metal, Oyunlar, İntiharlar, Şarkılar, Mürekkep Balığı, Başkalarının Gecesi gibi çok sayıda şiir kitabı bulunan Mungan “şiirlerinde masallardan, mitolojilerden, halk öykülerinden ve diğer geleneksel anlatılardan yola çıkarak günümüz insanının sorunlarını, toplum içindeki var oluşunu, yabancılaşma sorunlarını, kimi zaman anlatımcı bir üslupla dile getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

1970’li yıllar, Türk Şiirinin toplumsal-siyasal gelişmelerin yoğun etkisi ile slogana dönüştüğü bir dönem olmuştur.

80 sonrası şairleri imgeyi ve sesi önceleyen genel bir şiir ortamı içerisinde kendi  bireysel ürünlerini ortaya koyarken Türk Şiirinin önceki dönemlerdeki verimlerinden yararlanmayı ihmal etmeyen ve etkilenme endişelerine kapılmayan bir şairler kuşağı temsilcileri olarak 1980 sonrası  şairlerinin  her biri, bu genel çerçeve içerisinde kendi  şiirini kurmaya çalışmıştır. Şiirin estetik ve poetik değerini  önde tutan, buna karşılık hem yöneldikleri kaynaklar, hem ideolojik tutumları, hem de şiirlerinin  yapı  özellikleri  bakımından birbirinden farklılaşan  çeşitliliği, bu  kuşağın en  dikkat  çekici özelliğidir.

1960’ların ikinci yarısından itibaren dünyadaki ve Türkiye’deki siyasal tansiyonun yükselişine paralel olarak Türk şiirinde politik söylem, ağırlığını hissettirmeye başlamıştır.

Türk şiirinde  80 sonrası süreçte biçim, dil, imge gibi kuramsal algılar önem kazanmıştır.

1970’in eşiğindeki yıllarda yeniden canlılık kazanmaya başlayan sosyalist şiirin temelleri Nazım Hikmet'e bağlanabilir.

Ataol Behramoğlu'nun "Bir Ermeni General" eserinde kinci Yeni etkisi belirgin bir şekilde görülmektedir

Yeni Gerçek, And, Devinim, Halkın Dostları, Gelecek, Yansıma, Militan gibi dergiler etrafında toplanan toplumcular, bu dergilerde hem şiirlerini yayımlar hem de uğraşısını verdikleri şiirin amaçlarını açıklamaya çalışırlar.

Bu dönemde şiirde duyarlılık yerine duygusallık öne çıkmıştır.

Yönelişler dergisi çevresinde başlayan ve şiirin poetik değerlerini önde tutan oluşum, derginin sayfalarında farklı ideolojik tavırlara sahip olsalar bile şiirin kendi iç kalite öğelerini önde tutan şairlere de yer vermesiyle dönemin şiirinin bu yönde, saf şiir anlayışına bağlı olarak biçimlenmesinde önemli rol oynamıştır.

1970’lerde yazılan şiir ile 1980’ler ve sonrasında yazılan şiir arasındaki genel farklılık slogancı-söylevci şiirden Saf şiire geçiş

Çıngırağın Ölümü, Zaman Haritası, Ateşli Kaval, Rüzgâr Durdurma Takvimi adlı şiir kitapları olan Adnan Özer, temelde sosyalist dünya görüşüne bağlı olan halkçı şiirler yazmıştır.

Ahmet Erhan 80 sonrası Türk şiirinin toplumcu gerçekçi şairi olarak anılan yazarlardandır.

1970-1980 yılları Türk siyasal ortamının sertleştiği ve toplumsal gerginliğin ve çatışmaların yoğun olduğu bir dönemdir. Bu koşullar şiiri de etkilemiş çoğunlukla siyasal temaların işlendiği şiirin sığlaşmasına neden olmuştur. Doğru yanıt: B'dir.