CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ

Metafizik terimi ilk defa Aristoteles’in eserlerini derleyip tasnif ederek kitaplaştıran Andronikos tarafından ünlü filozofun Prote Philosophia (İlk Felsefe) adlı eserine Meta ta Physika (“fizikten sonra gelen” anlamında metafizik) adını vermesiyle kullanılmıştır.

Metafizik terimi bugün yaygın olarak kullanılan anlamını önemli ölçüde ortaçağ felsefecilerinin düşünceleriyle kazanmıştır. Bu dönemden itibaren, aşkın (transandental, müteal) varlığa, tanrısal olana ilişkin düşünme metafizik olarak adlandırılmış; böylece metafizik, teolojiyle ve mistisizmle ilişkili bir kavram halini almıştır.

Ahmet İnam, “Türk fiiirinde Mistik Yönelimler” başlıklı yazısında; “Hasta Mistisizm”Necip Fazıl Kısakürek, “Sanat Mistisizmi”-Ahmet Hamdi Tanpınar, “Yaşama Mistisizmi”Âsaf Hâlet Çelebi, “Aşama Olarak Mistisizm”-Fazlı Hüsnü Dağlarca, “Ruhsal Mistisizm”-Behçet Necatigil ve “Kurtuluş Olarak Mistisizm”Sezai Karakoç olmak üzere altı ayrı mistik tavırdan söz eder Doğru cevap E’dir.

Necip Fazıl Kısakürek, gerek şiirde Nazım Hikmet’in materyalist şiirine karşı oluşturduğu metafizik duyarlılık; gerek Yahya Kemal ve Ahmet Hâşim’in temsil ettiği saf şiir anlayışına bireyin varoluş sorunlarını katarak geliştirdiği etki alanı oldukça geniş duyuş tarzı; memleket edebiyatı anlayışına bağlı şairlerin elinde sığ söyleyişten bir türlü kurtulamayan hece vezni ritmini zirveye taşıması bakımından ilgiyi üzerinde toplamıştır. Necip Fazıl, “Poetika”sında şiirde duygu ve düşünce dengesini önemsediğini belirtmiş; ilk kitabına adını veren “Örümcek Ağı” şiirinin ses mimarisi ile döneminin usta şairi Ahmet Hâşim’e “bu sesi nerden buldun çocuk?” dedirtecek kadar üstün bir başarı yakalamıştır. Doğru cevap C’dir.

“Kitabe” adlı ilk şiirini 1 Temmuz 1923’te Yeni Mecmua’da yayımlayan Necip Fazıl, bu tarihten ölümüne kadar hemen hemen edebiyatın her türünde kaleme aldığı yüz civarında kitap bırakmış olmasına rağmen hepsinden önce şairliği ile tanınmıştır. Şiiirlerini Örümcek Ağı (1925), Kaldırımlar (1928), Ben ve Ötesi (1932), 101 Hadis (1951), Sonsuzluk Kervanı (1955), Çile (1962), fiiirlerim (1969), Esselam (1973) kitaplarında toplamıştır. Çocuk ve Allah kitabı Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın şiir kitabıdır. Doğru cevap E’dir

1940’ların başlarında, Garip akımı ile birlikte yeni şiirin temsilcilerinden biri olarak ilgi görmüş; zaman zaman küçümsenmiş, alaya alınmış bir şair olarak uzun zaman unutulan ve 1980’lerden sonra saf şiire yönelen eğilimle birlikte yeniden gündeme gelmiş bulunan Âsaf Hâlet Çelebi, çok geniş kültür coğrafyasından gelen unsurlarla dikkat çekici bir çarpıcılık ve yalınlık taşıyan bir şiir ortaya koymuştur. Şiirde anlamı esas alan Garipçilerden farklı olarak sembolleri öne çıkaran bir anlayışa sahiptir. Bu nedenle doğru cevap C’dir.