Ana Çizgileriyle Cumhuriyet Dönemi (1920-2000) Türk Şiiri: Kuramsal Sorunlar/Temalar ve Temsilciler/Anlayışlar Bağlamında Genel Bir Çerçeve
Orhan Veli’nin gelenekle ilişkisi, bakış açısını nedir?
Söz sanatlarının, anlam sanatlarının, sanatlar arası etkileşimin tümünü reddeder. Dünyanın değiştiğini, artık aristokrasinin egemenliğinin sona erdiğini, insanların romantizmin aldatıcılığından hayatın gerçek yüzüne geçtiğini; dolayısıyla kendilerine kadar gelen şiirin artık insanlara vereceği hiçbir şeyin kalmadığını düşünür. Öyleyse gelenek yıkılmalı ve yeni şiir kurulmalıdır. İtirazlara dikkat edildiğinde, Garip şiirinin sadece söz ve anlam sanatlarını değil, kendisine kadar gelen şiirin arka planın oluşturan bilgi kuramını ve kültür ortamını da reddettiği görülür.
Nazım Hikmet’in gelenekle ilişkisini nasıldır?
Modern poetik algıların yanı sıra geleneksel olanla da bağ kurmak ister. Bu amaçla halk kahramanlarına, halk hikâyelerine yönelir. Bu yönelmenin en derli toplu örneklerinden biri kerem ile Aslı hikâyesidir.
Türk Şiiri’nin mitolojiyle ilişkisini açıklayınız.
Türk Şiirinin kendi seyri içinde mitolojiyle daima ilişkisi vardır. Farisi, Arabi, Yunani ve Türki mitolojiler, Osmanlı şiirinin en önemli kaynaklarındandır. Osmanlı şiirinin mitolojik kişiler, nesneler ve öyküler bakımından asıl kaynağının Firdevsi’nin Şehname’si ve Taberi’nin Tarihi’l-Ümem ve’L-Mülük adlı eserlerinde olduğu belirtilir. Yunan mitolojisi doğrudan Osmanlı’nın şiirinin kaynağı değildir ama Osmanlı entelektüeli Eflatun’dan, Aristo’dan, Calinus’tan, Bukrat’tan haberdardır. Cumhuriyet Dönemi şiirinde de şiir ve mitoloji etrafında tartışmalar olmuş, şiir ve mitoloji ilişkisinin nitelikleri üzerinde durulmuştur. Yahya Kemal Beyatlı’ya göre estetiğin ve şiir lisanının mihrakı İran değil Yunan olmalıdır. Hasan İzzettin Dinamo Anadolu şiirlerinde Yunan mitolojisine ait arka plan kullanır.
Cumhuriyet Dönemi şiir anlayışı Fransız sembolizmi olan şairler kimlerdir?
Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Handi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Kutsi Tecer
Cumhuriyet Dönemi şiir anlayışı toplumcu gerçekçilik olan şairler kimlerdir?
Nazım Hikmet, Hasan İzzettin Dinamo, Rıfat Ilgaz
“Şiirde Mana ve Vuzuh” adlı yazısında şiirin asıl özelliğinin anlatılmak değil duyulmak olduğunu söyleyen şair kimdir?
Ahmet Haşim
Şiir hakkında “Bir mısranın şiir olup olmadığı gayet aşikardır. Deruni ahenk ile ifade edilmişse şiirdir. Fakat duyulmaksızın yalnız vezin ve lisan mümaresesiyle söylenen söz şiir olamaz. Şiir bir nağmedir.” Görüşünü ifade eden şair kimdir?
Yahya Kemal Beyatlı
“Ben kendi sosyal sınıfımla muhitimle tezat halinde değilim. Bundan dolayı da sanat sanat için değil diyorum. Sanat sanat için değildir demek, sanatın kadrini azaltmak demek değildir. Bilakis sanatı cemiyet içinde aktif bir müessese olarak anlamak, sanatkâr insan ruhunun mühendisi olarak görmek demektir. İfadeleri hangi şaire aittir?
Nazım Hikmet
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiir anlayışı nedir?
Şiirlerinin Baudelaire, Mallarme, Valery kolundan geldiğini; bu estetiği veya şiir anlayışını “rüya kelimesi ve “şuurla çalışma” fikirleri etrafında toplamak mümkündür. Tanpınar için şiir, uyku ile uyanıklık arasında şuurlu sezişten doğar. Aslında bu seziş de bir rüya halidir: “Uyanık bir gayret ve çalışma ile kurulan bir rüya”.
Atilla İlhan’ın şiir yapısı nasıldır?
Atilla İlhan’ın şiirlerinin yapısında iki öğe oldukça önemlidir: İmge ve müzik. “şiirin kelimelerle değil, imgelerle yazıldığını bilen şairler için kelime, diyalektik bir ilişki yumağıdır. Kelimenin önemi, imgenin somutlaşmasında oynayacağı role göre değişir. Bu rolü belirleyen ise kelimenin çağrışım yükü, anlam boyutları ve imgeyle olan diyalektik bağlantısıdır.
Şairin Toprağı adlı kitabında hem İkinci Yeni şiirinin kuramsal temellerine ve ilkelerine hem de kendi anlayışına işaret eden şair kimdir?
İlhan Berk
Şiirlerinde kullandığı tema yoksulluk, emperyalizm, emek gibi sosyal konularla Türk şiirinde yıllarca sürecek tematik bir alan açan şair kimdir?
Nazım Hikmet
Faruk Nafiz, Enis Behiç, Orhan Seyfi gibi şairlerle gelen ve Cumhuriyet döneminde de devam eden temalar nelerdir?
İnsan, tabiat, masal, efsane gibi kavramlardır.
Şiirlerinde kullandığı tema “memleket sevgisi” olan şairler hangileridir?
Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Halit Fahri Ozansoy, Faruk Nafız Çamlıbel, Necmettin Halil Onan, Şükufe Nihal Başar, Halide Nusret Zorlutuna, Ahmet Kutsi Tecer, Behçet Kemal Çağlar
Hangi şairlerin şiirlerinde dini bir teslimiyet, öte dünya inancı, mana ve ruh arayışı gibi, dini/metafizik diyebileceğimiz bir duyarlık baskın bir tematik değer hep vardır?
Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba, Arif Nihat Asya, Sezai Karakoç
Cumhuriyet dönemi içinde şiirleri bütünüyle mistik karakter taşıyan şair kimdir?
Asaf Halet Çelebi
Şiirleri aşk merkezinde tarandığında melankolinin, karşılıksızlığın ve örtülü bir cinselliğin belirgin bir şekilde öne çıktığı şair kimdir?
Faruk Nafiz
1940’larda İstanbul’u kutsallığından ve romantik düşselliğinden uzaklaşıp, yaşanılan günlük hayatın mekânı haline getiren şair kimdir?
Orhan veli
Ahmet Oktay 1940’ların küçük adamını nasıl tanımlamıştır?
Ahmet Oktay, 1940’ların küçük adamının, küçük üreticiler, marjinaller arasında bir şair-avare olarak dolaştığını; 1950’lerin küçük adamının ise büyük şehirde, metropolün cangılında, insanlıktan umudunu kesme noktasına gelen bir melankolik gibi göründüğünü; yalnız, küskün ve umarsız olarak dolaştığını söyler.
1925’lerden 1980’lere kadar, “sosyal realizm”, “toplumcu gerçekçilik” veya “toplumculuk” adlandırmasıyla Türk şiirinin en canlı problem alanı halinde yaşamasına öncülük eden şair kimdir?
Nazım Hikmet