CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK NESRİ - Deneme Sınavı - 2

Sohbet sözcüğü dilimize Arapça'dan geçmiştir.

Attila İlhan sohbet türünde eserler vermiştir.

Özdemir Asaf sohbet türünde eserler vermemiştir.

Çiçek Senfonisi şiir, Kara Kitap ve İçimizdeki Şeytan roman, Bize Göre ise fıkra türüne örnektir. Şevket Rado tarafından kaleme alınan Eşref Saati sohbet türüne örnek oluşturmaktadır.

Bereketli Topraklar Üzerine roman türüne örnektir.

Sohbet türünde yazarın düşüncelerine kanıt göstermesi beklenmez. Bu, makale türünün özelliğidir.

A, B, C ve Dşıklarındaki konular her okuyucuya hitap eden konular değildir. Bu konularda yazı yazabilmek ve bu konularda yazılmış yazıları anlayabilmek için bilimsel bir bilgi birikimine sahip olmak gerekir. Sosyal medyanın sosyal etkileşimdeki yeri ise birçok kişi tarafından üzerinde yazı yazılabilecek ve yine birçok kişi tarafından anlaşılabilecek bir konudur. Yine sosyal medya ile ilgili yazar sohbet havasında, sade bir anlatım ve espritüel bir dille yazılar yazılabilir. Bu nedenle E şıkkı hakkında bir sohbet yazısı yazılabilir.

Sohbet türünde sorulardan sık sık yararlanılır. Doğru cevap A'dır.

Sohbet türündeki yazıların deneme, makale, fıkra gibi diğer türlerden ayrılan yönü konunun işlenişinde ve anlatımındadır.

Sohbet, makaleden üslup açısından ayrılır. Makaledeki ağırbaşlı ve ciddi hava sohbet türünde yerini tatlı bir samimiyete bırakır. Sohbet yazıları
okuyucuda yazarla sohbet ediyormuş hissini uyandıran yazılardır. Sohbet yazarı, bilimsel makale yazan bilim adamı gibi konuda derinlik yaratmaz,
Sohbet türünün kapsamı, insanı ilgilendiren hemen her şey kadar geniştir.
Sohbet türündeki yazıların deneme, makale, fıkra gibi diğer türlerden ayrılan yönü konunun işlenişinde ve anlatımındadır. yazarın fikirlerini kanıtlamak gibi bir zorunluluğu yoktur. Çözümlemeler yapılır, örnekler verilir, yazarın görüşü okuyucuya sezdirilir ve sonuç bölümünde yazar ulaştığı kararı bildirir.

Aralarında belirgin farklar olmasına rağmen sohbet ve röportajın karıştırıldığı
görülür. Sohbette tek kişinin varlığı söz konusuyken röportajda bir uzman bir de
röportajı yapanın varlığı söz konusudur.

Yazar, okuyucu ile bir sohbet havası içinde senli benli konuşur.

Gazete ve dergi yazılarıdır.
Günlük konuşma dili kullanılır. Kurallı, sıralı, devrik cümleler gerekli zamanlarda,
birbiriyle uyum içinde yer alır.
Uzun cümlelerden kaçınılır.
Dil açık, sade ve durudur. Bu nedenle her yaştan ve her eğitim düzeyinden insanın okuyup anlayabileceği bir yapıdadır.
Yazar, sorulu cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi uyandırır.

Türk edebiyatında Ahmet Rasim (Ramazan Sohbetleri), Yahya Kemal Beyatlı (Tarih Musahabeleri), Suut Kemal Yetkin (Edebiyat Söyleşileri), Şevket Rado (Eşref Saati), Melih Cevdet Anday (Dilimiz Üzerine Söyleşiler), Nurullah Ataç (Karalama Defteri), Cenap Şehabettin, Refik Halit Karay, Hasan Ali Yücel,
Attila İlhan, Falih Rıfkı Atay, Ercüment Ekrem Talu gibi yazarlar sohbet türünde eser vermiş isimlerdir.

Yazarın fikirlerini kanıtlamak gibi bir zorunluluğu yoktur.

Türk edebiyatında Ahmet Rasim (Ramazan Sohbetleri), Yahya Kemal Beyatlı (Tarih Musahabeleri), Suut Kemal Yetkin (Edebiyat Söyleşileri), Şevket Rado (Eşref Saati), Melih Cevdet Anday (Dilimiz Üzerine Söyleşiler), Nurullah Ataç (Karalama Defteri), Cenap Şehabettin, Refik Halit Karay, Hasan Ali Yücel,
Attila İlhan, Falih Rıfkı Atay, Ercüment Ekrem Talu gibi yazarlar sohbet türünde eser vermiş isimlerdir.

Fıkralar gibi sohbet yazıları da yazarın herhangi bir konu hakkında görüş ve düşüncelerini ortaya koyarlar. Ancak sohbet yazılarında yazar daha pişkin daha usta olmaya bakar. Okuyucunun zihnini kamçılamaya çalışırken amacına ulaşmak için ara sıra duygu tellerine de basar. Veya acı durumları ortaya koyarken
dertleşmek kaygısıyla, teselli etmek isteğiyle ruhunu okuyucunun ruhuna eş eder, onunla birlikte üzülür, şikâyet eder. Bazen de olayların üstüne çıkarak öğüt veren, doğru yollara ışık tutan olgun biri durumuna geçer.

Sohbet yazılarında uzun cümlelerden kaçınılır. Konuşmalar gerektiğinde hikâyemsi bir hava içinde aktarılır. Deyimlerden, ünlemlerden, samimi
hitaplardan yararlanılır. Soru cümlelerine sıkça yer verilir.

Nurullah Ataç

Sohbet türünde daha çok yazarın kişisel düşüncelerine yoğunlaşılır.