CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK NESRİ - Deneme Sınavı - 11

Millî edebiyatın en önemli hikâye yazarı, hiç şüphesiz Ömer Seyfettin (1884-1920)dir.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974) da hikâye türünde vermiş olduğu eserlerle dönemin Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş yazarlarımızdandır. Onun Bir Serencam (1913), Rahmet (1923), İzmir’den Bursa’ya (H.Edib F.Rıfkı ve M.Asım’la ortak 1922) ve Millî Savaş Hikâyeleri (1947) isimli kitaplarda yer alan 60’a yakın hikâyesi vardır.

Hayatında sadece iki hikâye kitabı (Hikâyeler Birinci Kitap (l946), Hikâyeler İkinci Kitap (l946) yayımlayabilen Esendal’ın diğer hikâyeleri ölümünden çok sonra kitaplaşabildi.

Birinci Kuşak (1930-1945)

Cumhuriyet Dönemi’nin ikinci kuşağını oluşturan Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Necati Cumalı, Bekir Yıldız gibi isimlerle varlığını sürdürür.

Cumhuriyet Dönemi sosyal ve toplumcu gerçekçi ikinci nesil yazarlarından Aziz Nesin, Haldun Taner ve Rıfat Ilgaz, hikâyelerindeki mizahi ve ironik tavırlarıyla diğerlerinden önemli ölçüde ayrılırlar.

Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli hikâye yazarı, hiç şüphesiz Sait Faik Abasıyanık (1906-1954)tır. Çünkü o, kendisine kadarki Türk hikâye geleneğini değiştiren ve türe yeni bir kimlik kazandıran bir yazardır.

Öte yandan genç yaşta vefat eden Oğuz Atay (1934-1977), Türk hikâyesine Korkuyu Beklerken (1973) isimli tek hikâye kitabı kazandırır.

Milli Edebiyat döneminin önemli hikaye yazarlarından olan Refik Halit Karay'ın eserleri ilk dönem sürgün yıllarının gözlem ve izlenimlerini anlatıldığı "Memleket Hikayeleri" ve İkinci dönem sürgün yıllarının gözlem ve izlenimlerinin anlatıldığı "Gurbet Hikayeleridir".

Halide Edip Adıvar ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu eserlerini iki dönemde incelemek mümkündür. Her iki yazarda eserlerinin birinci döneminde daha çok bireysel konulara yer verirken ikinci döneminde savaşın vermiş olduğu etkiyle de toplumsal konulara yönelmişlerdir.  1915’lere kadar olan eserlerinde, önemli ölçüde Edebiyat-ı Cedîde’ye yakın bir dil
kullanan Yakup Kadri, hep sanatkâranelik endişesi içinde olmuştur

Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikayenin temsilcisi Ömer Seyfettin sayılır.Bu tarz hikayelere "olay hikayesi" de denir. Çehov Tarzı hikaye ise durum hikayesidir ve edebiyatımızdaki temsilcisi Memduh Şevket Esendal'dır. Verilen eserlerde kendisine aittir.

Cumhuriyet Döneminde köylü ve işçi problemleri, tek parti dönemi batıl inançlar gibi konuları işleyen aynı zamanda Bacayı İndir Bacayı Kaldır, Silindir Şapka Giyen Köylü öykülerinin yazarı Sadri Ertem'dir.

Toplumcu Gerçekçilerden ikinci kuşağın en belirgin özelliği köylü ve alt gelir sınıfında olan insanların problemleri ile köyden şehre göç eden insanları yaşadığı problemlerdir. Bu dönemde eserler veren yazarlardan biri de Orhan Kemaldir.

Tiyatro eserleriyle daha çok bilinen aynı zamanda Sosyal Toplumcu Gerçekçi yazarlarından olan ve Şişhaneye Yağmur Yağıyordu adlı eseri olan yazarımız Haldun Tanerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ömer Seyfettin’in hikayeciliğindeki bir başka temel nitelik, dil ve üslubunda somutlaşır. Yeni Lisan ve Milli Edebiyat Hareketlerini başlatan yazar, “Edebiyatsız edebiyat yapmak” düşüncesiyle yola çıkarken İstanbul hanımlarının konuşma dilini, yazı ve edebiyat dili hâline getirmeye çalışır. Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir, Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Necati Cumalı, Bekir Yıldız ise sosyal ve toplumcu gerçekçiliğin ikinci kuşağını oluştururlar.

Türk edebiyatında modern hikaye, diğer bazı türlerde (roman, tiyatro vb.) olduğu gibi, Osmanlı Türk toplumunun Batı’ya yönelmesinden sonra 1870’li yıllardan itibaren görülmeye başlar.

Milli Edebiyat Hareketi, “Yeni Lisan” olarak bilinen dilde sadeleşme hareketi
ile birlikte 1911’de başlar. Bu nedenle 1923 sonrası dönemlerinden biri değildir.

Millî Edebiyat Hareketi, “Yeni Lisan” olarak bilinen dilde sadeleşme hareketi
ile birlikte 1911’de başlar.

Yazı hayatına 1928’de başlayan Kenan Hulusi Koray (1906-1943), aynı yıl kurulan Yedi Meşaleciler isimli grubun tek hikaye yazarıdır.

Kendine özgü özelliklerini unutmamak kaydıyla bu gruba dahil edebileceğimiz bir başka önemli yazarımız, asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan Halikarnas Balıkçısı (1886-1973)dır.