ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Düşük benlik algısı çoklu engellilerin özelliklerindendir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Romatizma çoklu engellilerin yaşadıkları sağlık problemlerinden değildir.

Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem bebeklik dönemidir.

Motor performansta meydana gelen kalıcı değişikliklere motor öğrenme denir.

Çok engelli bireyler kendine vurma, ısırma gibi pek çok problem davranışı kendilerini ifade etmede zorluk yaşadıkları için sergilerler. İlgi ve ihtiyaçlarını göstermede bu davranışlara başvurabilirler.

Sosyal ve duygusal gelişimin en hızlı olduğu yaş aralığı 0-3 yaş aralığıdır.

Çok engelli bireylerin zeka puanı 25-40 aralığında ağır düzey çok engelli bireylerin zeka puanı ise 0-25 aralığında olduğu belirtilmektedir.

Çok engelli bireyler kendilerini ifade edebilmek için kendilerine has alternatif iletişim yolları geliştirirler.

Bu bireylerde motor gelişim açısından ilerleme bireyin pratik yapmasıyla daha iyi hale gelmektedir.

Öğrenme güçlüğü olan birey çok engelli birey olarak adlandırılamaz

Çok engelli bireylerle çalışan eğitimciler bu bireylerin gelişimsel özelliklerini bilmelerinin yanı sıra birey hakkında aileden bilgi alma gerekliliğini de unutmamalıdırlar çünkü aile bireyleri, çok engelli bireyin tıbbi ve eğitsel geçmişi hakkında en bilgili kişilerdir.

Çoklu Engellilerin Ortak Özellikleri;

• Tıbbi problemler 

• Sözel dili anlamada güçlük 

• Sınırlı ilgi • Algılama ve hafıza güçlükleri 

• Düşük benlik algısı • Fiziksel hareketlerde güçlük 

• Günlük yaşam becerilerinde desteğe ihtiyaç duymadır (Nakken ve Vlaskamp, 2002; Nakken ve Vlaskamp, 2007)

Bireyin çevresini keşfetmesi, fiziksel gelişimine paralel olarak ilerleyen motor gelişimi ile başlar. Motor gelişim, bireyin hayatı boyunca sergilediği motor davranışlarındaki değişikliktir. Bireyin fiziksel olarak büyümesi ve merkezî sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizması isteme bağlı hareketlilik kazanır.

Uygun olmayan davranışların azaltılmasında aile bireyleri kimi zaman çaresiz kalabilmektedir. Bu durumda eğitimcilerin davranışın ortaya çıkma nedenlerini araştırması gerekmektedir.

Bu gelişim üzerinde etkili olan iki önemli faktör mizaç ve bağlılıktır. Birey genetik altyapısında getirdiği mizacı ile günlük hareket seviyesini, düzenini, çevreye uyumunu ve sosyal etkileşimlerini belirler. İkinci faktör olan bağlılık aile ile çocuk arasında yaşanan bağdır. Bu bağ çocuğun çevre ile kurduğu iletişimini etkiler. Özellikle anne ile bebek arasında kurulan bağ bebeğin çevre ile etkileşimini yakından etkilemektedir.

Çok engelli bireylerin zeka puanlarının (IQ) genellikle 25-40 puan, ağır düzeyde çok engelli bireylerin zeka puanlarının ise 0-25 aralığında olduğu belirtilmektedir (Downing ve Peckham-Hardin, 2006).

Çoklu engellilerin iletişim kurmada kullanılan dil ve yüz ifadelerinde bozukluklar olabilir. Bu bozukluklar dilin gelişimi ve yapısında gerçekleştiğinde bireylerin çevresindeki kişilerle iletişim kurması daha da zorlaşır. Bu duruma ek olarak çok engelli bireylerin çevresindeki bireylerle az etkileşime girmesi onda bir deneyim eksikliği yaratmış olabilir. Bu iki durumda da çok engelli bireyler konuşmayı anlamlı bir şekilde kullanmada sınırlılıklar gösterebilirler (Nakken ve Vlaskamp, 2002). Bu sınırlılığı aşmak için de çok engelli bireyler göz hareketleri, dokunma, yüz ifadeleri, mimikler, bilgisayar ya da konuşmayı destekleyici cihazlar kullanabilmektedirler (Chen, Klein ve Haney, 2007; Copley ve Ziviani, 2004; Schepis ve Reid, 1995).

Çoklu engellilerle çalışan eğitimcilerin bu bireylerin yaşayabilecekleri sağlık problemleri konusunda hassas olmaları gerekmektedir. Aileler hem yaşadıkları stres hem de çok engelli bir bireyle sürekli beraber olmalarından dolayı hastalıkların belirtilerini fark edemeyebilirler. Bu durumda eğitimcilerin ailelere uyarıda bulunması gerekmektedir.

Çok engelli bireyle çalışan eğitimcilerin uyguladıkları bireyselleştirilmiş eğitim planlarında bireyin sosyal ve duygusal özelliklerini geliştirmeye yönelik akranlarıyla etkileşime girecekleri oyun etkinliklerine yer vermesi gereklidir.

Bebeğin dünyaya gelişi ile dış dünyayı anlamlandırma çabası başlar. Bu çaba bebeğin duyu organları ve içsel zihin süreçleri olarak tanımlayabileceğimiz biliş ile yürütülür. Bilişin içeriği dikkat, algı, bellek, okuma-yazma, problem çözmeden oluşmaktadır (Bayhan ve Artan, 2007).