ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 20

• Yemek yeme becerileri,

• Tuvalet becerileri,

• Giyinme ve kişisel temizlik becerileri ve

• Eşyaların temizliği/bakımı olarak sınıflandırılmaktadır.

• Bireyin içinde bulunduğu kültüre, yaş ve gelişim düzeyine uygun, aynı zamanda sosyal olarak geçerli öğretim süreçlerine yer vermek

• Akranları sürece dâhil etmek

• Uyarlamalara yer vermek

• Etkili bir değerlendirme sürecine yer vermek ve değerlendirme sonuçlarını kullanmak

• Öğretim için uygun ortamları ve süreleri belirlemek

• Etkili bir öğretim yöntemi seçmek

• Bireyin özelliklerine göre uyarlanmış araç-gereçlere yer verme (örneğin daha kolay kullanım için tasarlanmış diş fırçaları, kaşık ve bardaklar)

• Uyarlanmış açma/kapama düğmeleri veya otomatik çalışan cihazlar (örneğin düğmesine basılarak çalışan saç kurutma makineleri, harekete duyarlı olarak çalışmaya başlayan şarjlı diş fırçaları)

• Bir etkinlik içerisindeki beceri basamaklarının değiştirilmesi (örneğin çocuğun dengesini kurabilmesi için iç çamaşırını indirdiği sırada klozete oturmasına izin vermek gibi)

• Kişisel destekte bulunmak (örneğin birey çatalla yemek yerken çatalı batırabilmesi için elini yönlendirmek gibi)

• Bireyin sergileyebildiği beceriler belirlenir.

• Bireyin sergileyemediği ya da eksik olarak gerçekleştirdiği beceriler belirlenir.

• Bireyin öğrenmediği becerilerin hangilerinin, şu anda ve gelecekte içinde bulunacağı ortamlarda öncelikli beceriler olduğu belirlenir.

• Bireyin beceriyi nasıl sergileyeceği (hangi beceri basamaklarını gerçekleştirerek) belirlenir.

• Bireyin kazandığı beceriyi akıcı bir şekilde gerçekleştirip gerçekleştiremediği belirlenir.

• Bireyin kazandığı beceriyi farklı ortamlarda gerçekleştirip gerçekleştiremediği belirlenir.

• Bireyin öğretim süreci sonucunda sağladığı ilerleme ortaya koyulur.

• Öğretim sürecinde herhangi bir değişiklik yapmaya gereksinim olup olmadığı belirlenir

• Tuvalet sıklığı konusunda istikrarlı olma,

• Gün içerisinde 1-2 saatlik sürelerle kuru kalma ve

• Takvim yaşının 2 yaş veya daha fazla olması şeklinde sıralanmaktadır.

• Başkasına bağımlı olarak beslenme (kaşık dudaklarına dokundurulduğunda ağzını açma ve yiyeceği yutma),

•Parmakları kullanarak yeme,

• Kaşık kullanarak yeme,

• Bardaktan sıvı içme,

• Çatal kullanma,

• Bıçak kullanarak yiyecekleri sürme ve kesme,

• Yiyecek servis etme,

• Yemeğin üzerine tuz, baharat ve soslar ekleme,

• Yemek masasında görgü kurallarına uyma.

• Gözleyerek öğrenme ve model olma,

• Pasif model olma

• Videoyla kendine model olma,

• Eş zamanlı ipucuyla öğretim.

• Öncelikle öğrenci, beceri listelerinin olduğu formlar ile değerlendirilir. Bu formlar kaba değerlendirme formları, gelişim envanterleri ve akademik beceriler için ders programlarında yer alan kazanımlar olabilir. Değerlendirmede öğrencinin fiziksel, bilişsel alanlar ve dil, iletişim gibi tüm gelişim alanlarındaki durumu incelenir.

• Daha sonra aile ile görüşme yapılarak, öğrencinin hangi becerileri ne düzeyde gerçekleştirdiği ve ailenin çocuğunun öncelikle hangi becerileri kazanmasını istediğiyle ilgili bilgi toplanır.

• Ayrıca öğrencinin zamanının büyük bir bölümünü geçirdiği ortamların özellikleri ve öğrencinin bu ortamlarda günümüzde ve gelecekte ne tür becerilere sahip olması gerektiği saptanır.

Zincirleme beceriler: Birkaç davranışın biraraya gelerek daha karmaşık bir avranış oluşturmasıdır. Çorap giyme, bardaktan su içme vs.

• Yapılış sırasına göre beceri analizi

• Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi

• Güçlük düzeyine göre beceri analizi

• Becerinin yapısal analizi

Öğretilecek becerinin ön koşul niteliğine göre hiyerarşik olarak sıralanmasıdır. Örneğin eldeli toplama işlemi becerisini öğretmeyi hedeflediğiniz öğrencinin öncelikle rakamlarla eldesiz toplama işlemi yapabiliyor olması gerekmektedir. Benzer şekilde bağcıklı ayakkabı giymeyi hedeflediğiniz öğrencinizin öncelikle bağcıksız, nispeten kolay giyilebilir (babet ayakkabı gibi) bir ayakkabıyı bağımsız şekilde giyiyor olabilmesi gerekmektedir. Öğretmenlerin öğretilmesi planlanan beceri için ön koşul niteliği taşıyan becerileri belirlemeleri ve öğrencilerine bu beceriyi ancak ön koşul becerileri sağlar hâle geldikten sonra öğretmeye başlamaları gerekmektedir. Bu durum gelişimsel aşamaya göre beceri analizi ile aşılabilmektedir

• Yönergesine göre becerinin yapısal analizi

• Sunum şekline göre becerinin yapısal analizi

• Gerekli görülen niteliklere göre becerinin yapısal analizi

• Yeterli görülen süreye göre becerinin yapısal analizi

• Doğruluk düzeyine göre becerinin yapısal analizi