ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 1

Bireyin temel ihtiyaçlarını karşılamak: Birinci amaç çoklu yetersizliği olan bireye güven
veren, koşulsuz kabul gördüğü, sevildiği tepkisel bir çevre yaratarak onun kendisini ifade edeceği çeşitli yollar bulmasına fırsat vermek şeklinde ifade edilir.

Duyusal uyarım etkinlikleri: Duyusal uyarım, müziğin, yetersizliği olan bireyde bir uyarılma, heyecanlandırma ve harekete geçme dürtüsü yaratmak amacıyla kullanılmasını ifade eder. Tüm çalışmaların odak noktası bireyin kendisine yönelik farkındalığını besleyecek ve eyleme geçmesine sebep olacak herhangi bir tepki yaratmaktır. Örnek olarak, dinlenen müziğin ritminde çocuğun sırtına, omzuna, bacağına ritmik olarak dokunmak yoluyla bireyle terapist arasında güven ortamı sağlamak, verilebilir.

Vokal etkinlikler: Vokal etkinlikler, temelde çoklu yetersizliği olan bireyin ağızdan herhangi bir ses üretmesi amacı ile yapılan etkinlikleri ifade eder. Bu bağlamda bireyin tekrar edebileceği ve kendinden bir şey ekleyerek geliştirebileceği bir vokal öge sunma, tanıdık bir şarkı söyleyerek bireyi önce birlikte sonra yalnız söylemeye cesaretlendirme ve bireyin söylediği şarkıya bir çalgı ile eşlik üretmesi gibi yeniden üretim çalışmaları gerçekleştirilebilir.

Davranışçı Yaklaşım: Bu yaklaşımda müzik, çoklu yetersizliği olan bireyin hedeflenen olumlu davranışlarında artış sağlama ve pekiştirme, olumsuz davranışlarında azalma ve değişim sağlamak amacıyla kullanılır.

Zaman bileşeni, birim vuruşun kaça bölündüğünü ifade eden ritmik kalıplar, temponun
hızlı ya da yavaş oluşu, veya zaman birimlerinin gruplanışı ile beyni meşgul eder.

Reseptif müzik terapi yaklaşımında dinleme deneyimi, müziğin fiziksel, duygusal,
zihinsel, estetik veya ruhani yönlerine odaklanabilir ve hastanın tepkileri deneyimin terapötik amaçlarına göre tasarlanabilir. Bu amaçlar şu şekilde sıralanabilir:
• Alıcılığı (farkındalığı) desteklemek,
• Belirli bedensel tepkiler uyandırmak,
• Bireyi uyarmak ya da sakinleştirmek,
• İşitsel/motor beceriler geliştirmek,
• Duyumsal durumlar ve deneyimler sağlamak,
• Diğerlerinin fikir ve düşüncelerini keşfetmek,
• Hafızayı, hatırlamayı ve geriye dönüşleri
kolaylaştırmak,
• Hayaller ve imgelemler uyandırmak,
• Bireyi bir topluluğa ya da sosyo-kültürel bir
gruba bağlamak,
• Yoğun ve ruhani deneyimleri tetiklemek.

Müziğin doku bileşeni müziğin tek sesli ya da çok sesli algılanmasının beyinde yarattığı
etkiye işaret eder.

Çok engelli bireyler aynı anda birden fazla engele sahip olduklarından daha yüksek etkilenme düzeylerine sahiptirler. Yaşamlarının başlangıcından itibaren daha yoğun destek hizmetlerine gereksinim duyduklarından hafif ya da orta düzeyde engelli bireylere kıyasla daha erken dönemde fark edilirler (Tekin-İftar, 2005). Bu yüzden çok engelli bireylerin gelişim özelliklerinin bilinmesi, tanılama sürecinin uygun bir şekilde yerine getirilmesi ve gerekli destek hizmetlerin zamanında tanımlanması, planlanması ve sağlanması son derece önemlidir. Karakteristik olarak çok engelli bireyler özbakım becerilerini çok az düzeyde yerine getirebilirken birçoğunu henüz öğrenememişlerdir ya da hiç
yerine getiremezler. İletişim becerilerinde, bilişsel, psiko-motor, sosyal ve duygusal becerilerde ciddi sınırlılıklar yaşamaktadırlar.