ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 6

Çoklu yetersizliği olan bireylerin iyilik halini geliştirmede bağımsızlık ve kendini yönetme becerileri kazandırma oldukça önemlidir. Bireyin iyilik hâlini destekleyici uygulamalar (örneğin oyun, fiziksel aktivite, müzik dinleme veya film izleme gibi serbest zaman etkinlikleri vb.) arasından bireyin seçim yapmasını sağlamaya yönelik fırsatlar ve alternatifler oluşturmaya gereksinim vardır. Bakım personeli veya ebeveyn temelli seçimler ve karar alma süreçleri, yetersizliği olan bireylerin otonomisini olumsuz etkileyerek sosyal- duygusal iyilik hâlini sekteye uğratabilir. Seçim yapabilecek bireylere bu yeterliliği kullanmasına izin veren anlayışı günlük yaşam aktiviteleri ve toplumsal faaliyetler içerisine entegre etmeye ihtiyaç vardır. Yetersizliği olan birey tarafından yapılan bu seçimler bazen tek tip olabilir. Böyle bir durumda da yetersizliği olan bireyi, ihtiyacı olan ile talep edilenler arasında dengeli bir dağılım yapmaya yönlendirmek gerekebilir. Doğru yanıt B’ dir.

Çoklu engelliler yaşadıkları sınırlı dil gelişimi yüzünden kendileri de alternatif iletişim yolları geliştirebilirler. İfade edebildikleri birkaç sesi ya da kelimeyi farklı tonlarda söyleyerek farklı ihtiyaçlarını aktarmaya çalışırlar. Ayrıca el kol hareketleri, jest ve mimikleri ve işaretleri ile çevresine birçok mesaj verebilirler. Doğru yanıt D’ dir.

Yeni geliştirilen sağlık bakım modeli üç ana bileşeni kapsamaktadır. Bunlar; sağlığı geliştirmek ve iyilik halini artırmak, temel sağlık bakım koordinasyonunu sağlamak ve aile/bakım personeline sağlık ve bakım eğitimi sunmaktır. Dünyada gelişmiş ülkelerde değişen güncel sağlık bakım anlayışı ile yetersizliği olan bireylere yönelik standartlar oluşturma fikri oturmuş durumdadır. Bu fikir ve yeni modelin temelini aile-bakım personeli eğitimi oluşturmaktadır. Doğru yanıt C’ dir.

Çoklu yetersizliği olan bireyler gelişimin temel alanları olan motor, dil-iletişim, sosyal-duygusal, zihinsel ve uyumsal alanlarda sorun yaşamaktadırlar.

Zihinsel yetersizliği şiddetli düzeyde olan bireylerin hareket güçlüklerine sahip olması, hastalıkların ortaya çıkışını kolaylaştırmakta ve yaşam süresini sınırlandırmaktadır.

İşitme sorunları dört başlık altında incelenmektedir. Bunlar; iletimsel, duyu-nöral, miks ve işitsel işlemleme bozukluğudur.

Tekrarlı göğüs enfeksiyonu ve zatürreye yakalanmasını tetikleyen unsurlar; zayıf öksürme refleksi, aspirasyon, epilepsi, kalp hastalıkları, kas hastalıkları, serebral palsi, hipotoni gibi unsurlardır.

Yutma aşamalarında çeşitli sorunları olan ve yutmanın ciddi sağlık sorunlarını tetikleyebileceği bireyler için ağız yoluyla beslenmeye alternatif olarak tüple beslenme tercih edilebilmektedir.

Doğru seçenek A'dır.

D seçeneği dışındaki seçenekler sağlıklı beslenme önerilerindendir.

İfadelerin tamamı tuvalet becerisinde yaşanan sorunlar için yardımcı olabilecek önerilerdir.

Uyku; büyüme, gelişim, bellek, fiziksel ve psiko-sosyal iyilik hali için insanın temel gereksinimlerinden biridir.

Bireyin iyilik halini destekleyici uygulamalar(örneğin oyun, fiziksel aktivite, müzik dinleme veya film izleme gibi serbest zaman etkinlikleri vb.) arasından bireyin seçim yapmasını sağlamaya yönelik fırsatlar ve alternatifler oluşturmaya gereksinim vardır.

Türkiye Engellilerin Sorun ve Beklentileri Araştırmasına göre çoklu engellilik oranı, tüm engel grupları içerisinde % 18 olarak açıklanmıştır (TÜİK, 2010). Doğru cevap D'dir.

Epilepsi, beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişikliklerdir. Doğru cevap B'dir.

Çoklu yetersizliği olan her bireyin kendine özgü epilepsi tablosu olup epilepsinin yönetilmesi için önleme, koruma ve ilk yardım tedbirleri izlenir. Doğru cevap E'dir.

Parlak: Görme kaybı olan bireylere az ay- dınlatma yerine net bir ışık kaynağı ile yeterli aydınlatma sağlanmalıdır. Parlayan veya göz alıcı aydınlatma yeterli aydınlatma anlamına gelmemektedir. Doğru cevap D'dir.

Arka plan gürültü; özellikle şiddetli zihinsel yetersizliği ve çoklu engeli olan bireyler için yakın çevrenin gürültülü olması bu sesleri filtrelemeyi ve işitilmek istenen sese odaklanmayı güçleştirmektedir. Doğru cevap A'dır.

Beslenme sırasında çoklu yetersizliği olan bireylerin yutma sorunlarını yönetebilmek için bazı telafi edici stratejileri uygulamak yararlı olabilir. Bunlar;

Güvenli yutmayı desteklemek üzere yetersizliği olan bireyde duruş değişiklikleri yapma

Öğün zamanlarında fiziksel olarak bireyi destekleme

Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını değiştirme

İçilen sıvıları yoğunlaştırma. Doğru cevap E'dir.

İnsan vücudunun yaklaşık % 75’i sudan oluşmaktadır. Günlük 1,5 ile 2 litre arasında sıvı alımına ihtiyaç duyulup sıcak havalarda bunun daha fazlasının vücuda alınması gerekmektedir. Sıvı kaybı vücudun ihtiyacı olandan daha az alındığında veya alınan sıvı atılan sıvıdan daha az olduğunda gerçekleşir. Doğru cevap B'dir.