ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 14

En çok karşılaşılan ve çoklu yetersizliğe neden olan sendromlar arasında Rett sendromu, Angelman sendromu, Williams-Beuren sendromu, Prader-Willi sendromu, Cornelia de Lange sendromu, Sanfilippo sendromu, Fragile X sendromu, tuberoz sklerozis kompleksi ve diğerleri yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Fragile X sendromlu bireylerde görülen semptomlar arasında konnektif doku anormalliklerine bağlı kalp kapağı sorunları, skolyoz (omurga eğrilikleri), eklem gevşekliği, testislerde genişleme ve diğer belirtiler görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Epilepsi, beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişikliklerdir. Doğru cevap B'dir.

Bilincin kaybolduğu krizlerde nöbet sırasında engelli birey yere yavaşça yatırtılır ve çevresindeki tehlikeli araç-gereçler kaldırılır. Doğru cevap E'dir.

Bireyin, baktığı yere doğru, en doğru baş ve görme açısında konumlanması gerekir. Görme kaybı olan bireylere az aydınlatma yerine net bir ışık kaynağı ile yeterli aydınlatma sağlanmalıdır. Nesneler, arkasında yer alan nesnelerden renk açısından belirgin olarak ayırt edilir olmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin solunum sorunlarından birisi de boğulmadır. Aspirasyon sırasında çoklu yetersizliği olan bireyler herhangi bir belirti vermeyebilir ve akciğer dokusu zarar görerek çeşitli akciğer sorunları (örneğin bronşektazi, zatürre vb.) ve tam tıkanıklık sonucu boğulma gibi yaşamı tehdit edici durumlar oluşur. Doğru cevap A'dır.

Tüple beslenme çoklu yetersizliği olan bireylerde yutma sorunlarına ilişkin müdahale yaklaşımlarının yeterli olmadığı şiddetli vakalarda ve beslenme sorunlarının engellenmesi için ağız yoluyla beslenme dışındaki seçeneklerden biridir. Doğru cevap E'dir.

Önleyici yöntemler; çoklu yetersizliği olan bireye sıvının gün boyu menü planında olduğu gibi ana ve ara öğünlerde düzenli olarak verilir. Bireye sözel veya alternatif iletişim yoluyla su isteme becerisi öğretilir. Suyu bağımsız içmesi için bardak kullanma becerisi öğretilir. Doğru cevap B'dir.

Olası faktörler arasında kas-iskelet sistemini veya diğer sistemleri (boşaltım, sindirim) ilgilendiren ağrı, çevresel faktörler (bakım personelinin değişmesi, kurum bakımı altında olup oda arkadaşının değişmesi vb.), sindirim sorunları, uyuma pozisyonu, duygu durum değişiklikleri ve kronik sorunlarına yönelik reçete edilen ilaçlarda (epilepsi, antipsikotik ilaçlar vb.) bazı değişiklikler sıralanabilir. Doğru cevap D'dir.

Çoklu engellilerin ortak özellikleri şu şekildedir:

Fiziksel gelişim bedeni oluşturan kas, beyin ve sinir, sindirim, dolaşım, boşaltım, solunum vb. sistemlerin gelişimini, kilonun artışını, kemiklerin gelişimini, dişlerin çıkmasını ve değişmesini kapsar. Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem bebeklik dönemidir. Bu dönemdeki gelişim gelecek yıllardaki gelişimin temelini oluşturur.

Bireyin çevresini keşfetmesi, fiziksel gelişimine paralel olarak ilerleyen motor gelişimi ile başlar. Motor gelişim, bireyin hayatı boyunca sergilediği motor davranışlarındaki değişikliktir. Bireyin fiziksel olarak büyümesi ve merkezî sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizması isteme bağlı hareketlilik kazanır. Birey hareketlilik kazandıkça çevresini tanımaya çalışır. Her tanıma fırsatında bireyin duyu organları, zihin becerileri ve kasları birlikte çalışır.

Çoklu engellilerin bir kısmı ilgi ve ihtiyaçlarını normal gelişim gösteren bireyler gibi gösteremedikleri için farklı davranış kalıplarıyla kendini ifade etmeye çalışabilir. Bu davranışlar kimi zaman sallanma, elini yüzünün önünde sallama, parmak emme, diş gıcırdatma gibi davranışlar olabilir. Kimi zaman ise ısırma, kendine sert bir cisimle vurma, kemirme gibi kendine zarar verici davranışlar olabilir (Akçamete, 1991; Poppes, Van der Putten, veVlaskamp, 2010;Tekin-İftar, 2005).

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap A'dir.

Doğru cevap C'dir.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap E'dir.