ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 10

Ev konuşması; klinikçiler, araştırmacılar ve hem görme hem de işitme engeline sahip çocukların aileleri tarafından ortak bir proje olarak geliştirilmiş, özellikle de ailelerin çocuklarını gözlemleyerek, edindikleri bilgileri düzenleyip belgelendirmelerine yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş bir araçtır.

Günlük Çözümleme Günlükler uzman ya da eğitimci tarafından yazılan ve öğrencinin dosyasına koyulan genel yorumlar ve düşünceler olarak ifade edilebilmektedir.

Bu kayıtlar tarih, saat ve yer belirtilerek yapılmaktadır. Bu sayede analiz edilip incelenmesinde daha detaylı bilgiler elde edilmesine imkân sağlamaktadır.

Norma dayalı değerlendirme yaklaşımında, standardize edilmiş testlerden elde edilen sonuçlar, ortalama standart puan ile olan sapma belirlenip referans grup ile karşılaştırılarak yorumlanır. Aşağıda norma dayalı testler için örnekler verilmiştir:
• Psikometrik testler – eğitim psikologları tarafından kullanılan zekâ testleri (örneğin
WISC-dil ve zekâ testi)
• Okuma testi – Neale, Spar, Salford ve McMillan
• Heceleme testi – Vernon
• Dil testi – Aston ve Reynell

Derecelendirme ölçekleri; uygulamacının dikkatini sadece gözlem yaptığı birey ve ilgili özelliğe vererek, hedef beceriye ilişkin yargıda bulunup puanlama yaptığı araçlardır.

Alıcı dil becerisi, bir bireyin çevresindeki şeylerin ifade ettiklerini anlamak için kullandığı beceriler olarak ifade edilmektedir.

Soyut şekilde akıl yürütme, varsayımsal durumlar hakkında mantıksal düşünme, kuralları karmaşık ve daha yüksek yapıda örgütleme, nesneler arasındaki benzerlik ve farklılığı anlama ve objeleri kategorize edebilme gibi beceriler bilişsel gelişim alanı içinde yer almaktadır.

Değerlendirme, ölçme sonucunu bir ölçüt ile karşılaştırarak ölçülen özellik hakkında bir karara varma işlemidir.

Değerlendirme sürecine başlamadan önce aşağıda belirtilmiş olan konulara ilişkin olabildiğince çok bilgi toplanmalıdır:
• Genel fiziksel yetenek ve motor yetersizlik,
• Tıbbi geçmiş ve alınan ilaçlar,
• Geniş çaplı bilişsel işlev,
• Gün içerisindeki uyarılma seviyesi,
• En sevilen çevresel koşullar,
• Çocuğun sevdiği ve onu motive eden şeyler.

Callier- Azusa Ölçegi- G Baskısı: 1972 yılında güncellenmiş olan Callier- AzusaG kapsamlı bir gelişimsel ölçektir. Bu ölçek özellikle hem görme hem de işitme engeline sahip olan ya da ağır ve çoklu yetersizliğe sahip çocuklar için geliştirilmiştir.

Carolina Müfredatı: 2007 yılında güncellenmiş olan Özel Gereksinimli Bebekler ve Küçük Çocuklar İçin Carolina Müfredatı, gelişimsel bir değerlendirmeyi içeren kapsamlı bir müfredattır.

İletişim Matrisi: 2004 yılında güncellenmiş olan İletişim Matrisi, gelişimin erken basamaklarında bulunan bireylerin ifade edici dil becerilerini değerlendirmek için tasarlanmıştır. Sembolik öncesi ve alternatif iletişim gibi her türlü iletişim şekliyle uyumlu olan bu araç hem işitme hem de görme engeli olan çocuklar için çok uygundur.

Hawaii Erken Öğrenme Profili: Doğumdan 3 yaşa kadar ve 3-6 yaş arası olmak üzere iki versiyonu bulunan Hawaii Erken Öğrenme Profili kapsamlı bir gelişimsel temelli değerlendirme sağlamaktadır.

INSITE Gelişimsel Kontrol Listesi: 0- 2 yaş ile 0- 6 yaş aralığındaki çocuklar için iki farklı versiyonu bulunan INSITE; kaba motor, ince motor, sosyal, duygusal, kişisel gelişim ve biliş, iletişim, görme, işitme ve dokunma gelişimini içeren kapsamlı bir gelişim ölçeğidir.

Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği, 0-90 yaş arası bireylerin uyumsal davranışlarını yaşa bağlı olarak değerlendiren standartlaştırılmış, kapsamlı bir araçtır. Bu araç; farklı tanı, program ve müdahale planı, gelişimsel ölçüm gibi çoklu amaçlara hizmet etmek için tasarlanmıştır. Ayrıca araç; iletişim, günlük yaşam becerileri, sosyalleşme ve motor beceriler gibi alanlarda değerlendirme yapmakta ve becerilere değil performansa odaklanmaktadır.

Ev konuşması; klinikçiler, araştırmacılar ve hem görme hem de işitme engeline sahip çocukların aileleri tarafından ortak bir proje olarak geliştirilmiş, özellikle de ailelerin çocuklarını gözlemleyerek, edindikleri bilgileri düzenleyip belgelendirmelerine yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş bir araçtır.

Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği, 0-90 yaş arası bireylerin uyumsal davranışlarını yaşa bağlı olarak değerlendiren standartlaştırılmış, kapsamlı bir araçtır. Bu araç; farklı tanı, program ve müdahale planı, gelişimsel ölçüm gibi çoklu amaçlara hizmet etmek için tasarlanmıştır. Ayrıca araç; iletişim, günlük yaşam becerileri, sosyalleşme ve motor beceriler gibi alanlarda değerlendirme yapmakta ve becerilere değil performansa odaklanmaktadır. Ancak ölçeğin görme ve işitme bozukluğu olan çocuklar için uyarlanması zordur. Ayrıca özel bir deneyim ve eğitim gerektirdiğinden dolayı uygulanarak puanlanması karmaşıktır ve eğitim planına dönüştürülmesi açık ve net değildir.

ABC Kaydı: Davranış öncesi ve davranış sonrasında neler olup bittiğine ilişkin, ayrıntılı bir biçimde veri toplamak için doğrudan gözlemlere yer veren kayıt türüdür.

Olay Kaydı: Bu kayıt tekniğinde başlangıcı ve bitişi açık bir şekilde belli olan sayılabilir davranışların hangi sıklıkta yapıldığının kayıt altına alınması amaçlanmaktadır.

Yapılış Sırasına Göre Beceri Analizi: İleriye Doğru Zincirleme: Çorabı sağ ve sol elinin baş parmağı çorabın içinde, diğer dört parmağı dışarıda kalacak şekilde iki eliyle sıkıca tutar, çorabı ayak parmaklarından geçirir, çorabı topuğundan geçirir, çorabı baldırına doğru çeker.
Geriye Doğru Zincirleme: Ayak bileğine kadar giydirilen çorabı baldırına doğru çekerek giyer, ayak tarağına kadar geçirilen çorabı ayak topuğundan geçirerek giyer, eline tutturulmuş çorabın içine ayak parmaklarını yerleştirerek giyer, önünde duran çorabı iki eliyle tutarak giyer.

Yüksek benlik algısı çoklu engellilerin ortak özelliklerinden değildir.

Bebeklik dönemi Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönemdir.

Sosyal ve duygusal gelişimin en hızlı geliştiği dönem 0-3 yaş aralığıdır.

Ağır düzeyde çok engelli bireylerin ortalama zeka puanı 0-25’tir.

Şıklarda verilenlerin tamamı çok engelli bireylerin konuşmadaki sınırlılığı aşmak için kullandıkları araçlardır