Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Suç Coğrafyası

Suç kavramı hakkında şu görüşler ileri sürülmüştür:
1. Suç evrensel bir olgudur.
2. Hangi davranışın suç olduğu görecelidir. Bazı toplumlarda suç olan bir davranış bazılarında suç sayılmamaktadır.
3. Tarihte olduğu gibi insan yaşamı boyunca var olacaktır.

4. Bireyin kişiliğinde somutlaşmasına rağmen sosyal bir olgudur.
5. İnsan-doğa ve insan-insan ilişkileri bağlamında ortaya çıkan bir olgudur.
6. Düşünceyle başlasa da eylemle sonuçlanır.
7. Toplumun düzenini bozduğu için birden çok kişiyi etkileyen eylemsel bir süreçtir.
8. Zaman ve mekân boyutunda biçim değişikliği gösterir. Örneğin; Orta Çağ’da suç sayılarak cezalandırılan sihirbazlık bugün bir meslek halini almıştır. Benzer şekilde
evlilik dışı cinsel ilişki de tüm toplumlarda suç sayılmasına karşın günümüzde suç sayılmamaktadır (Erkan, 2010).

Suç: Bir toplumun var olma; yaşam koşullarını veya bireylerin ve toplumun temel
yararlarını ihlal eden ya da tehlikeye sokan; topluma zarar verdiği, tehlikeli olduğu
kanun koyucu tarafından kabul edilen bu yüzden de ceza veya güvenlik tedbiri müeyyidesine bağlanmış fiillerdir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yaptırımlar cezalar
ve güvenlik tedbirleri olarak belirtilmiştir.

Sosyolojik olarak suç “Kişisel alanı aşıp kamusal alana giren ve yasak olan kural ve yasaları çiğneyen buna bağlı olarak da ceza ve yaptırımların uygulandığı kamusal bir otoritenin müdahalesini gerektiren fiillerdir.” (Marshall, 1999).

Kasıt: Kötü niyetle ya da bir fiilin yanlış olduğunun bilerek ve isteyerek işlemektir.

Taksir: Kusurda bulunma ya da belli bir irade ile bir fiili yapmak fakat sonucun beklenen şekilde olmamasıdır.

26.9.2004 Tarihli Türk Ceza Kanuna göre suç
türleri aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:
• Vatana ihanet suçları
   • Devletin şahsiyetine karşı suçlar
   • Devlet güçlerine karşı suçlar
   • Devletin ülkesine ve egemenliğine karşı suçlar

• Resmî sıfata sahip olanlara karşı işlenen suçlar
  º Memura tecavüz
  º Heyete tecavüz

Şahsa Karşı İşlenen Suç: Kişi hürriyetine, cana, namusa veya onuruna karşı işlenen
suçları ifade eder.

Suç Coğrafyası: Suçun ve suçluluğun mekâna bağlı açıklamasını yapan, coğrafyanın
(beşeri coğrafyanın) gelişen parçasıdır (Aliağaoğlu, 2007).

Ülkemizde suçlarla ilgili veri kaynaklarına ulaşmak için veri temin edilebilecek birkaç kurum vardır.
Bunlar;
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)
• Adalet Bakanlığı
• Emniyet Genel Müdürlüğü
• Jandarma Genel Komutanlığı

Adalet Bakanlığının görev ve sorumluluk alanına giren tüm savcılık, mahkeme, icra müdürlükleri ile paydaş kurumlar olan;
• Anayasa Mahkemesi
• Yargıtay
• Danıştay
• Uyuşmazlık Mahkemesi
• Hâkimler ve Savcılar Kurulu
• Yüksek Hakem Kurulu
• Türkiye Noterler Birliği
• Adli Tıp Kurumu
birimlerine ait bilgileri içeren idarî kayıtlardan üretilmektedir
(Adli Sicil, 2020).

Suç Haritalama: Suç ve düzensizlik sorunlarının yanı sıra polisle ilgili diğer sorunların
mekânsal analizini yürütmek için bir coğrafi bilgi sistemi kullanma sürecidir (Boba, 2001).

Analiz işlemi ile aşağıdaki durumlar değerlendirilir:
• İlgilenilen alanda işlenen suç türleri,
• Çerçevesinde meydana gelen suçların artış ve azalışı,

• Çerçevesinde meydana gelen suçların dağılışı,
• Arazi kullanımıyla ilgili bağlantılarını belirlemek,
• Zamana göre değişimini belirlemek (Karakaş,
2005).

CBS yardımıyla harita üretiminde birçok avantaj bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Birçok veri aynı anda kullanılabilir.
• Farklı büyüklükteki alanlarda değişik ayrıntılarla üretilebilir.
• Yalnızca suç değil farklı kaynaklardan oluşan verilerle ilişki kurulabilir.
• Çeşitli sorgulama yapılabilir.
• Analiz yapılabilir.

Suç haritaları oluşturmanın amaçları şunlardır:
• Suçun ve diğer olay türlerinin mekânsal yapısının görsel ve istatistiksel analizlerini
gerçekleştirmek,
• Analistlerin farklı veri kaynakları ve coğrafi değişkenlerle bağlantı kurmasını sağlamak,
• Analiz sonuçlarını gösteren haritalar sağlamaktır (Boba, 2001).

Konumsal Veri: Bir yerin ya da coğrafi bir varlığın belirli bir koordinat sistemine göre
konumunu ve biçimini nokta, çizgi veya alan şeklinde vektör ya da raster formda temsil
edilmesidir.

Tematik Harita: Mekâna ait bilgilerin seçilen konu ile ilişkili olarak sınıflandırılması,
renklendirilmesi ve semboller kullanılarak gösterilmesidir.

Coğrafyada başarılı bir araştırma için bir dizi adımların uygulanması gerekir. Bunlar:
• Konunun seçilmesi,
• Araştırma sorununun formüle edilmesi (mekânsal ölçüsü),
• Hipotezlerin tanımı,
• Toplanacak verinin türü,
• Analizi ve işlenmesidir (Karakaş, 2009).

Nokta Detaylar İçin Yakınlık Analizi; Nokta tabanlı coğrafi varlıklar, merkez olmak üzere istenen yarıçapta daire şeklinde bir alan (tampon) oluşturulup bu alan içinde kalan detaylar belirlenir. Örneğin bir suç veya suç yığınına 50 metreden daha yakın olan yerlerin belirlenmesi için bu tür bir analiz yapılabilir.

Çizgi Detaylar İçin Yakınlık Analizi; Çizgi tabanlı coğrafi varlıkları çevreleyecek şekilde istenen uzaklıkta alanlar (tamponlar) oluşturulup bu tamponlar içinde kalan detayların belirlenmesi işlemidir. Örneğin bir yola 100 metre uzaklıktaki suçları görüntülemek için böyle bir analiz uygulanabilir.

Optimum güzergâh belirleme: Bir A noktasından B noktasına ulaşmak için en uygun güzergâhın belirlenmesi işlemidir (Karakaş, 2005).