Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Tarım ve Gıda

Aktif ve sağlıklı bir yaşam ile normal bir gelişim için gerekli yeterli miktarda güvenli ve besleyici gıdaya sürekli erişimden yoksun kalma durumudur.

Neolitik Devrim, avcı-toplayıcı toplulukların göçebe yaşam tarzından tarım ve hayvancılığa geçiş sürecidir ve yerleşik bir yaşam tarzının başlangıcıdır.

Hayvancılık faaliyetleri beş ana grupta toplanabilir.
Bunlar; büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık,
kümes hayvancılığı, arıcılık ve ipek böcekçiliği’dir.

CBS, bilgi katmanlarından oluşan ve bilgisayar tarafından oluşturulan haritalardır.

CBS teknolojisi; Çevrenin korunması, varlıkların etkin yönetilmesi, düşük maliyetle üretimin sürekliliğinin sağlanması, değişen hükümet desteklerinin takip edilebilmesi, biyoteknolojinin uygulanması ve yoğun küresel rekabette avantaj sağlanması amacıyla tercih edilmektedir.

Hassas Tarım, Gerçek Zamanlı Haritalama, Güncel Sorunların Çözümü, Tarımsal Teşvik İşlemlerinin Yönetimi, Gelecekteki Gıda Talebinin Karşılanması, Hastalık Takibi, Farkındalık Yaratma, Organik Tarım Alanlarının Tespiti olarak sıralanabilir.

Gıda; bitki, hayvan veya sudaki çevreden kaynaklanan kimyasal madde veya malzemedir. Vücuttaki dokuları onarıcı, oluşturucu ve besleyici, vücuda enerji verici, vücuttaki olayları düzenleyici yenilebilen herhangi bir şeydir. Bunun yanında, gıda bir organizma tarafından yaşam sürecini devam ettirmek, büyümek ve kendini onarmak için de metabolize edilmektedir.

Gıdaların içeriğinde;karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve mineraller bulunmaktadır.

Canlı bir varlığı oluşturan organların bütünüdür.

Tohum bazlı gıdalardan tahıllar ve baklagiller insanların tükettiği temel gıdaların başında gelmektedir.

Tahıllar dünya tarım tarihinin en erken kültüre alınan bitkileridir.

Tahıllar, sıcak iklim ve serin iklim tahılları olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Sıcak iklim tahıllarının başlıcaları pirinç, mısır, darı ve kuşyemi’dir. Serin iklim tahıllarının başlıcaları ise buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve mahlut olarak sıralanabilir.

Genel olarak baklagiller sıcaklığın 5 ila 38 ⁰C, yıllık yağışın 200-1500 mm aralığında olduğu sahalarda yaşayabilme kabiliyetine sahiptirler. Bu nedenle farklı
iklim alanlarına, sıcaklıklara uyumu, kurak ve yağışlı sahalarda yetişebilme, kışlık ekim ve yazlık ekim yapılabilme, ekim nöbetine girebilme özelliği birçok türü ortaya çıkarmış ve baklagillerin kutup alanları dışında geniş bir sahaya yayılmasına imkân vermiştir.

Sebzelerin, vitamin içerikleri bakımından zengin olması, madensel (mineral) maddeler yönünden vücudun gereksinimini karşılaması, kalorisi az olduğundan kilo aldırmaması, iştah açıcı olmaları, sindirimi kolaylaştırmaları ve tedavi edici fonksiyonları sebebiyle insan sağlığı ve beslenmesi yönünden önemi büyüktür.

Meyveler, gıda değerlerine ve beslenmedeki özelliklerine göre sulu taze meyveler, kuru meyveler ve yağlı meyveler olmak üzere farklı gruplara ayrılmaktadır.

Gıda üretimine yönelik kara hayvanları yetiştiriciliği, yetiştirilen hayvan türüne göre, büyükbaş hayvancılık (sığır ve manda yetiştiriciliği), küçükbaş hayvancılık (koyun ve keçi yetiştiriciliği), domuz yetiştiriciliği, kümes -kanatlı- hayvancılığı (tavuk, hindi ve kaz yetiştiriciliği) ve arıcılık olarak adlandırılmaktadır.

Su ürünleri arasında, gıda olarak kullanılan balıklar, kabuklu hayvanlar ve yumuşakçalar yer almaktadır.

Mayalı ekmek, alkollü içecekler, peynir, turşu, kombu çayı ve yoğurt gibi fermente ve salamura yiyeceklerin hazırlanmasında mantarlar ve ortam bakterileri kullanılmaktadır,

Gıda güvencesi, tüm insanların her zaman aktif ve sağlıklı bir yaşam için gıda tercihlerini ve beslenme ihtiyaçlarını karşılayan yeterli, güvenli ve besleyici gıdaya fiziksel, sosyal ve ekonomik erişime sahip olması anlamına gelmektedir.

CBS uygulamaları bir ülke, bölge veya alanda yaşayan insanların lezzet anlayışlarını ortaya çıkarmak amacıyla kullanılabilmektedir. Beşerî coğrafyanın
bir unsuru olan toplumların lezzet anlayışı hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla veriler toplanarak bunlar CBS ile haritalandırılabilmektedir. Mekânsal analizlerle belirli noktalardaki lezzet anlayışı veya beslenme alışkanlıkları yorumlanarak
bu bilgiler farklı disiplindeki insanların kullanımına sunulabilmektedir. Lezzet anlayışının ortaya çıkarılması için, çalışma alanındaki kaynak kişi veya kurumlardan bölgenin beslenme alışkanlığını tespit etmede kullanılacak yemek tarifleri veya tüketilen gıda maddeleri toplanarak bu tarifler veri tabanına işlenebilmektedir. Bu verilerden yola çıkılarak bölgedeki hâkim lezzet anlayışı CBS ile görselleştirilebilmektedir.