COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIM ALANLARI I - Deneme Sınavı - 7

Afet toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji veya insan kaynaklı olaydır. Doğru cevap B'dir.

Afet yönetimi; afetlere hazırlık, müdahale ve iyileştirme önlemlerinin organizasyonu, planlanması ve uygulanmasıdır.” Doğru cevap C'dir.

Zarar görebilirlik, bireyin, topluluğun, varlıkların ya da sistemlerin tehlikelerin etkilerine karşı savunmasızlığını artıran fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlerin ya da süreçlerin belirlediği koşullardır. Doğru cevap E'dir.

Zarar azaltma, modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresidir. Çünkü olası bir afet durumunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılması veya tamamen önlenmesine yönelik faaliyetleri kapsamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Hazırlıklı olma evresi, karşılaşılan afet durumunda bireysel olarak yapılması gerekenlerin planlaması, kamu hizmeti veren kurum ve kuruluşların hizmetlerinin aksamadan ne şekilde yürütülebileceği, beklenmedik olaylar durumunda plan geliştirebilme stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik çalışmaları kapsar. Doğru cevap A'dır.

Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) doğal veya insan kaynaklı afetler için tehlikeli bölgelerin haritalanması, veritabanı oluşturma, bütünleşik afet bilgi sisteminin oluşturulması, afet bilgi envanterinin hazırlanması, görülebilirlik, eğim, bakı, etki alanları belirleme, yüzey analizleri gibi birçok konuda kullanılan etkin bir araçtır. Doğru cevap B'dir.

Detay veri kümesi (feature dataset); nokta, çizgi, poligon gibi detay sınıflarından (feature classs) oluşan, aynı koordinat sistemine sahip katmanlardır. Doğru cevap A'dır.

Etkileşimli (interaktif) haritalar afet yönetim süreçlerinde coğrafi bilgi teknolojilerinin ortaya koyduğu en etkin çözümlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun en somut örneğini koronovirüs salgınında üretilen virüs yayılım haritalarında görebiliriz. Güncel verilerden elde edilen yayılım haritaları, tüm dünya ülkelerinde enfeksiyon etkileri ve süreci hakkında genel yapıyı izleyebilme ve jeoistatistiki bilgiler elde etmeye imkan ve olanak sağlarlar. Elde edilen veriler kullanılarak birikimli (kümülatif) pozitif vaka sayısı, birikimli ölüm sayısı ve diğer bazı ölçütlerin ülkelere göre seyri izlenebilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde Ulusal ölçekte tanımlanmış standartlara göre kullanılan ve yaygınlaştırılmış, coğrafi bilgi sistemi esaslarına göre bir Ulusal Afet ve Acil Durum Yönetimi Bilgi Sistemi örneği olarak Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) verilebilir. AYDES en genel anlamda bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarını elektronik ortamda takip edip yönetebileceğimiz coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir. Doğru cevap D'dir.

Ham verinin toplanması ve veri tabanının oluşturulması coğrafi bilgi sistemi uygulamalarının yapıldığı aşama Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kullanım aşamalarından III. Aşamadır. Doğru cevap E'dir.

Küresel turizmin bazı karakteristik özellikleri vardır. Üreticinin oluşturduğu deneyimden kullanıcının oluşturduğu deneyime geçiş bunlardan bir tanesidir. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

Akıllı turizmin temelinde büyük verilerden faydalanmak yer almaktadır. Veriler destinasyon kaynaklarından, devletten, turizm işletmelerinden ve turistlerden toplanmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Sanal gerçeklik, kullanıcının gezinebileceği  ve etkileşimde bulunabileceği bilgisayar tarafından oluşturulmuş bir 3D ortamının kullanımı olarak tanımlanır. Bu kullanım kullanıcının beş duyusunun bir veya daha fazlasının gerçek zamanlı simülasyonu ile sonuçlanır. bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Uygulama olarak coğrafi bilgi sistemleri mekansal verilerin pazarlama ve planlama süreçlerinde kullanımıdır. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

Araç olarak CBS mekansal verilerin görüntülenmesini de içermektedir. Bazı konularda halkın farkındalığını arttırmak için CBS’nin üç boyutlu görüntüleme özelliğinden faydalanılmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

Etkili turizm planlamasında izleme mekanizmalarının ve planlama kararlarının turizm kaynağı üzerindeki etkisine ilişkin “geri bildirim bilgisi”nin topluluk dahil çeşitli paydaşlara dağıtılması önemlidir. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

Ne değişti? Sorusu Akım’a karşılık gelmektedir. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır. Bununla ilgili detaylı bilgi için tablo 7.1’e bakabilirsiniz.

Kısa vadeli değil uzun vadeli eğilimler söz konusudur. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

Müzeler “Şehir Turizmi Kaynakları” içinde yer alır. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Antik kentler “Tarihi Turizm Kaynakları” İçinde yer alır. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.