COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIM ALANLARI I - Deneme Sınavı - 6

Fitocoğrafya: Biyocoğrafya bilimin bir alt dalı olup ‘bitki coğrafyası’ anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.

Endemik: Yeryüzünün yalnızca belirli bölgelerinde yayılış gösteren canlılardır. Bir canlının Türkiye’ye endemik olması, dünya üzerinde yalnızca Türkiye’de görüldüğü anlamına gelir. Doğru cevap D'dir.

In-situ Koruma: Canlıların, yaşadıkları yerden koparılmadan “doğal habitatı içinde” korunduğu anlamına gelir. Burada bahsedilen koruma alanları “botanik bahçesi”, “hayvanat bahçesi” değil, “tabiat koruma alanı” veya “yaban hayatı geliştirme sahası” gibi canlıların kendi ortamlarında yaşamlarının desteklendiği alanlardır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de, 28.08.1996 tarihinde Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi kabul edilmiş (Kanun numarası: 4177) ve 03.09.1996’da Resmî Gazete’de (Resmî Gazete Sayı: 22746) yayımlanmıştır. Buna göre biyoçeşitliliğin korunması insanlığın ortak sorunu olarak kabul edilip, biyolojik kaynakların korunması, tehditlerin önlenmesi ve ortadan kaldırılması, söz konusu kaynakların izinsiz kullanımının önüne geçilmesi gibi amaçlar belirlenmiştir. Doğru cevap E'dir.

CBS’nin mekânsal analiz kabiliyetleri, bitki örtüsünde yama boyutları, yama şekilleri, yama izolasyonu, serpiştirme (çeşitli arazi kaplamalarının bitişikliği), yan yana bitiştirme, parçalanma ve yamalılık gibi tüm parametrelerin ölçümüne olanak sağlar. Ayrıca coğrafi bilgi sistemleri ile tür zenginliği, çeşitlilik indisi ve biyokütle değerleri gibi durumlar da değerlendirilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Mekansal Habitat Analizi: İnsan faaliyetleri, canlıların yaşam alanlarının bütünlüğünü tehdit etmektedir. Bu tehditlerin süregeldiği zaman aralığında toplanan mekânsal veriler coğrafi bilgi sistemi ortamında üstü üste bindirilerek (overlapping) değişimin, diğer bir ifadeyle tahribatın boyutlarını analiz etmek mümkündür. Doğru cevap B'dir.

Vektörel veriler, topografyaya göre siyahbeyaz-gri olarak renklendirilen bir gölgelendirme haritasının üzerine işlenmiştir. Poligonlara “şeffaflık” verilerek altta kalan gölgelendirme haritasının devamlılığı sağlanmıştır. Haritada kırmızı renkli poligonlar çam türlerini, turuncu renkli poligonlar göknarları göstermektedir. Doğru cevap D'dir.

Haritada kırmızı renkli poligonlar çam türlerini, turuncu renkli poligonlar göknarları, sarı renkli nokta verileri maki türlerini, beyaz renkli nokta verileri maki dışındaki diğer çalı türlerini, yeşil renkli nokta verileri ise meşeleri ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Habitat niş modeli, habitat uygunluk modeli gibi adlarla da bilinen tür dağılış modellemesi, herhangi bir türün zaman ve mekân boyunca dağılışını tahmin etmek için çevresel veriler ile bilgisayar algoritmalarının kullanıldığı bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.

Uzaktan Algılama teknikleri, Biyoçeşitlilik ve koruma çalışmalarında çok büyük avantajlar sunan uzaktan algılama teknikleri dünya üzerindeki herhangi bir yerin zaman içindeki değişimi ve nedenlerini analiz etmek için anlık (ve tarihsel), uygun maliyetli çevresel veriler sağlamaktadır. Ormancılık ve biyoçeşitlilik çalışmaları için sıklıkla kullanılan uzaktan algılama teknikleri, çeşitli tematik bilgilerin oluşturulması için oldukça kullanışlıdır. Doğru cevap A'dır.

İklim oldukça geniş bir bölge içerisinde ve uzun yıllar boyunca değişmeden kalan ortalama hava koşullarına denir.

İklim atmosferin yanında hidrosfer (su küre), kryosfer (kar-buz örtüsü), litosfer (taş küre) ve biyosfer (canlılar) arasındaki karşılıklı ilişkilerle belirlenen karmaşık yapıya sahip bir sistemi oluşturur

CBS’nin temel en güçlü yönlerinden biri, farklı türdeki mekansal verileri entegre etme yeteneğine sahip olması oluşturur.

Meteorolojik-iklimsel veriler, doğaları gereği mekansal değişkendir.

Sıcaklık, yağış, basınç, nem ve rüzgar gibi ölçülen öğelerin verileri, ölçümü yapılan alan ve çevresindeki meteorolojik durumu ortaya çıkaran bir enlem ve boylamdan oluşan verilerdir.

Enterpolasyon ara değer tahmini olarak adlandırılır.

Birçok alanda kullanımının yaygın olduğu stokastik yöntemlerden biri Kriging yöntemidir. Mekansal tahmin için sıklıkla kullanılan jeoistatistiksel temelli bir yöntemdir.

Günümüzde enerjinin temel kaynağını kömür, petrol ve doğalgaz oluşturmaktadır.

Rüzgar enerjisinden en iyi şekilde yararlanmak için rüzgarın hızı, frekansı ve yön bilgilerinin bilinmesi gerekir.

Rüzgâr tribünlerinin yer seçiminde en önemli faktörlerden birisini rüzgârın hızı oluşturmaktadır.