COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNE GİRİŞ

Konumsal bilgiyi toplamaya, saklamaya, güncellemeye, işlemeye, gerektiğinde yaratmaya, analiz etmeye ve göstermeye yarayan içerisinde donanım, yazılım ve personel bulunduran, kurumsal ve organizasyonal entegrasyon gerektiren bilgi sistemlerinin genel adına Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) denir

1819 yılında modern istatistiğin ilk tematik haritası, Fransız Pierre Charles Dupin tarafından, siyah beyaz tonlama ve farklı tarama yöntemleri kullanılarak üretilmiştir

Altlık harita üzerinde o bölge ile konumsal olarak ilişkili her konuda bilgi aktaran, veri sınıflarına göre renklendirilmiş, tonlanmış veya taranmış basit haritalar tematik haritalardır.

Altlık harita üzerinde herhangi bir olayın nerede olduğunu gösteren basit haritalar noktasal haritalardır.

Nokta, çizgi ve alansal objelerin birbirleri ile olan konumsal ilişkilerini inceleyen matematik bilim dalına Topoloji denir.

CBS Yöneticisi, Veritabanı Yöneticisi, Yazılım Uzmanı, Sistem Analisti, Programcı CBS personelidir.

Verinin verisi olarak tanımlanan, bir veri setinin kim tarafından ne zaman yaratıldığı, kim tarafından, ne zaman, hangi yöntemle güncellendiği vb. bilgileri içeren veri türü.

Konumsal Kaynak Envanteri, Ağ (Şebeke) Analizleri, Yer Seçimi Analizleri, Yüzey Analizleri, Zamana Bağlı Konumsal Değişiklik Analizleri CBS’nin temel görsel analiz yöntemleridir.

XIX. yüzyılın ortalarında, 1855 yılında İngiltere’de John Snow tarafından üretilen, kolera salgınından ölümlerin konumlarını gösteren ve CBS’nin ilklerinden olan haritada, salgın hastalıkların kontrolü amaçlanmış ve kolera sonucu ölümler noktasal harita üzerinde gösterilmiştir.

Noktasal haritalar altlık harita üzerinde herhangi bir olayın nerede olduğunu gösteren basit haritalardır. kent planı üzerinde, okullar, duraklar, turistik yerler vb. noktaların farklı sembollerle gösterilmesi noktasal haritalara örnek olarak verilebilir.

CBS yazılımları veri girişinin, verinin saklanmasının, yönetiminin, koordinat sistemi dönüşümlerinin ve konumsal analizlerin yapılabilmesine olanak tanır.

Veritabanında tanımlanan nesne, kişi vb. ne ait özelliklerin yanı sıra bunların bulunduğu yeri gösteren konumsal bilgileri içeren veri konusal veridir.

CBS’nin çalışabilmesi için gerekli olan temel bilgisayar sistemlerinin geneli donanım bileşeni olarak tanımlanabilmektedir.

Bitki Örtüsü, Ekilebilir Arazi, Sulama Sistemleri, Toprak Haritaları CBS’nin tarım uygulamalarında kullanılmaktadır.

Uzaklık Analizleri coğrafi bilgi sistemlerini farklı yapan temel görsel analiz yöntemlerinden biri değildir.

Eğitim Uygulamaları coğrafi bilgi sistemlerinin kullanım alanlarından biri değildir.

Erozyon Risk Analizleri ve İklim Bilim Çalışmaları CBS’nin çevre uygulamalarında kullanılmaktadır. Toprak Haritaları tarım uygulamalarında, Deprem Risk Analizleri yerbilim uygulamaları arasında yer almaktadır.

Altlık Harita ve İmar Planları Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kamu uygulamalarından biridir. Elektrik, Su, Doğalgaz Şebekeleri ve Araç Takip Sistemleri mühendislik uygulamaları, Maden, Petrol Alanlarının Tespit ve Envanteri yerbilim uygulamaları, Tarihsel Sit Alanlarının Envanteri arkeoloji uygulamaları arasında yer almaktadır.

Altlık harita üzerinde o bölge ile konumsal olarak ilişkili her konuda bilgi aktaran, veri sınıflarına göre renklendirilmiş, tonlanmış veya taranmış basit haritalara Tematik Haritalar denir. İllere göre nüfus yoğunluğu, eğitim durumu, bölgesel ölçekte toprak, hava ve su kirliliği, hava sıcaklığı haritaları tematik haritaya örnek olarak gösterilebilir. 1819 yılında modern istatistiğin ilk tematik haritası, Fransız Pierre Charles Dupin tarafından, siyah beyaz tonlama ve farklı tarama yöntemleri kullanılarak üretilmiştir.

Altlık harita üzerinde herhangi bir olayın nerede olduğunu gösteren basit haritalardır. Haritada kullanılan noktalar bazen gerçekleşen olayın veya ilgi alanının türüne göre farklı renk ve sembollerde kullanılır. Suç işlenen veya trafik kazalarının olduğu noktalar, suç haritalarında yoğunluklarına göre sınıflandırılmaktadır. Ayrıca Kent Planı üzerinde, okullar, duraklar, turistik yerler vb. noktaların farklı sembollerle gösterilmesi noktasal haritalara örnek olarak gösterilebilir. XIX. yüzyılın ortalarında, 1855 yılında İngiltere’de John Snow tarafından üretilen, kolera salgınından ölümlerin konumlarını gösteren harita da, CBS’nin ilklerindendir. Snow çalışmasında salgın hastalıkların kontrolünü amaçlamış ve kolera sonucu ölümleri noktasal harita üzerinde göstermiştir.