COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNE GİRİŞ

Çekül bir noktanın düşey olarak iz düşümünün bulunmasında veya jalonun düşey konuma getirilmesinde kullanılır.

Çelik şerit metreler genellikle 20^oC sıcaklıkta ayarlanmışlardır. Bu sıcaklığın altında veya üstündeki sıcaklık değerlerinde ölçüm yapıldığında aletin kullanım kılavuzundaki düzeltme değerleri esas alınarak düzeltme işleminin yapılması gerekir.

Jalonlar genelde geçici noktaların belirlenmesinde, doğrultuya girmede, aplikasyon ve alım yapmada kullanılırlar. Jalonlar hatasız ve düzgün olmalıdırlar. Jalon kendi ekseni etrafında döndürüldüğünde yalpalamamalıdır. Eğer jalon bu şekilde yalpalarsa jalonda bir arıza olduğu anlaşılır.

Total Station: Hassas uzunluk ve açı ölçme amacıyla kullanılan cihazlardır. Bu cihazlar genelde iki üniteden oluşmaktadırlar. Bunlar ana ünite ve klavye adı verilen kontrol ünitesidir. Bu cihazlar düzeçlenerek kullanılması gereken cihazlardır.

Nivo cihazları hassas bir şekilde yükseklik ölçmek amacıyla kullanılırlar. Nivo cihazlarında aynı su terazisinde olduğu gibi bir silindirik düzeç mevcuttur ve bu düzeç sayesinde nivo cihazının yataylığı sağlanır. Nivo cihazları yatay eksende istenildiği kadar döndürülebilir, ancak düşey eksende döndürülemez. Bu yüzden hassas yükseklik okumalarında sıklıkla kullanılırlar.

Çelik şerit metreler, genellikle mesafe ölçümlerinde sıklıkla kullanılan bir alettir. Çelik şerit metrelerin 10, 20, 30 veya 50 metre uzunlukta olanları vardır ama ölçümlerde kolaylık olması açısından genellikle 20 metrelik çelik şerit metreler kullanılır. Çelik şerit metrenin bir sapı ve bir çengeli vardır.

Önceleri askeri amaçla geliştirilmesine rağmen 1980’den sonra sivil amaçla kullanılmaya başlanan GPS sistemleri; - Uzay Bölümü (uydular), - Kontrol Bölümü (yer istasyonlar›), - Kullanıcı Bölümü (GPS alıcısı) olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır.

GPS (Global Positioning System = Küresel Yer Belirleme Sistemi ya da Küresel Konumlandırma Sistemi) her türlü hava şartlarında, gece-gündüz, 365 gün, 24 saat çalışabilen ve dünya üzerinde konumumuzu belirlemeye çalışan cihazlardır.. Bu sistem, ABD Savunma Bakanlığı’na ait, uzayda sabit bir yörüngede dönen 24 uydudan oluşmaktadır. Bir GPS alıcısının koordinat belirleyebilmesi için en az 4 adet uyduyu görebilmesi gerekmektedir.

Alan hesapları dört şekilde yapılmaktadır: 1. Ölçü değerlerine göre alan hesabı, 2. Ölçü ve plan değerlerine göre alan hesabı, 3. Plan değerlerine göre alan hesabı, 4. Planimetre ile alan hesabı.

Total Station’lar hassas uzunluk ve açı ölçme amacıyla kullanılan cihazlardır.

Her türlü hava şartlarında, gece-gündüz, 365 gün, 24 saat çalışabilen ve dünya üzerinde konumumuzu belirlemeye yarayan cihaz GPS’tir.

GPS’lerde bulunan kontrol bölümü, GPS uydularını sürekli olarak kontrol ederek doğru yörünge ve zaman bilgilerinin GPS alıcılarına yayılmasını sağlarlar.

Ölçüm açılarına göre alan hesabı alan hesaplamak için kullanılan yöntemlerden biri değildir.

Haritacılıkta sıklıkla karşılaşılan bazı hesaplar Birinci ve İkinci Temel Ödev olarak adlandırılır.

Jalon, çekül, çelik şerit metre ve nivo ölçme işlemlerinde ve yön belirlemede kullanılan aletlerdendir.

Enkesit yöntemi ve yüzey nivelman ölçülerinden yararlanılarak hacim ölçümleri yapılmaktadır.

Enkesit, yarma ve dolgu alanları da bulunan, yol projelerinde belirli noktalarda yolun enine kesilerek profilinin çıkarılması işlemidir.

Vektör, matris ve raster haritaları olarak üçe ayrılan harita çeşidi sayısal haritalardır.

Alet sehpasının üzerine yerleştirilen ve hassas bir şekilde yükseklik ölçmelerinde kullanılan cihazlar nivolardır.

Aplikasyon, daha önceden yapılan imar projeleri, yol projeleri, bina projeleri ve benzeri gibi projelerin zemine uygulanması işine Aplikasyon denir.