COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNE GİRİŞ

Geoid durgun deniz yüzeyinin karalarında altından devam ettiği yüzeydir.

UTM projeksiyonunda, 180° meridyeninden başllamak üzere dünya, 6° derecelik
boylam aralıklı 60 dilime ayrılmışltır.

UTM sistemi için ülkemizde toplam dört dilim (Zone) söz konusudur
ve dilim numaraları (DN) 35, 36, 37 ve 38’dir.

Koordinat sistemini tanımlamak için en az 3 parametreye ihtiyaç vardır.

Koordinat eksenlerinin kuzey yönü “+X”, güney yönü “-X”, doğu yönü “+Y”,
batı yönü “-Y” olarak tanımlanır.

Datum herhangi bir noktanın yatay ve düfley konumunu tanımlamak için başlangıç alınan referans yüzeyidir.

Harita Genel Komutanlığı tarafından üretilen 1/25 000 ölçekli topografik haritalarda ise genellikle
European Datum 1950 (ED50) kullanılmıştır.

Datum yatay ve düşey olmak üzere ikiye ayrılır ifadesi doğrudur.

Coğrafi Koordinat Sisteminin başlangıcı Greenwich meridyeni ile ekvatorun kesim noktasıdır.

Kuzey yarım kürede X değerleri pozitiftir. Güney yarım kürede ise negatiftir.
Bu negatiflikten kurtulmak için X değerlerine 10.000.000 metre değeri eklenir.

Üzerinde yaşadığımız yer kürenin tüm özelliklerinin bozulmadan düz bir alan üzerinde gösterilmesi olanaksızdır. Bu yüzden projeksiyonlar korudukları özellik bakımından üçe ayrılırlar. Bunlar;  açı koruyan projeksiyonlar, uzunluk koruyan projeksiyonlar ve alan koruyan projeksiyonlardır.

küçülmesini sağlayamaz. Uzunluk oranlarını koruyan projeksiyon tiplerinde, haritanın gösterdiği alanın ortasından itibaren kenarlara doğru olan uzaklıklar korunmaktadır. Soruda bahsedilen projeksiyonlara “Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar” denir.

Soruda bahsedilen projeksiyonlar “Transversal Konumlu Projeksiyonlar” olarak adlandırılmaktadırlar.

Küre şeklinde olan fiziksel yeryüzünün hiç bir bozulmaya uğramadan harita ortamına aktarılması olanaksızdır. Yeryüzünün, iki boyutlu düzlemlere temsil edilme işlemine “Projeksiyon” denilir.

Merkator projeksiyonu ile yapılan haritaların özellikleri şöyledir;

- Meridyenler, birbirine paralel ve eşit aralıklı düz çizgiler halindedir,
- Kutuplara doğru deformasyonlar çok arttığından kutup bölgesine yakın bölgelerin haritası bu projeksiyon yöntemi ile yapılamaz,
- Meridyenler ve paraleller birbirine diktir,
- Meridyenler birbirine paralel olduğu için kerte hattı doğrudur. Bu sebepten dolayı genellikle seyrüsefer için bu projeksiyon sistemi ile yapılan haritalar kullanılır,
- Mesafeler ve alanlar kutup civarında aşırı derecede bozuktur.

Türkiye için; 3°’lik dilim genişlikli dilim orta meridyenleri 27°, 30°, 33°, 36°, 39°, 42° ve 45° iken, 6°’lik dilim genişlikli dilim orta meridyenleri 27°, 33°, 39° ve 45°’dir.

UTM sistemi için ülkemizde toplam dört dilim (Zone) söz konusudur ve dilim numaraları (DN) 35, 36, 37 ve 38’dir.

Gerek silindirik projeksiyonlar, gerekse konik projeksiyonlar yer kürenin belirli bir alanında kullanılırlar. Ancak kutup bölgelerinin haritalanması çalışmalarında genellikle düzlem projeksiyonlar kullanılır. Düzlem projeksiyon yeryüzünde istenilen herhangi bir noktaya teğet olacak bir şekilde düz bir satıhın konulması ile elde edilen bir projeksiyon sistemidir.

Koordinat sistemini tanımlamak için bahsedilen üç parametreye de ihtiyaç bulunmaktadır.

Verilen bu tanım harita projeksiyonudur.