COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNE GİRİŞ

 Merkator projeksiyonu ile yapılan haritalarda "Mesafeler ve alanlar en çok kutup civarında bozulur". Dolayısıyla "a" şıkkı Merkator projeksiyonu ile yapılan haritaların özelliklerinden biri değildir.

Universal Transversal Merkator projeksiyon sisteminde dünya başlangıç meridyenleri 6°’de bir değişen dilimlere (zone) ayrılır. Doğru cevap a şıkkıdır.

"Polikonik Projeksiyon" ekseni, koninin tepe noktasına gelecek şekilde dünya küresi üzerine geçirilen muhtelif koniler vasıtasıyla yapılan projeksiyondur.

Dik Koordinat Sistemi (X,Y) birbirlerini dik açı altında kesen iki doğrunun oluşturduğu koordinat sistemidir

Üzerinde yaşadığımız yer kürenin tüm özelliklerinin bozulmadan düz bir alan üzerinde gösterilmesi olanaksızdır. Bu yüzden projeksiyonlar korudukları özellik bakımından
üçe ayrılırlar. Bunlar;
• Açı Koruyan Projeksiyonlar,
• Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar,
• Alan Koruyan Projeksiyonlar,
dır. Haritalar oluşturulurken hangi özelliğin korunacağı kararı haritanın kullanım alanına göre değişiklik gösterir. Kimi haritalarda alan çok önemli bir unsurken, kimi haritalarda açı veya uzunluk büyük önem arz edebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Açıları koruyan projeksiyon tiplerinde kenar zunlukları büyük veya küçük olabilir, aynı şekilde yüzey alanları da büyük veya küçük olabilir. Ancak harita üzerinde gösterdikleri şekil bakımından aynı fiziksel yeryüzü şekillerine benzemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kuzeyden güneye kutuplar arasında uzanan çizgiler meridyen yaylarıdır. İngiltere’nin Greenwich gözlem evinden geçen meridyen, başlangıç meridyeni kabul edilir ve 0 derece olarak gösterilir. Doğusunda kalan yerlere Doğu Yarım Küre, Batısında kalan yerlere Batı Yarım Küre denir. Başlangıç meridyeninin 180 doğusunda, 180 batısında olmak üzere toplam 360 meridyen yayı vardır. Meridyenler kutup noktalarında birleşirler. Her meridyen arasında 4 dakikalık yerel saat farkı vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Projeksiyonlar yüzey konumlarına göre çeşitlilik gösterirler. Projeksiyon yüzeyinin yerin dönme eksenine olan konumuna göre 3’e ayrılırlar. Bunlar;
• Normal Konumlu Projeksiyonlar,
• Transversal Konumlu Projeksiyonlar,
• Eğik Konumlu Projeksiyonlar dır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Geoid (Jeoid) durgun deniz yüzeyinin karalarında altından devam ettiği bir yüzeydir. Fiziksel yeryüzüne en çok benzeyen şekil “Geoid (Jeoid)” dir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Merkator projeksiyonu ile yapılan haritaların özellikleri aşağıdaki gibidir;
• Meridyenler, birbirine paralel ve eşit aralıklı düz çizgiler halindedir,
• Kutuplara doğru deformasyonlar çok arttığından kutup bölgesine yakın bölgelerin haritası bu projeksiyon yöntemi ile yapılamaz,
• Meridyenler ve paraleller birbirine diktir,
• Meridyenler birbirine paralel olduğu için kerte hattı doğrudur. Bu sebepten dolayı genellikle seyrüsefer için bu projeksiyon sistemi ile yapılan haritalar kullanılır,
• Mesafeler ve alanlar kutup civarında aşırı derecede bozuktur.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Dünya, başlangıç meridyenleri 6°’de bir değişen 60 dilime (zone) ayrılır.  Doğru cevap C şıkkıdır.

Uzunluk birimi metredir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Lambert komformal konik projeksiyonun başlıca özellikleri aşağıdaki gibidir;
• Meridyenler kutuplarda kesişen düz doğrulardır,
• Paraleller merkezi aynı olan yay parçalarıdır,
• Standart paraleller boyunca ölçek sabittir.
Bu paraleller arasındaki bütün istikametler doğrudur,
• Kerte hattı hafifçe eğridir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Konum belirlemek amacıyla kullanılan belirli bir referans sistemindeki doğrusal ve açısal büyüklüklerdir. Eksenlerden oluşan referans sistemine denilmektedir. Koordinat sistemini tanımlamak için en az 3 parametreye ihtiyaç vardır.

Bu parametreler;
• Başlangıç noktası,
• Dönüklüğü,
• Birimi’dir.

Doğru cevap D şıkkıdır.