COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

CBS’de planlama yaparken karşılaşılan sorunlar;
- Çarpık kentleşme,
- Kontrolsüz sanayileşme,
- Kirlilik,
- Yaşam kalitesinde düşme,
- Doğal kaynakların zarar görmesidir.

CBS’de planlama yaparken karşılaşılan insan etkileri;
- Demografik değişim,
- Ekonomik kalkınma,
- Teknolojik gelişim,
- Kentleşme,
- Doğal kaynakların azalması,
- Çevre kirliliği
Doğal afetler CBS’de planlama yaparken ortaya çıkan etkilerden birisi değildir.

Mc Harg’ın söylemiyle yapılacak bir çalışmada, değerlendirilmesi gereken mekansal veri sayısı beşten daha fazla ise insanın değerlendirme yetenekleri dahilinde bu çalışmanın sağlıklı olarak yapılması mümkün değildir.

1969’da yayınlanan “Design with Nature” adlı kitabı ekolojik planlama konseptinin öncülerindendir. “Design with Nature” peyzaj mimarlığı ve alan kullanımı planlamasında en çok bilinen kitap olmaya devam etmektedir.

Veriler CBS kullanımında kolaylıkla güncellenebilmektedir.

CBS coğrafi verileri işlemektedir.

Coğrafi bilgi sistemleri, gerçek dünyanın bilgisayar ortamında modellenmesi ve yaratılmasıdır.

I, II ve III numaraları maddelerin hepsi CBS’ den bilgi olarak alınabilir.

Projeyi tasarlamakta önemli olan hususlardan birinin, coğrafi bilgi sistemleri destekli bir çalışmanın temel amacının karar üretme ve verme sürecinde kullanılabilir sonuçlara ulaşmak olduğu unutulmamalıdır.

Coğrafi bilgi sistemleri, planlama çalışmalarında birden fazla harita ile çalışma gereksinimi sonucu ortaya çıkarmıştır. Amaç doğrultusunda; analizlerin yapılabilmesi ve kararların üretilebilmesi amacıyla, gerekli haritaların katmanlama ve farklı katmanların üst üste çakıştırılması mantığı üzerine oturtulmuştur.

Çıkış noktası dünya üzerindeki sorunların çözümüne yönelik konuma dayalı tüm veri katmanlarının aynı anda değerlendirilmesini sağlayarak planlama ve karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olan sisteme coğrafi bilgi sistemi adı verilir.

Kat planı çizimi CBS sistemleri kullanılarak değil çizim araçları ve mevzuatlar yardımıyla gerçekleştirilen bir işlemdir.

Katmanlardan bazılarının etki faktörleri diğerlerinin etki faktörlerinden daha fazla olduğu durumlarda katmanların puanlanarak analiz edilmesi işlemine ağırlıklı çakıştırma adı verilir.

Çakıştırma paftası bir bölge ile ilgili farklı veri katmanlarının çakıştırılarak üzerinde birleştirilen belgedir.

Coğrafi bilgi sistemleri araziye ait yazınsal ve grafiksel verilerin aynı ortamda saklanması, bunlardan yararlanarak bir takım analizler yapılabilmesine olanak sağlar.

Coğrafi bilgi sistemleri toplanan verilerin kişiler ve kurumlar arasında veri kaybı ya da veri tekrarı oluşturmaksızın paylaşılabilmesini sağlayan sistemdir.

CBS kullanımıyla ilgili elde edilen avantajlar şöyledir, Mekansal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanması, bunların standart formatlarda saklanabilmesi, hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması ve düzeltilmesi, Verilerin kolaylıkla güncellenmesi, Farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması, verilen kararlarda hata payının son derece az olması, Verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde analiz edilmesi mümkün olabilmektedir.

CBS ortamının kullanılmasının sebeplerinden biride yaşayan sistemlerin mevcut durumlarının takibidir. Bu takip işlemi sık sık verilerde güncelleme yapılmasını gerektirmektedir. CBS’nin verilerde hatasız ve kolay güncelleme yapılabilmeyi sağlaması kullanıcılar için son derece önem kazanmaktadır.

CBS teknolojisinin kullanımının artmasındaki temel etkenlerden biride UNIX işletim sisteminin yanı sıra Windows gibi kullanıcı dostu işletim sistemleri üzerinde de ticari yazılım seçeneklerinin yaygınlaşmasıdır.

CBS’nin çevresel sorunlarla başa çıkabilmemiz için sağladığı faydalar şöyledir:
- Uzaktan algılama ile takip,
- Doğal kaynakların envanteri,
- Sosyal, ekonomik ve doğal verilerin toplanması , envanteri,
- CBS ile gerekli analizlerin ve değerlendirmelerin yapılması.