COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

Vektör veri konumlandırma, konumlandırma yapılmadan sayısallaştırma tableti veya paftalardan üretilen vektör verileriçin kullanılmaktadır. Amaç konum bilgisi doğru olmayan vektör verileri yerküre üzerinde doğru konuma taşımaktır. Vektör konumlandırma ile ölçek, dönüklük, çarpıklık, öteleme ve döndürme işlemleri yapılabilmektedir. Ayrıca farklı paftalardan üretilen vektör verilerin kenar eşlemesini yapmak için de kullanılmaktadır.

Çizim araçlarını kullanırken çizgisel bir elemanın başlangıç ve bitiş noktalarına node (kırmızı noktalar), bu noktalar arasında kalan diğer tüm noktalara vertex adı verilir.

Simetrik fark (symmetrical difference): Girdi ile kesişme nesnesinin birleşimlerinden, girdi ile kesişme nesnesinin kesiştiği bölge çıkartılarak, simetrik fark çıktısı olarak sunulmaktadır.

Temel konumsal veri işleme araçları;
• Kesişme (intersect),
• Simetrik fark (symmetrical difference),
• Birleşme (union),
• Kesme (clip),
• Silme (erase),
• Özdeşleşme (identity),
• Güncelleme (update), olarak sıralanabilir.

Birleştirme (merge): Birleştirme işlemi yan yana paftalardan üretilen veri setlerini tek bir veri seti üstüne bütünleme işlemidir. Birleştirme işleminde konumsal nesne türleri (nokta, çizgi, poligon) ve öznitelik bilgi alanları (tablo kolonları) aynı olmak zorundadır.

Çizgisel basitleştirme (simplify line): Çizgi üzerindeki küçük düzensizlikleri nokta azaltma yöntemi ile nesnelerin temel geometrik yapısı değiştirilmeden basitleştirilmektedir.

Bütünleştirme (dissolve): Belirlenen öznitelik verisi özelliklerine göre konumsal veriyi bütünleştirme, toplulaştırma işlemi gerçekleştirmektedir.

Veriyi oluşturmak, verideki hataları temizlemek, verinin tutarlılığını sağlamak, öznitelik ilişkilerini kurmak ve veriyi sorgulamaya hazır duruma getirmek uzun ve dikkat gerektiren bir süreçtir ve CBS ile bu işlemler maliyetli olsa da yapılabilmektedir.

Vektör veri konumlandırma, raster veri konumlandırmada olduğu gibi genellikle 1. derece polinom dönüşümü (afin dönüşüm) denklem seti ile yapılmaktadır. Diğer şıklarda yer alan ifadeler doğru değildir.

Afin dönüşüm kullanılarak vektör veri ölçeklendirilebilir, döndürülebilir, ötelenebilir ve eğiklik verilebilir. Diğer seçeneklerde bulunan ifadeler yanlıştır.

Residual değerlerinin karelerinin ortalamasının karekökü RMS (Root Mean Square) değerini verir. Diğer şıklardaki ifadeler doğru değildir.

Veri hazırlama süreci iki yöntemle gerçekleştirilmektedir. Bunlar: sayısallaştırma ve özel ölçüm cihazları ile araziden toplamadır. Diğer seçeneklerden yer alan ifadeler bu yöntemlerden biri değildir.

Kesişme (intersect); girdi ile kesişme nesnesinin geometrik kesişimleri çıktı olarak sunulmaktadır. Diğer şıklarda yer alan ifadeler bu işlemi yapmamaktadır.

Birleşme (union); girdi ile birleşme nesnesinin geometrik birleşimleri çıktı olarak sunulmaktadır. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler bu işlemi yapmamaktadır.

Kesme (clip); girdi kesme nesnesi ile kesilip, dışında kalan alanlar silinerek çıktı olarak sunulmaktadır. A, C, D ve E seçeneklerinde bulunan ifadeler bu işlemi yapmamaktadır.

Ekleme (append); ekleme işlemi birden çok veri setini tek bir veri seti üstüne ekleme işlemidir. Diğer şıklarda bulunan ifadeler yanlıştır.

Etiketleme işleminde kullanılan bilgisayarın fontlarının yanı sıra, yazılımın font kütüphanesini de kullanmaktadır. Diğer şıklarda yer alan ifadeler veri görüntüleme işlemleri yapmamaktadır.

Taranmış kâğıt pafta, hava fotoğrafı veya uydu görüntülerinin bilinen koordinat değerleri kullanılarak yerküre üzerinde gerçek konum ve boyuta dönüştürme işlemine georeferencing (konumlandırma) adı verilir. Diğer şıklarda yer alan ifadeler soruda verilen tanımı karşılamamaktadır.

Raster veri konumlandırma işleminde kağıt pafta veya görüntü üzerinde koordinat değerleri bilinen noktaların yerküre üzerindeki konumuna taşınması ile yapılmaktadır. Bu noktalara kontrol noktası adı verilmektedir. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler soruda verilen tanımı doğrulamamaktadır.