COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

SQL kullanarak; veri tabanlarında sorgulama, tablo verilerinin görüntülenmesi, tablolara yeni kayıt ekleme, tablolardaki kayıtları güncelleme, tablolardan kayıt silme, yeni veri tabanı yaratma, veri tabanı içinde yeni tablo yaratma, veri tabanlarında sanal görüntü tabloları yaratma, kullanıcı yetkilerini düzenleme gibi işlemler yapılabilmektedir.

Temel konuma dayalı sorgu araçları: kesişenleri seç, belirli uzaklıkta olanları seç, içine düşenleri seç, tümüyle içine düşenleri seç, içinde olduğunu seç, tümüyle içinde olduğunu seç, sınırına dokunanları seç, ortak kenar paylaştıklarını seç ve benzeşenleri seç olarak sıralanmaktadır.

Öznitelik verilerine bağlı sorgulamalarda herhangi iki koşuldan birinin sağlanması için “Or” operatörü kullanılmaktadır. Like; verilen nümerik veya alfa-nümerik değerin bir kısmını içeren öznitelik değerlerini seçme işleminde kullanılır. And; verilen her iki koşulun birarada sağlanması için kullanılır. Not; yapılan sorgulamaların dışındaki değerleri seçmek için kullanılır. Equals; verilen nümerik veya alfa-nümerik değere eşit olan öznitelik değerlerini seçme işleminde kullanılır.

Tablo içinde tek kayıt seçildiğinde, tek kaydın alt küme verileri ilişkili olarak görüntülenebilir. Verilerin bu hiyerarşik yapı içinde ilişkilendirilmesi, veriler arasında süzme olanağı sağlamaktadır. 
İl-İlçe durumda birden çoğa ilişkisi sağlanmaktadır.

Konumsal nesneler doğal yeryüzü nesneleri (dere, ağaç, vb.), insan yapımı nesneler (yol, bina, vb.) veya yeryüzünde görülmeyen ancak haritalarda gösterilmesi gereken arazi bölümleri olabilir.

Veri analizi söz konusu olduğunda verilerin toplandığı, depolandığı ve birbirleri ile ilişkilendirildiği bir ortam gerekmektedir. Bu ortam veri tabanıdır. Veri tabanı genel tanımı itibarı ile verilerin depolandığı bir yazılımdır.

Katman yapısı CBS’nin en önemli özelliklerinden biridir. Ayrıca, Sayısal Arazi Modelleri (DEM) genellikle TIN veri formatı kullanılarak üretilir. Ancak, görüntü verileri (imagery): Uydu, uçak balon vb. cisimlere yerleştirilen çeşitli algılayıcılarla yeryüzünden elde edilen raster verilerdir.
Tematik veriler ise; yeryüzünden çeşitli yöntemlerle toplanan verilerin modellenmesi ve sınıflandırılması ile elde edilen sürekli (continuous) verilerdir.

Vektör veriler: Konumsal nesneler (nokta, çizgi, poligon) ve Düzensiz Üçgen Ağ (TIN - Triangulated Irregular Network)
Raster veriler: Görüntü verileri, Tematik veriler, Yüzey verileridir.

Düzensiz üçgen ağ, eş yükselti eğrilerinden elde edilen ve arazi yapısını ifade etmek için kullanılan bir veri formatıdır. Yüzeyde oluşturulan üçgenlerin her bir köşe noktasının x,y,z koordinatları modellenerek oluşturulur. Sayısal Arazi Modelleri (DEM) genellikle TIN veri formatı kullanılarak üretilir.

Tablo olarak veri tabanında saklanacak öznitelik verileri, bilgi alanlarının özelliklerine göre farklı değişken türlerinde olabilir. Ayrıca, öznitelik verilerinin saklanacağı veri tabanı tabloları tasarlanırken değişken türleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak, Konumsal nesnelerin konum bilgisi, tablolarda genellikle görsel olarak okunabilen değişken tanımı dışında, binary (ikili) yapıdaki bilgi alanlarında saklanmaktadır. Öznitelik verisi ise görsel olarak okunabilen bilgi alanlarında depolanmaktadır.

WKT ve WKB vektör formattaki konumsal geometrik objeleri tanımlamak için kullanılmaktadır.
WKT adından da anlaşılacağı üzere metin (text) yapıda bir formattır.
WKT formatında POINT(2 1) komut satırı, x koordinatı 2, y koordinatı 1 olan noktanın konumsal bilgisini tanımlamaktadır.

Tablolar arası ilişkilendirme, detaylı sorgu yapmak ve tablolarda farklı konularda veri saklayabilmek için kullanılmaktadır. Farklı konularda verilerin saklanabilmesi ve sorgulanabilmesi için genellikle üç tipte tablo ilişkisi bulunmaktadır. Bunlar;
-Bire bir ilişki (one to one)
-Birden çoğa ilişki (one to many)
-Çoktan çoğa ilişki (many to many) olarak sıralanabilir.

Öznitelik verilerine bağlı sorgulamalar SQL (Structured Query Language) adı verilen yapısal sorgulama dili kullanılarak yapılmaktadır. SQL veri tabanlarındaki verilere ulaşmak ve işlemek için ideal bir araçtır. SQL bir ANSI (American National Standards Institute) standardı olmasına karşın kullanılan veri tabanı yazılımlarına göre farklı versiyonlarda karşımıza çıkmaktadır.

Öznitelik verilerine bağlı sorgulamalar haritadaki veri katmanlarının yazınsal verilerinin sorgulanması ile yapılmaktadır. Haritadaki bina katmanınd 2000 yılından sonra yapılmış binaların seçimi SQL komut satırı ile SELECT * FROM BINA WHERE [YAPIM_YILI] > 2000 şeklinde yapılarak seçilen konumsal nesneler (binalar) hem harita ara yüzünde hem de tablo gösteriminde işaretlenmektedir.

Benzer-Like: verilen nümerik veya alfa-nümerik değerin bir kısmını içeren öznitelik değerlerini seçme işleminde kullanılır.