COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ YAZILIMI - Deneme Sınavı - 3

Tematik Harita Tipleri

Tematik harita türleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir: • Aralık: Her bir sayısal aralık belirli bir renk ile gösterilir. Örneğin; 0 ile 750 arasında değerleriniz var ise bu değerler istenilen aralığa bölünerek objeler renklendirilebilir. (0-100, 100-250, 250-750 vb.) • Çubuk Grafik: Haritadaki her bir verinin üzerine renklendirilmiş bir çubuk grafiği eklenerek gösterilir. • Pasta Grafik: Haritadaki her bir verinin üzerine renklendirilmiş bir pasta grafiği eklenerek gösterilir. • Büyüyen: Veri bilgilerinin büyüklüğüne göre harita üzerine eklenecek olan sembolün büyüklüğü değişmektedir. Yani büyük değerler büyük semboller ile gösterilirken küçük değerler küçük semboller ile gösterilir. • Nokta Yoğunluk: Harita üzerine eklenecek noktalar veri değerlerini temsil etmektedir. Noktaların yoğun olduğu alanlarda değerler fazladır. Noktaların toplam sayısı alanın değerini ifade edecek şekilde alan sınırı üzerinde dağıtılır. • Bireysel: Veri sayfasında yer alan her bir değer farklı bir renk ve sembolle gösterilir. Bu tematik harita türünde hem sayısal hem de karakter bilgilerden tematik oluşturulabilir. • Çift Değişkenli: Veriler üzerinde çift tematik oluşturarak objeye ait iki farklı bilginin aynı anda gösterilmesini sağlar. Örneğin; satış firmaları tiplerine göre gruplandırılarak renklendirilebilir ve aynı haritada renklendirilmiş gruplar yıllık kâr oranına göre boyutlandırılabilir. Yıl içerisinde kar oranı fazla olan firmaların boyutu büyükken, kâr oranı az olan firmaların boyutu küçük olacaktır. • Grid: Enterpolasyon yöntemleri kullanılarak oluşturulan tematik harita türüdür.

Tematik harita türleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir: • Aralık: Her bir sayısal aralık belirli bir renk ile gösterilir. Örneğin; 0 ile 750 arasında değerleriniz var ise bu değerler istenilen aralığa bölünerek objeler renklendirilebilir. (0-100, 100-250, 250-750 vb.) • Çubuk Grafik: Haritadaki her bir verinin üzerine renklendirilmiş bir çubuk grafiği eklenerek gösterilir. • Pasta Grafik: Haritadaki her bir verinin üzerine renklendirilmiş bir pasta grafiği eklenerek gösterilir. • Büyüyen: Veri bilgilerinin büyüklüğüne göre harita üzerine eklenecek olan sembolün büyüklüğü değişmektedir. Yani büyük değerler büyük semboller ile gösterilirken küçük değerler küçük semboller ile gösterilir. • Nokta Yoğunluk: Harita üzerine eklenecek noktalar veri değerlerini temsil etmektedir. Noktaların yoğun olduğu alanlarda değerler fazladır. Noktaların toplam sayısı alanın değerini ifade edecek şekilde alan sınırı üzerinde dağıtılır. • Bireysel: Veri sayfasında yer alan her bir değer farklı bir renk ve sembolle gösterilir. Bu tematik harita türünde hem sayısal hem de karakter bilgilerden tematik oluşturulabilir. • Çift Değişkenli: Veriler üzerinde çift tematik oluşturarak objeye ait iki farklı bilginin aynı anda gösterilmesini sağlar. Örneğin; satış firmaları tiplerine göre gruplandırılarak renklendirilebilir ve aynı haritada renklendirilmiş gruplar yıllık kâr oranına göre boyutlandırılabilir. Yıl içerisinde kar oranı fazla olan firmaların boyutu büyükken, kâr oranı az olan firmaların boyutu küçük olacaktır. • Grid: Enterpolasyon yöntemleri kullanılarak oluşturulan tematik harita türüdür.

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita 1. Aralık Seçeneği 

Tematik haritanın değerlerinin aralık metodu, aralık sayısı ve yuvarlama değerinin ayarlandığı seçenektir. • Tematik Oluştur - Adım 3/3 penceresinden Aralık butonuna tıklayınız. • Metod açılır listesinden Eşit Sayılı seçeneğini seçiniz. • Aralık Sayısı açılır listesinden aralığı 6 olarak belirleyiniz. • Yuvarlama değerini 1.000 olarak seçiniz. • Hesapla butonuna tıklayınız

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita 

Lejantı Değiştir penceresinde aşağıdaki seçenekler yer alır: 1. Lejant başlığının ve fontunun belirlendiği kısımdır. 2. Lejantta ikinci başlık eklenen ve fontunun belirlendiği kısımdır. 3. Pencere seçeneğinde lejantın açık bir pencere veya kapalı olarak gelmesi belirlenir. 4. Öndeğer başlık ve etiketleri yükle seçeneği, Lejantı Değiştir penceresinde yapılan değişiklikleri iptal edip varsayılan ayarlara dönülmesini sağlar. 5. Bu kısımda ise lejantta yer alan değerlerin yazılarının düzenlendiği, fontlarının belirlendiği kısımdır. Bu aralığı göster seçeneği ile belirli aralıklar kapatılabilir veya açılabilir. Kayıt sayısı ile göster seçeneğinden ise her bir aralıkta bulunan obje sayıları gösterilebilir veya kapatılabilir.

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita Aralık Tematik Haritaları Düzenleme 

 Metod = # : Bu buton tematik harita aralıklarının farklı metodlarla yeniden hesaplanmasını sağlar. Metod açılır listesinde şu seçenekler yer alır: • Eşit Sayılı; her aralığa eşit sayıda obje eklenmesini sağlar. • Eşit Aralıklı; her aralığın birbirine denk büyüklükte hesaplanmasını sağlar. • Standart Sapma; her aralık ortalama değerini ve onun standart sapma aralığını içerecek şekilde hesaplar. • Doğal Kırılma; her bir aralıkta değerleri birbirine yakın kayıtlar yer alacak şekilde hesaplar. • Bölümleme; aralıkların verilerin başka bir kısmı üzerinde yüzdelik olarak dağılmasını sağlar. • Özel; aralık sayısının ve aralık değerlerinin kullanıcı tarafından belirlenmesini sağlar. 7. Tematik haritaya ait aralık ve yuvarlama sayısının yer aldığı kısımdır.

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita Aralık Tematik Haritaları Düzenleme 

 Metod = # : Bu buton tematik harita aralıklarının farklı metodlarla yeniden hesaplanmasını sağlar. Metod açılır listesinde şu seçenekler yer alır: • Eşit Sayılı; her aralığa eşit sayıda obje eklenmesini sağlar. • Eşit Aralıklı; her aralığın birbirine denk büyüklükte hesaplanmasını sağlar. • Standart Sapma; her aralık ortalama değerini ve onun standart sapma aralığını içerecek şekilde hesaplar. • Doğal Kırılma; her bir aralıkta değerleri birbirine yakın kayıtlar yer alacak şekilde hesaplar. • Bölümleme; aralıkların verilerin başka bir kısmı üzerinde yüzdelik olarak dağılmasını sağlar. • Özel; aralık sayısının ve aralık değerlerinin kullanıcı tarafından belirlenmesini sağlar. 7. Tematik haritaya ait aralık ve yuvarlama sayısının yer aldığı kısımdır.

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita Aralık Tematik Haritaları Düzenleme 

 Metod = # : Bu buton tematik harita aralıklarının farklı metodlarla yeniden hesaplanmasını sağlar. Metod açılır listesinde şu seçenekler yer alır: • Eşit Sayılı; her aralığa eşit sayıda obje eklenmesini sağlar. • Eşit Aralıklı; her aralığın birbirine denk büyüklükte hesaplanmasını sağlar. • Standart Sapma; her aralık ortalama değerini ve onun standart sapma aralığını içerecek şekilde hesaplar. • Doğal Kırılma; her bir aralıkta değerleri birbirine yakın kayıtlar yer alacak şekilde hesaplar. • Bölümleme; aralıkların verilerin başka bir kısmı üzerinde yüzdelik olarak dağılmasını sağlar. • Özel; aralık sayısının ve aralık değerlerinin kullanıcı tarafından belirlenmesini sağlar. 7. Tematik haritaya ait aralık ve yuvarlama sayısının yer aldığı kısımdır.

TEMATİK HARİTA Aralık Tematik Harita Aralık Tematik Haritaları Düzenleme 

 Metod = # : Bu buton tematik harita aralıklarının farklı metodlarla yeniden hesaplanmasını sağlar. Metod açılır listesinde şu seçenekler yer alır: • Eşit Sayılı; her aralığa eşit sayıda obje eklenmesini sağlar. • Eşit Aralıklı; her aralığın birbirine denk büyüklükte hesaplanmasını sağlar. • Standart Sapma; her aralık ortalama değerini ve onun standart sapma aralığını içerecek şekilde hesaplar. • Doğal Kırılma; her bir aralıkta değerleri birbirine yakın kayıtlar yer alacak şekilde hesaplar. • Bölümleme; aralıkların verilerin başka bir kısmı üzerinde yüzdelik olarak dağılmasını sağlar. • Özel; aralık sayısının ve aralık değerlerinin kullanıcı tarafından belirlenmesini sağlar. 7. Tematik haritaya ait aralık ve yuvarlama sayısının yer aldığı kısımdır.

Çubuk Grafik Tematik Haritaları Düzenleme 

Aralık tematik harita konusunda anlatıldığı gibi çubuk grafik tematik harita tipinde de düzenleme yapılabilir. Gezgin penceresinde yer alan çubuk grafik tematik katmanı seçildiğinde MapInfo Pro arayüzünde TEMATİK sekmesi açılır. TEMATİK sekmesinde çubuk grafik tematik harita ile ilgili düzenlemeler veya güncellemeler yapılabilir. Bu sekmede tematik haritalarla ilgili standart butonlar bulunurken bunların yanında çubuk grafik için farklı seçenekler bulunmaktadır. 1. Grafik Tipi: Üstüste, Üstüste–Büyüyen, Çoklu ve Çoklu–Bağımsız grafik tiplerinden uygun olan seçilerek gösterim tipinin değiştirilmesini sağlar. 2. Büyüyen açılır listesinden Kare Kök, Doğrusal ve Logaritmik seçenekleri ile hesaplama yöntemi değiştirilebilir. 3. Bu kısımda çubuk grafiklerin yükseklik ve genişlikleri belirlenir. 4. Konum: Çubuk grafiklerin objelerin üzerindeki konumunun belirlenmesini sağlar

Çubuk Grafik Tematik Haritaları Düzenleme 

Aralık tematik harita konusunda anlatıldığı gibi çubuk grafik tematik harita tipinde de düzenleme yapılabilir. Gezgin penceresinde yer alan çubuk grafik tematik katmanı seçildiğinde MapInfo Pro arayüzünde TEMATİK sekmesi açılır. TEMATİK sekmesinde çubuk grafik tematik harita ile ilgili düzenlemeler veya güncellemeler yapılabilir. Bu sekmede tematik haritalarla ilgili standart butonlar bulunurken bunların yanında çubuk grafik için farklı seçenekler bulunmaktadır. 1. Grafik Tipi: Üstüste, Üstüste–Büyüyen, Çoklu ve Çoklu–Bağımsız grafik tiplerinden uygun olan seçilerek gösterim tipinin değiştirilmesini sağlar. 2. Büyüyen açılır listesinden Kare Kök, Doğrusal ve Logaritmik seçenekleri ile hesaplama yöntemi değiştirilebilir. 3. Bu kısımda çubuk grafiklerin yükseklik ve genişlikleri belirlenir. 4. Konum: Çubuk grafiklerin objelerin üzerindeki konumunun belirlenmesini sağlar

Tematik harita, vektör veri üzerinde mekana ait bilgilerin seçilen konu ile ilişkili olarak sınıflandırılması, renklendirilmesi ve semboller kullanılarak gösterilmesidir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

MapInfo Pro yazılımı, verilerin görselleştirilmesi için birden fazla tematik harita çeşidini kullanıcıya sunmaktadır. MapInfo Pro yazılımında Aralık, Çubuk Grafik, Pasta Grafik, Büyüyen, Nokta Yoğunluğu, Bireysel ve Grid olmak üzere toplam yedi farklı türde tematik oluşturulabilir. Bu tematik harita türünün her birinin kendine özgü veriyi görselleştirme ve ifade etme özelliği bulunmaktadır.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Aralık tematik harita tipi sayısal kolonlar kullanılarak oluşturabilen bir tematik türüdür. Değerler belli aralıklara göre gruplandırılarak bu aralıklar arasında kalan objelere stil veya renk uygular.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Bir harita oluşturulduktan sonra harita üzerinde bulunan caddelerin, sokakların, şehirlerin, ülkelerin ya da diğer coğrafi nesnelerin isimleri gibi açıklayıcı notlar veya her ülkedeki satış seviyeleri gibi bilgiler haritaya bakan kişiye yardımcı olmak için harita üzerine eklenmek istenebilir. MapInfo Pro’daki etiketler, harita objeleri ile ilişkilendirilmiş veri sayfası bilgilerinden elde edilmektedir. Veri sayfasına kaydedilen bu bilgiler harita objeleri üzerinde gösterilebilir. Bu işlem etiket ile gerçekleştirilir. Etiketleme işlemi  otomatik etiketleme ve özel etiketleme olarak iki şekilde yapılır.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Nokta Yoğunluğu tematik harita tipi alan objelerinin içinde noktalar oluşturarak gösterim sağlar. Sayısal kolon kullanılarak oluşturulan bu tematik harita tipinde her nokta belirli bir rakamsal büyüklüğü ifade etmektedir. Alan içinde yer alan noktaların yoğun olması o alan objesinin değerinin fazla olduğunu gösterirken noktaların seyrek olması ise alan objesinin değerinin düşük olduğunu ifade etmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Enterpolasyon metotları kullanılarak oluşturulan grid haritalar veri gösterim türlerinden biri olarak kullanılır. Grid haritalar hücre/piksellerden oluşur. Bu gösterim şeklinde IDW veya TIN enterpolasyon yöntemi kullanılarak Grid haritaları oluşturulur. Enterpolasyon, bir sahaya ait toplanmış stratejik noktaların değerlerini kullanarak ara değerlerdeki noktaların değerini tahmin etmektir. Her grid (raster) hücresi etrafındaki objelerin değerlerine bağlı olarak bir değerle ilişkilendirilir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Çift değişkenli tematik harita, bir tablo üzerinden iki tematik harita yaparak harita üzerinde iki bilgiyi aynı anda göstermektir. Bu işlem için öncelikle bir kolona göre objeler renklendirilecektir. Daha sonra renklendirilmiş objeler sayısal bilgiler taşıyan başka bir kolona göre küçültülüp büyütülecek veya stilleri değiştirilecektir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Bireysel tematik haritada, kolondaki bilgiler gruplandırılarak kategorilerine göre renklendirilir. Her değer ayrı bir renk veya sembol ile gösterilir. Diğer tematik tiplerinde sadece sayısal kolonlar kullanılabilirken bireysel tematik tipinde ise hem karakter hem de sayısal kolonlar kullanılabilir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Çubuk grafik ile benzer özelliklere sahip olan Pasta Grafik tematik tipi, birden fazla veri karşılaştırılması için tercih edilen bir gösterim şeklidir. Sayısal kolon bilgileri kullanılarak birden fazla kolon seçilir ve büyük değere sahip olan veriler pasta grafikte daha fazla yer kaplarken, küçük değere sahip olan veriler daha küçük yer kaplayarak gösterilir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.

Tematik haritalar, belirli bir tabloya bağlı stil dosyaları olduklarından içlerinde harita objeleri barındırmazlar. Bu nedenle tematik haritalar standart bir katman gibi saklanamazlar. Tematik haritalar iki yöntem ile saklanabilirler. Bu yöntemlerden biri oluşturulan tematik haritaların proje dosyası olarak saklanmasıdır. İkinci yöntem ise Tematik Kaydet seçeneği ile tematik harita oluşturulduğu katmanla bağlanıp kaydedilmesidir.

Bu nedenle doğru yanıt A) seçeneğidir.