COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ UYGULAMALARI II - Deneme Sınavı - 22

Seçim diyaloğunda birden fazla kolondan da sorgulama yapılabilir. Bunun için operatörler açılır listesinden And ya da Or operatörlerinin kullanılması gerekir. Yanıt A seçeneğidir.

Tarih ve zaman verileriyle sorgulama yapılırken istenen bir tarih ve/veya istenen zaman aralığındaki kayıtlar seçilir. Zaman ve tarih verileriyle sorgulama yaparken dikkat edilmesi gereken nokta verilerin formatıdır. Zaman verileri girilirken 24’lük sisteme göre zaman ifadesi yazılmalı (19:30) ya da 00-12 arasındaki karşılığı (07:30:00.000 PM) AM (öğleden önce) ve PM (öğleden sonra) ifadeleriyle birlikte yazılmalıdır. Her iki yazımda da veri sayfasında 12’lik sisteme göre gösterilecektir, koşulun da buna göre yazılması gerekir. 

Yanıt E seçeneğidir.

Like operatörü seçimlere ‘benzer’ anlamı katar. Benzemeyen (içinde bulunmayan) kayıtları seçmek için ise Not Like operatörü kullanılır. Yanıt D seçeneğidir.

MapInfo Professional’da kompleks sorgulamalar SQL Seçim Diyaloğu kullanılarak yapılır. Bu diyalog sayesinde SQL (Structured Query Language-Yapısal Sorgulama Dili) fonksiyonlarının tamamı gerçekleştirilebilir. Büyük veri yığınlarından sadece belirli nitelikleri taşıyan veriler seçilebilir. Obje içeren tablolardaki kayıtlar için SQL, bu objelere ait coğrafi özellikleri sorgulama imkanı sağlar. MapInfo sorgulama fonksiyonları aynı zamanda birbiri ile çakışan ya da bir objenin içerisinde bulunan diğer objelerin sorgulama işlemleri de gerçekleştirilebilir.

Yanıt A seçeneğidir.

Seçim diyaloğu tek bir tablodan seçim yapar. SQL Seçim Diyaloğu ise iki tablo arasında coğrafi bağlantı kurar ancak yine bu bağlantıyı kullanarak tek bir tablodan seçim yapar.

Seçim diyaloğundan farklı olarak SQL Seçim Diyaloğu’nda bir tablonun kolon ya da kolonlarından gruplama işlemi yapılabilir.

SQL Seçim Diyaloğu’nda birden fazla kolonda sıralama yapılabilir. Seçim diyaloğunda ise tek bir kolonda sıralama işlemi yapılır.

SQL Seçim Diyaloğu’nda gösterilecek kolonlar kutucuğu bulunur. Burada sorgu sonucunu ilgilendiren ve yalnızca görüntülenmek istenen kolonlar seçilerek sorgu sonucu kolon bazında daraltılabilir. Aynı zamanda bu bölüme fonksiyonlar ve toplamlar açılır listelerinden ifade eklenerek bu ifadeler sorgulama sonucunda gelen veri sayfasına kolon olarak eklenebilir. Örneğin; fonksiyonlar açılır listesindeki SphericalArea komutu ile objelerin alan bilgileri veri sayfasında görüntülenir. Ancak eklenen bu kolonlar geçicidir. Tablo MapInfo’da kapatıldığında kaybolurlar.

SQL Seçim Diyaloğu’nda bir de Sonuçları Aktif Haritaya Ekle onay kutusu bulunur. Bu kutu işaretlenirse seçilmek istenen objeler aynı zamanda aktif haritaya seçim katmanı olarak eklenirler.

SQL Seçim Diyaloğu’nda Toplamlar açılır listesi bulunmaktadır. Bu liste içerisinde yapılan sorgularda kullanılacak toplam, ortalama, sayma gibi fonksiyonlar bulunur.

Yanıt D seçeneğidir.

İfadelerin hepsi SQL sorgulamalarındandır.

Yanıt E seçeneğidir.

Yapılan sorguya eğer üst kategorilerin kaçar adet olduğu yani örneğin; Türkiye’de kaç adet Resmî Kurum olduğu da yazdırılmak isteniyorsa, SQL Seçim Diyaloğundaki Gösterilecek Kolonlar kutucuğuna Toplamlar açılır listesinden Count ifadesinin eklenmesi gerekir.

Count ifadesi, sayma yapar.

Yanıt A seçeneğidir.

SQL sorgulamalarında, SQL seçim diyaloğunda bulunan fonksiyonlar açılır listesiyle coğrafi hesaplamalar da yapılabilir. Örneğin; objelerin uzunlukları, alanları, koordinatları (nokta objesinin koordinatı tek olduğu için hesaplanabilir, çizgi ve alan objelerinde ise sadece merkez noktalarının koordinatları) çevresi vs. hesaplanarak kolona yazdırılabilir. Ancak unutulmamalıdır ki sorgu sonucunda eklenen bu kolonlar geçici kolonlardır. SphericalArea fonksiyonu coğrafi fonksiyon kapsamında kullanılır. 

Yanıt C seçeneğidir.

1.Bu grupta yer alan projeksiyon seçeneği ile harita penceresinin geçici olarak projeksiyon sistemi değiştirilir. Bunun soncunda aktif harita penceresinde açık olan tabloya/lara yapılan değişiklik yansır. 2. İmaj görüntüleme seçeneği ile MapInfo Professional’da işlemek istediğiniz bir imaj olduğunda görüntüleme ayarları yapılır. 3. Harita Birimleri seçenekleri ile aktif harita penceresinin koordinat, mesafe ve alan birim ayarları yapılır. Açılır listeden istenen birimler seçilir. 4. Durum Çubuğunda seçenekleri ile durum çubuğundaki hangi bilginin gösterileceği ayarlanır. 5. Pencere Boyutu Değiştirilirken seçeneği ile harita penceresinin boyutunda herhangi bir değişiklik yapıldığında açık olan haritaların ölçek ayarı belirlenir. 6. İleri Çizim seçeneği ile çizgi, çerçeve, yazı ve etiketlerin görüntü kalitesi ayarları yapılır. 7. Kapama Alanı seçeneği ile kapama alanı oluşturulurken yöntem belirlenir. 8. Koordinat Göster seçeneği ile durum çubuğunda belirli bir noktanın koordinat bilgi alınırken bu koordinat değerinin gösterim biçimi ayarlanır. Ayrıca harita penceresinde kaydırma çubukları ile otomatik kaydırma ayarları yapılır. 9. Mesafe/Alan Hesaplaması ile aktif harita penceresi içerisindeki alan ve uzunluk bilgilerinin hesaplamasındaki yöntem ayarlanır.

MapInfo Professional’da bir katmanın projeksiyon siteminin kalıcı olarak değiştirilmesi için Dosya → Farklı Kaydet menü seçeneği kullanılır. Faklı Kaydet penceresinde bulunan Projeksiyon seçeneğine tıklayarak Projeksiyon Seç penceresinde istenen projeksiyon sistemi seçilerek katman kaydedilir.

Dosya → Aç ile Aç penceresinde bulunan Dosya Türü seçenekleri değiştirilerek birçok farklı formatlar doğrudan açılabilmektedir. Bunlar: •Microsoft Access Veritabanı (*.mdb; *.accdb) • Microsoft Excel (*.xls; *.xlsx) •dBASE DBF (*.dbf) •ESRI® Şekil Dosyası (*.shp) •Raster Görüntü (*.alg; *.ecw; *.jp2; *.iws; *.url; *.j2k; *.bil; *.sid; *.gen; *.adf; *.img; *.ntf; *.grd; *.grc: *.bmp; *.gif: *.tga:    *.jpg: *.pcx: *.ers: *.png; *.psd; *.wmf; *.emf; *.map) •Grid Dosyası (*.asc; *.adf; *.flt; *.bil; *.dir; *.dt0; *.dt1; *.dt2; *.jp2; *.grd; *.ers; *tif; *.gxf;*.mig; *.xyz; *.usg; *.dem; *.tar; *.grc;  *.txt; *.img) •Ayrılmış ASCII (*.txt) • Lotus 1-2-3 (*.wk1; *.wks; *.wk3; *.wk4) • Virgülle Ayrılmış CSV (*.csv) • SQLite Veritabanı (*.sqlite)

Dosya → Aç ile Aç penceresinde bulunan Dosya Türü seçenekleri değiştirilerek birçok farklı formatlar doğrudan açılabilmektedir. Bunlar: •Microsoft Access Veritabanı (*.mdb; *.accdb) • Microsoft Excel (*.xls; *.xlsx) •dBASE DBF (*.dbf) •ESRI® Şekil Dosyası (*.shp) •Raster Görüntü (*.alg; *.ecw; *.jp2; *.iws; *.url; *.j2k; *.bil; *.sid; *.gen; *.adf; *.img; *.ntf; *.grd; *.grc: *.bmp; *.gif: *.tga:    *.jpg: *.pcx: *.ers: *.png; *.psd; *.wmf; *.emf; *.map) •Grid Dosyası (*.asc; *.adf; *.flt; *.bil; *.dir; *.dt0; *.dt1; *.dt2; *.jp2; *.grd; *.ers; *tif; *.gxf; *.mig; *.xyz; *.usg; *.dem; *.tar; *.grc; *.txt; *.img) •Ayrılmış ASCII (*.txt) • Lotus 1-2-3 (*.wk1; *.wks; *.wk3; *.wk4) • Virgülle Ayrılmış CSV (*.csv) • SQLite Veritabanı (*.sqlite)

MapInfo Professional’da GNSS.xls Micrososft Excel verisini açmak için; öncellikle Dosya > Aç menü seçeneği ile Aç penceresinde bulunan Dosya Türü kısmından Microsoft Excel (*.xls; *.xlsx) seçeneğini seçiniz. Aç penceresinde bulunan en alt kısmındaki seçeneğin onay kutusu işaretlendiğinde açılacak olan Excel verisinin MapInfo .tab uzantısı otomatik olarak oluşacaktır. Böylelikle veri üzerinde güncelleme işlemi yapılabilir.

Microsoft Excel verisiyle benzer olan Lotus 1-2-3® verisi de Dosya > Aç yoluyla Dosya Türü ’nü Lotus 1-2-3® (*.wk1;*.wks;*.wk3;*. wk4) seçerek Microsoft Excel verisi açma yolunda izlenen adımların aynısı izlenerek rahatlıkla MapInfo Professional’da açılabilir.

MapInfo Professional’da farklı uzantılı dosyaları .tab uzantılı dosyaya dönüştürmek için Universal Translator aracı kullanılmaktadır. Bu aracın MapInfo Professional’da kullanmak için öncellikle Araçlar > Araç Yöneticisi seçeneği tıklanarak Program Yöneticisi listesinden Universal Translator aracı Çalışıyor olarak işaretlenmeli ve listeye eklenmelidir.

Daha fazla formatta dönüşüm yapılmak istendiğinde Reader Gallery penceresi içerisindeki Add More Formats butonuna tıklayarak gerekli bilgi alınabilir. Set Translation Parameters penceresindeki Writer kısmında ise dönüştürülecek tablonun sonuç formatı yani .tab formatı ayarlanır. Bu ayarlama Format satırının yanındaki Browse the gallery butonuyla yapılır. Dataset ile de dönüştürülecek dosyanın diskte kaydedileceği yer seçilir.

Google Earth verileri olan .kmz ve .kml uzantılı dosyalar MapInfo Professional’da Universal Translator aracı ve Dosya > Evrensel Veri Aç ile rahatlıkla görüntülenebilir ve dosya üzerinde çalışmalar yapılabilir. Microsoft Access Veritabanı (*.mdb; *.accdb) • Microsoft Excel (*.xls; *.xlsx) •dBASE DBF (*.dbf) •ESRI® Şekil Dosyası (*.shp) •Raster Görüntü (*.alg; *.ecw; *.jp2; *.iws; *.url; *.j2k; *.bil; *.sid; *.gen; *.adf; *.img; *.ntf; *.grd; *.grc: *.bmp; *.gif: *.tga: *.jpg: *.pcx: *.ers: *.png; *.psd; *.wmf; *.emf; *.map) •Grid Dosyası (*.asc; *.adf; *.flt; *.bil; *.dir; *.dt0; *.dt1; *.dt2; *.jp2; *.grd; *.ers; *tif; *.gxf; *.mig; *.xyz; *.usg; *.dem; *.tar; *.grc;        *.txt; *.img) •Ayrılmış ASCII (*.txt) • Lotus 1-2-3 (*.wk1; *.wks; *.wk3; *.wk4)        • Virgülle Ayrılmış CSV (*.csv) • SQLite Veritabanı (*.sqlite)

MapInfo Professional’da farklı uzantılı dosyaların açılması için bir başka yöntem ise Tablo menüsü altında bulunan Dışardan Veri Al – Import menü seçeneğidir. Bu seçenek ile açılabilen dosyalar ise: •MapInfo Değişim (*.mif) •AutoCad (*.dxf) •MapInfo DOS MBI (*.mbi) •MapInfo DOS MMI (*.mmi)•MapInfo DOS Image (*.img) •Os MasterMap  (*.gml) •Geographic Markup Language 2.1 (*gml;*xml)’dir.

Yeni Veri Sayfasında Göster: Bu seçenek seçilirse açılan tablonun öncelikle ekranda veri sayfası görüntülenir. Pencere Menüsünden > Yeni Harita Penceresi seçeneği ile tablonun haritası da ekranda görüntülenebilir. Yeni Harita Penceresi açmanın kısa yolu F3 tuşudur.

Yeni Harita Penceresi Aç: Bu seçenek seçilirse tablo ilk olarak yeni bir harita penceresinde görüntülenir. Bu pencere boş bir harita olacaktır. Veri sayfasını açmak için Pencere menüsünden Yeni Veri Sayfası Penceresi seçeneğine tıklanır. Yeni Veri Sayfası Penceresi açmanın kısa yolu F2 tuşudur.