COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ UYGULAMALARI I - Deneme Sınavı - 9

Data View’ın sağ alt köşesinde yer alan koordi-nat değerleri metre cinsinden görüntülenmektedir.

Projeksiyon sistemi belli olan bir verinin, Data-View’da tanımlı olan bir projeksiyon sistemine göre şeklini ve koordinat sistemini değiştirerek görüntülenmesi işlemi on the fly projection işlemini tanımlamaktadır.

ArcGIS ortamında bu verilerin veri özelliklerini görüntüleyebilir ancak bu format yapısında veri güncelle-mesi yapamazsınız. Bu yüzden bu veri formatlarının Arc-GIS veri formatı olan Shapefile formatında dönüştürül-mesi gereklidir.

UTM 3 derece projeksiyon sistemine göre Türkiye’nin merkez meridyenleri 27, 30, 33, 36, 39, 42 ve 45’

Türkiye’de daha büyük ölçekli (örneğin 1:5.000 gibi) haritaların yapımında ise 3° dilim genişliği kullanılır. Bunların merkezî meridyenleri ise 27°, 30°, 33°, 36°, 39°, 42° ve 45°‘dir. Scale Factor 1 olarak tanımlanır.

Projeksiyon, fiziksel yeryüzünün geometrik bir yüzey üzerine iz düşürülmesidir. Yerkürenin tamamı veya bir bölümü harita üzerine aktarılırken projeksiyon sistemleri kullanılır.

UTM (Universal Transverse Mercator) Projeksiyon Sistemi; Gauss-Kruger projeksiyonu esas alınarak geliştirilmiş bir projeksiyondur. Herhangi bir meridyen dairesine teğet olarak geçirilen silindir ile üretilirler. Ülkemizde de kullanılan bu projeksiyon, özellikle topoğrafik haritaların üretiminde tercih edilmektedir.

Türkiye’ye isabet eden 6 derecelik dilimlerin (zone) numarası; 35, 36, 37 ve 38’dir. 1:25.000 ve daha küçük ölçekli haritalar 6 derecelik dilimlere dayanarak yapılmaktadır. Scale Factor = 0.9996’dir.

Datum, yeryüzünün ölçülmesi için referans seçilen yüzeyleri tanımlayan, bu yüzeylerin başlangıç noktalarını ve boyutlarını belirleyen matematik modellerdir. Ülkemizde kullanılan ve referans alınan üç temel datum vardır. Bunlar; ED50 (European Datumu 50), WGS84 (World Geodetic System 84) ve ITRF (International Terrestrial Referans Frame) sistemi tarafından kullanılan GRS80 datumlarıdır.

Ankara_UTM36 dizininde Ankara_Rasat.tif, Ankara_uydu.tif ve Ankara_bina.shp verileri mevcuttur. Bu verilerin projeksiyon sistemi UTM Zone 36, 6 derece WGS84 datumuna göre tanımlanacaktır.

Shapefile Properties, XY Coordinate Sytem fonksiyonu ile aşağıdaki işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. New fonksiyonu seçerek tüm parametrelerini sizin tanımlayacağınız yeni bir projeksiyon sistemini tanımlayabilirsiniz. Import fonksiyonunu ile projeksiyon sistemi tanımlı olan bir katmanı seçerek projeksiyon sistemini import edebilirsiniz. Clear butonuna basarak tanımlı olan bir projeksiyon sistemini temizleyebilirsiniz. Add To Favorites butonuna basarak tanımlı olan projeksiyon sistemini daha sonra kullanmak için favorilerinize kısayol olarak ekleyebilirsiniz.

On the fly projection projeksiyon sistemi belli olan bir verinin, DataView’da tanımlı olan bir projeksiyon sistemine göre şeklini ve koordinat sistemini değiştirerek görüntülenmesi demektir.

ML ve DWG dosyaları farklı geometrik özelliklerin yer aldığı bir veri koleksiyon yapısına sahiptir. Bu dosyaların yapısında nokta, çizgi, alan gibi farklı geometrik özellikler yer alır. DWG dosyasının içeriğini AutoCAD yazılımı ile görebilir ve yönetebilirsiniz. KML dosyasının içeriğini ise Google Earth ortamında görüntüleyebilir veya yönetebilirsiniz.

New fonksiyonu seçerek tüm parametrelerini sizin tanımlayacağınız yeni bir projeksiyon sistemini tanımlayabilirisiniz. Import fonksiyonunu ile projeksiyon sistemi tanımlı olan bir katmanı seçerek projeksiyon sistemini import edebilirsiniz. Clear butonuna basarak tanımlı olan bir projeksiyon sistemini temizleyebilirsiniz. Add To Favorites butonuna basarak tanımlı olan projeksiyon sistemini daha sonra kullanmak için favorilerinize kısayol olarak ekleyebilirsiniz.

Projeksiyon sistemleri ile ilgili uygulamalar ArcCatalog ve ArcMap arayüzlerinde gerçekleştirilmek-tedir.

İdeal bir harita, doğru şekiller, sahalar, mesafe-ler, istikametleri içeren özelliklere sahip olmalıdır. Doğru arayüzler bir haritanın sahip olduğu bir özellik değildir.

Bir projeksiyonun özellikleri açılarda değişim, uzunluklarda değişim ve alanda değişimdir.

Datum, yeryüzünün ölçülmesi için referans seçi-len yüzeyleri tanımlayan, bu yüzeylerin başlangıç nok-talarını ve boyutlarını belirleyen matematik modellerdir.

Catalog Tree penceresindeki verilerde projeksi-yon sisteminin tanımlı olup olmadığı Shapefile Properties – XY Coordinate System sekmelerinden görülebilir.

Shapefile Properties, XY Coordinate Sytem fonk-siyonu ile change sekmesiyle işlem yapılamaz.