COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ UYGULAMALARI I - Deneme Sınavı - 14

Standartlar esas olarak gönüllü kullanım içindir ve yasal düzenleme tarafından dayatılmaz.

Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulabilmesi için gerekli olan elemanlar: Yazılım, donanım, veri, yöntemler ve insanlardır. Ancak sistemin başarısı bu teknolojileri kullanacak personel ve yöneticilerin eğitimine bağlıdır ve en önemli faktör bu konuda yetişmiş “insan”dır.

Vektör veri formatı mekâna ait konumu belirlenmiş (x, y koordinat değerleri) verilerin sistemde nokta (point), çizgi (line) ve alan (polygon) özellik tipinde temsil edilmesidir. Nokta özellik tipinde direkler, tepe noktaları sistemde tek bir x, y koordinat çifti ile temsil edilirler. Çizgi özellik tipinde yollar, dereler, yükseklik eğrileri, fay hatları ise bir başlangıç ve bir bitiş noktası olan x, y koordinat çiftleri ile temsil edilirken alan özellik tipinde adalar, parseller, binalar, idari bölgeler gibi veri setleri ise başlangıç ve bitiş noktası aynı olan x, y koordinat çiftleri ile temsil edilirler.

Vektör veri formatı mekâna ait konumu belirlenmiş (x, y koordinat değerleri) verilerin sistemde nokta (point), çizgi (line) ve alan (polygon) özellik tipinde temsil edilmesidir. Nokta özellik tipinde direkler, tepe noktaları sistemde tek bir x, y koordinat çifti ile temsil edilirler. Çizgi özellik tipinde yollar, dereler, yükseklik eğrileri, fay hatları ise bir başlangıç ve bir bitiş noktası olan x, y koordinat çiftleri ile temsil edilirken alan özellik tipinde adalar, parseller, binalar, idari bölgeler gibi veri setleri ise başlangıç ve bitiş noktası aynı olan x, y koordinat çiftleri ile temsil edilirler.

Bir raster veri setine ait çözünürlük ile tek bir hücre ile kaplanan alanın boyutları kastedilmektedir. Örneğin bu hücrenin boyutları 5x5 metre ise çözünürlük 5 m’dir. Hücre boyutları 1x1 metre ise çözünürlük 1 metredir. Bu iki örnek birbiri ile karşılaştırıldığında 1x1 metre boyutlarına sahip raster veri daha yüksek çözünürlüklü görüntüdür

AçArcCatalog arayüzü hızlı veri görüntüleme fonksiyonları, veri yönetimi (copy, delete), hızlı veri dönüşüm fonksiyonları (export, import) faklı veri tabanlarında yer alan verilere erişim imkânı, coğrafi veri tanımlama (yeni Shapefile ve Feature Class) ve ileri düzey veri ilişkilendirme fonksiyonları (subtypes, domains, relationships), topology tanımlama, coğrafi analizler, ArcToolbox’a erişim, Geometric Network tanımlama ve raster verilerin yapılandırılması işlemlerini gerçekleştirebileceğiniz fonksiyonları içerir.

Catalog Tree penceresi üzerinde yer alan C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_1 dizini içinde Koordinatlandırma_Verileri ve Yazilim_Tanıtım_Verileri dizinleri yer almaktadır. Bu dizinler içinde mevcut olan verileri ArcCatalog arayüzünde yer alan Contents fonksiyonunu kullanarak listeleyebilir, Preview fonksiyonunu kullanarak hızlı veri görüntüleme yapabilirsiniz.

Geography Toolbar’ında yer alan fonksiyonlar ile ArcCatalog arayüzünde görüntülenen verileri Zoom In, Zoom Out ve Pan fonksiyonlarını kullanarak detayda inceleyebilir, Identify butonuna basarak seçmiş olduğunuz objenin veritabanı bilgilerini görüntüleyebilirsiniz.

Edit menüsü altında yer alan Copy, Cut, Paste, Delete fonksiyonları ile veri güncelleme ve bilgi girişi sürecini yönetebilir, ayrıca veri güncelleme sırasında yapılan yanlış iş adımlarını geri almak için Undo, Redo fonksiyonlarını kullanabilirsiniz.

Selection menüsü altında yer alan fonksiyonlar ile veritabanında yer alan bilgilerin sorgulamasını Select by Attribute fonksiyonunu kullanarak veya Select By Location fonksiyonunu kullanarak farklı grafik verilerin birbirleri arasındaki ilişkiyi (mesafe, kesişen vb) mekânsal olarak sorgulayabilirsiniz. Ayrıca seçim metodunu değiştirerek seçilenlere seçerek ekleme (Add to Current Selection) veya seçilenlerden seçerek çıkartma (Remove from Current Selection) işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.

Table Of Contents penceresinde yer alan verilerin hangi dizinde yer aldığını görüntülemek için List By Source fonksiyonunu seçiniz.

Türkiye'ye isabet eden 6 derecelik dilimlerin (zone) numarası; 35, 36, 37 ve 38'dir. 1:25.000  veya daha küçük ölçekli haritalar 6 derecelik dilimlere dayanarak yapılmaktadır. Scale Factor = 0.9996'dır.

Shapefile Properties, XY Coordinate System fonksiyonu ile Delete işlemi gerçekleştirilemez.

KML dosyasının içeriği Google Earth ortamında görüntülenebilir ve yönetilebilir.

.mxd; ArcMap arayüzünde görüntülenen verilerin, semboloji ve etiketlendirme işlemlerini gerçekleştirerek kaydedilen proje dosyası uzantısıdır.

Türkiye'de daha büyük ölçekli (örneğin 1:5.000 gibi) haritaların yapımında 3° dilim genişliği kullanılır. Bunların merkezî meridyenleri; bir 27°, 30°, 33°, 39°, 42° ve 45° dir.

Shapefile formatındaki bir verinin KML formatına dönüştürülmesi için ArcCatalog Menü Bar'da yer alan Customize > Extensions fonksiyonu seçilmelidir.

Seçilecek objelerin seçili olma durumunu gösteren sembolojisini ve rengini ayarlamak için Table Of Contents Penceresinde ilgili katmanın üzerinde mouse'un sağ tuşuna basarak Layer Properties fonksiyonu seçilmelidir.

ArcMap Menü Bar'da yer alan Selection > Zoom To Selected Features fonksiyonunu seçerek tüm seçili objeleri Data View'da görüntülenebilir.

Nüfusu 750 ile 1500 arasında olan yerleşim yerlerini seçmek için NUFUS >=750 and NUFUS <=1500 mantıksal ifadesi yazılmalıdır.