COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARI VE TEMEL MEVZUAT

Verinin Kökeni

MVA-Mekansal Veri Altyapısı

Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi oluşturmaya yönelik altyapı hazırlık çalışmalarının yapılması

Coğrafi Veri Hizmeti

Kurumsal Veri Gereksinim Analizi

INSPIRE

ISO19136

3.Düzey

Verinin Kimliği

Güncelleme Tarihi

MVA, birbirine interaktif bir biçimde bağlı mekânsal veri, metaveri, kullanıcılar ve
araçların oluşturduğu çerçevedir. Mekânsal veriyi elde etmek, işlemek, kullanmak, dağıtmak,
yönetmek ve korumak için gerekli teknoloji, politikalar, standartlar, insan kaynakları
ve ilgili aktiviteler bütünü olarak tanımlanır (Url- 1).

Günümüz dünyasında birçok devlet kurum ve kuruluşu, yerelden uluslararası düzeye,
MVA kurmak için coğrafi veri ile ilgili standartlar geliştirmektedir. MVA’lara örnek olarak
küresel düzeyde; Küresel Coğrafi Veri Altyapısı Birliği (GSDI - Global Spatial Data
Infrastructure) elliden fazla ülkeden kamu ve özel sektör kuruluşlarını bir araya getirmektedir.

1994-1995 yıllarında Bakanlıklararası Harita İşlerini
Koordinasyon ve Planlama Kurulu (BHİKPK) vasıtasıyla başlatılan Türkiye Coğrafi Veri
Tabanı oluşturma girişimleri ilk önemli adımdır.

1997’de hazırlanan Türkiye Coğrafi Bilgi
Sistemleri Politika ve Strateji Esasları dokümanında kamu kurum ve kuruluşlarının kendi
sorumluluk alanlarına uygun olarak ihtiyaç duydukları coğrafi bilgilerin, kurumlararası
işbirliği ile belirlenecek yetki ve sorumluluklara göre üretimi, revizyonu, değişimi için
uygulanacak ilkeler ortaya konmuştur.

2003 yılında Başbakanlık tarafından yayımlanan ‘e-Dönüşüm Türkiye’ projesi Kısa
Dönem Eylem Planı kapsamında yer alan 47 no’lu eylem ile “Türkiye Ulusal Coğrafi
Bilgi Sistemi Oluşturulabilmesi İçin Bir Ön Çalışma Yapılması” kararı alınmıştır. Tapu
ve Kadastro Genel Müdürlüğünün (TKGM) önderliğinde çeşitli kurum, kuruluş ve üniversitelerden
oluşan geniş bir katılımcı kitlesiyle çalışmalar gerçekleştirilmiş, dünyada ve
ülkedeki CBS’nin durumu irdelenmiştir.

47 no’lu eylemin devamı niteliğinde yeni bir eyleme 2005 Eylem Planı’nda da yer verilmiştir.
e- Dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Eylem Planı’ndaki 36 no’lu eylem ile “TUCBS
oluşturmaya yönelik altyapı hazırlık çalışmaları yapılması” kararı alınmıştır.

2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı’nın 75 no’lu “Coğrafi Bilgi Sistemi
Altyapısı Kurulumu” eylemi, CBS-A eylemi olarak da anılmaktadır. Bu eylem, “Kamu Yönetiminde
Modernizasyon” (KYM) teması altında yer almıştır. KYM, kamu kurumları
arasında işbirliği ve birlikte çalışabilirliği, iş süreçlerinde üretkenliği artırmayı, politika ve
karar verme süreçlerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını geliştirmeyi amaçlamaktadır.

2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı’nın 75 no’lu “Coğrafi Bilgi Sistemi
Altyapısı Kurulumu” eylemi, CBS-A eylemi olarak da anılmaktadır. Bu eylem, “Kamu Yönetiminde
Modernizasyon” (KYM) teması altında yer almıştır. KYM, kamu kurumları
arasında işbirliği ve birlikte çalışabilirliği, iş süreçlerinde üretkenliği artırmayı, politika ve
karar verme süreçlerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Bu tema altındaki eylem planı ile doğru ve güncel coğrafi bilgiye, en yeni
teknoloji ile kısa sürede erişimin sağlanması, karşılıklı kullanılamayan verilerin kullanılabilir
hâle getirilmesi ve tekrarlı veri üretiminin de önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı’nın 75 no’lu “Coğrafi Bilgi Sistemi
Altyapısı Kurulumu” eylemi, CBS-A eylemi olarak da anılmaktadır. Bu eylem, “Kamu Yönetiminde
Modernizasyon” (KYM) teması altında yer almıştır. KYM, kamu kurumları
arasında işbirliği ve birlikte çalışabilirliği, iş süreçlerinde üretkenliği artırmayı, politika ve
karar verme süreçlerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Bu tema altındaki eylem planı ile doğru ve güncel coğrafi bilgiye, en yeni
teknoloji ile kısa sürede erişimin sağlanması, karşılıklı kullanılamayan verilerin kullanılabilir
hâle getirilmesi ve tekrarlı veri üretiminin de önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Eylem planının gerçekleştirilebilmesi için fizibilite çalışması TÜRKSAT A.Ş’ye yaptırılmış,
çalışma ‘CBS Altyapısı Kurulumu Fizibilite Etüdü Raporu’ ile Aralık 2010 tarihinde
tamamlanmıştır.

75 no’lu Eylem Planın’ın devamında uygulamaya yönelik olarak, CBS Genel Müdürlüğü
tarafından coğrafi verilere ilişkin içerik belirlenmiş, 10 Temel Veri Teması için
(TUCBS) Standartlarının Belirlenmesi kapsamında veri alt temaları tanımlanmış, temalara
ait tanımlama dokümanları ve uygulama şemaları geliştirilmiş, değişim standartlarının
belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Ayrıca, coğrafi bilgilerin paylaşımı için
geoportal çalışmaları yapılmış, “Türkiye Ulusal Coğrafi Veri Portalı”nın kurulması işinin
ilk safhası CBS Genel Müdürlüğü tarafından tamamlanmış, ilgili kurumların kullanımında
bir süre test edilmiştir