COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARI VE TEMEL MEVZUAT - Deneme Sınavı - 7

İmar mevzuatına ilişkin kuralları içeren en önemli kanun 3194 sayılı İmar
Kanunu’dur.

Özel Amaçlı Planlar:

Koruma Amaçlı İmar Planı

Özel Çevre Koruma Bölgesi Planı

Köy Yerleşme Planı

Islah İmar Planı

Yerel Fiziki Planlar:

Nazım İmar Planı

Uygulama İmar Planı

Ülke fiziki planının diğer bir tanımı ise; “hazırlanması rasyonel olmayan, ayrıca günümüzün devingen sosyal dinamikleri, ekonomik gelişmeleri, ekolojik kaygılar ve teknolojik atılımları karşısında hemen güncelliğini kaybeden, statik bir düzenlemeyi anımsatırken, içerik olarak esnek mekânsal stratejileri vurgulayan bir anlam taşıyan plan” şeklindedir.

Metropolitan ölçekte planlama çalışmalarının ilki 1960’lı yıllarda gerçekleştirilmiştir.

Sit alanı, tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve
kent kalıntıları, önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlardır

Islah İmar Planı: Düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hâle getirilmesi amacıyla, hâlihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planıdır.

İmar Kanunu, kural olarak ülkenin bütününde, tüm yapılar için geçerli olan ve herhangi bir yapı yapılırken göz önünde bulundurulması gereken kuralları içermektedir. CBS’nin planlama süreçlerinde kullanılması sırasında göz önüne alınacak ilk kanun niteliğindedir.

İmar edilmiş şehir; sağlıklı, düzenli, rahat, güvenli ve ekonomik bir şekilde yaşanılan şehirdir.

Üst Ölçekli Fiziki Planlar:

Ülke Fiziki Planı

Bölge Planı

Metropolitan Alan Planı

Çevre Düzeni Planı

Uluslararası alanda, çevre hakkının dile getirildiği ilk toplantı 1972 yılında Stockholm’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı’dır.

Sular Hakkında Kanun (1926)

Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu (1943)

Orman Kanunu (1956)

ÇED Yönetmeliği 2008 yılında yayımlanmıştır.

Ülkemizde 1970’lerden sonra çevre ile ilgili konulara ilginin artması ve çevre korumanın öneminin anlaşılmasıyla 11.08.1983 tarihinde 2873 sayılı Çevre Kanunu Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu kanunun amacı, bütün vatandaşların ortak varlığı olan çevrenin korunması, iyileştirilmesi; kırsal ve kentsel alanda arazinin ve doğal kaynakların en uygun şekilde kullanılması ve korunması; su, toprak ve hava kirlenmesinin önlenmesi; ülkenin bitki ve hayvan varlığı ile doğal ve tarihsel zenginliklerinin korunarak, bugünkü ve gelecek kuşakların sağlık, uygarlık ve yaşam düzeyinin geliştirilmesi ve güvence altına alınması için yapılacak düzenlemeleri ve alınacak önlemleri, ekonomik ve sosyal kalkınma hedefleriyle uyumlu olarak belirli hukuki ve teknik esaslara göre düzenlemektir.

26898 06.06.2008 Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
25699 13.01.2005 Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
27277 03.07.2009 Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
27368 06.10.2009 Bazı Akaryakıt Türlerindeki Kükürt Oranının Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik
27601 04.06.2010 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
27651 24.07.2010 İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Sağlığının Korunmasına Yönelik Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin Yönetmelik
28712 19.07.2013 Koku Oluşturan Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik
29003 17.05.2014 Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik
30004 11.03.2017 Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği
30031 07.04.2017 Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Yönetmelik
30025 01.04.2017 Benzin ve Motorin Türlerinin Çevresel Etkilerine Dair Yönetmelik
30291 04.01.2018 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik

Kara yolu, hava yolu ve demir yolu trafiği ve endüstrilerden kaynaklanan gürültüler
temel gürültü kaynakları olarak ele alınabilir.

Atık Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler 
25406 18.03.2004 Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
25569 31.08.2004 Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği
26357 25.11.2006 Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği
26739 27.12.2007 Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik
27448 30.12.2009 Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
27533 26.03.2010 Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik
27721 06.10.2010 Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik
28300 22.05.2012 Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği
29314 02.04.2015 Atık Yönetimi Yönetmeliği
29378 06.06.2015 Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği
29417 15.07.2015 Maden Atıkları Yönetmeliği
29959 25.01.2017 Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
30283 27.12.2017 Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
30829 12.07.2019 Sıfır Atık Yönetmeliği
30985 21.12.2019 Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği

İçtihat, yasa tarafından hüküm belirtilmemiş bir konuda, daha önceki bir mahkeme kararının esas
alınmasıdır.

Toplum hâlinde yaşayan insanlar arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin uygulama gücü ile desteklenmiş kuralların tümüne hukuk denir.

5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kanuna göre, Büyükşehir Belediye Meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en az beş, en çok dokuz kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Büyükşehir belediyelerinde;
• İmar ve Bayındırlık Komisyonu,
• Çevre ve Sağlık Komisyonu,
• Plan ve Bütçe Komisyonu,
• Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu,
• Ulaşım Komisyonunu kurulması zorunlu kılınmıştır.