ÇOCUKTA SANAT EĞİTİMİ VE YARATICILIK

I ve III.şıklar görsel algıya ait değerlendirmelerdir. Ancak II. şık görme eylemine ilişkin bir saptamadır.

El, göz, beyin koordinasyonu, herhangi bir şeyin görselleştirilmesinin temelini oluşturmaktadır.Bir taraftan göz, adeta zihnimizdeki tasarımı, resmi görüyormuş gibi olur
ve beynimiz ona benzer bir şey çizmek için elimize emir verir. Diğer taraftan çizilen
tasarıyı (resim-şekil) gözümüzün görmesiyle beynimiz bu görüntünün tasarıma uyup
uymadığını kontrol eder. Görsel algının iki yönlü çalışması ile hem beyinden resim yüzeyine
hem de resim yüzeyinden beyne doğru geçiş ve kontrol sağlanır. Görsel algının
oluşumu kişinin içinde bulunduğu fiziksel, fizyolojik ve psikolojik durumuna bağlı olarak
gelişen bir olgudur.

Bir toplumun sanatla olan etkileşimi, o topluma ait görsel kültürün oluşumunu belirler ve biçimlendirir.

I ve III. şıklar tasarımda düzenleme ilkeleridir. II şık ise tasarım öğesidir.

Ağırlıkların ve kuvvetlerin eşitlenmesi ilkesine dayanan denge, sanat alanında yapıtı oluşturan temel elemanların oluşturduğu bütünlüğe dayanır.

Her üç şık da zıtlığın tasarımda yarattığı etkiler arasındadır. Zıtlık, biçim, renk, doku, ölçü, yön, aralık vb. ögelerin birisinde söz konusu olabileceği gibi birkaç ögenin birlikteliğinde de söz konusu olabilir. Tasarımda zıtlık bir taraftan uyuşmazlık doğururken, diğer taraftan resim yüzeyinde canlılık ve hareket duygusu yaratarak, ilginin bu alanlara yönelmesine yol açar. İnsanı, beklemediği etkilerle karşılaştırdığı için uyarıcı etkiler yaratan zıtlıklar, sınırları keskinleştirdikleri için şekil ve kütleyi vurgulu hale getirir ve etkiyi güçlendirir. Şiddetli ton zıtlığı resim yüzeyindeki alanların birbirinden ayrılmalarına neden olurken resme canlılık ve dinamizm getirir.

Işık nesneleri görünür kıldığı gibi kompozisyondaki siyah-beyaz ayrıntıyı belirler, mekân derinliği etkisi yaratarak genel atmosferi yaratır. Kompozisyonda kullanılan figürlerin plastik değerlerinin ortaya çıkarılmasında kullanılan önemli bir araçtır.

Resimde boşluk, nesneler arasındaki yüzeylerde oluşan ve nesneleri çevreleyen bir ögedir. Resim yüzeyindeki boşlukta, büyük-küçük, uzak-yakın, belli-belirsiz gibi özellikler, insanda yanılsamanın oluşmasına yardımcı olur

Bir tasarım, bir resim gibi iki boyutlu bir yüzeyde ele alınan nesnenin sahip olduğu doku etkisi yaratılmaya çalışılır. Bu da nesnenin görsel dokusunu meydana getirir. Bu görsel doku (yapay doku) hissinin uyandırılabilmesinde nokta, çizgi, ışık-gölge, renk gibi tasarım elemanlarının sık-seyrek, kalın-ince, düz-eğri gibi zıtlıklarından yararlanılabilir.

Kompozisyon, biçimsel elemanlar yani resmi oluşturan elemanların (çizgi, renk, doku vb.) resim yüzeyi üzerinde (kâğıt, tuval vb.) estetik bir düzen içerisinde yerleştirilmesini, düzenlenmesini ifade eder.

"Bir düşünceyi,bir eylemi gerçekleştirmek için zihinde hazırlık yapmak demek olan tasarlamak, sanatsal yaratmanın temelini oluşturur".

Resimler iki boyutlu bir yüzey üzerinde belli ilkeler çerçevesinde, çizgi, ışık-gölge, renk, biçim, doku gibi tasarımın temel elemanlarının tasarımından, düzenlenmesinden oluşur.

"Algılamada ise görme olayından farklı olarak insanın psikolojik yapısı, yaşam deneyimleri, içinde bulunduğu kültürel yapı gibi özellikleri de içerir ve belli bir süreç içinde oluşur".

Resimler, iki boyutlu bir yüzey üzerinde tasarım elemanlarının yapısal özellikleri ve resmin kendine özgü diliyle, insanın duygusal ve düşünsel yapısının dışavurumu bağlamında ele alınırlar.

Bir çocuğun herhangi bir şeyi görselleştirmesini sağlayabilmesinde El, göz, beyin koordinasyonunun sağlanması oldukça önemlidir.

Çocuğun sanat gelişimi ve algılamasında duyular çok önemlidir. Görme duyusu, dış dünya ile  en geniş ilişkinin kurulmasına yol açmaktadır.

Okulöncesi dönem çocukları çevrelerindeki 3 boyutlu nesneleri 2 boyutlu olarak resmederler. Bunun temel nedeni Okulöncesi çocuklarında derinlik algısının gelişmemiş olmasıdır.

Bakma eylemi.

"Resim oluşturma sürecinde, algılama,algıların görsel belleğe yerleştirilmesi, bunların değerlendirilmesi, anlamlandırılması ve yorumlanması gibi kendi içinde farklı süreçler yer alır".

"Okul öncesi çocuklarında derinlik algısı henüz gelişmediğinden nesnelerin biçimlerini üç boyutlu olarak değil, iki boyutlu olarak algılarlar.Uzunlukları ve mesafeleri görebildikleri halde derinliği tam olarak algılayamayan çocuklar, resim yüzeyinde nesneleri yüzeyselleştirerek yatay bir çizgi üzerinde rastlantısal olarak yerleştirirler".

"Bir kompozisyon tasarlama sürecinde, bir şey yaratmak için merak etmek ve hayal
etmek, iki önemli unsur olarak karşımıza çıkar".

Resmi oluşturan ilkeler arasında uygunluk da vardır. Yukarıdaki "İki ya da üç boyutlu biçimler arasında ortak ya da benzerliklerin bulunmasına uygunluk denir" ifadesi uygunluğu daha doğru bir biçimde tanımlamaktadır.