ÇOCUKTA SANAT EĞİTİMİ VE YARATICILIK - Deneme Sınavı - 3

Düzlem özelliği, çocukta uzam, mekân kavramının tam oluşmadığı bir evrede rastla­nan bir özelliktir. En çok 5 ve 7 yaş grupları içinde görülen bir özelliktir.

Hume, anaokulunda çocukların bazı sanatsal öge, obje ve diğer varlıklara ilişkin bazı kav­ramları anlama becerilerine yönelik tespitler yapılmıştır. Bunlar arasında"Kendi sanatları hakkında sessiz kalmak." yer almaz.

Lowenfeld’e göre çocukların resimde fark edilen büyü- mesi, düşüncelerin düzenlenmesi ve bilişsel yeteneklerin gelişmesine benzer. Bu bağlamda resimle anlatımlar motor beceriler, algılama, dil, sembol oluşumu, duyusal farkındalık, uzamsal oryantasyon gibi çeşitli alanlarda ortaya çıkan yeteneklerinin göstergesidir.

Piaget’e göre bilişsel gelişimin; Duyusal Motor (0-2), İşlem Öncesi (2-7), Somut İşlemler (7-11) ve Soyut İşlemler Dönemi (11-12 yaş ve üstü) olmak üzere dört farklı basamağı vardır.

Piaget'e göre işlem öncesi dönem (sembolik ve sezgisel dönem) 2 – 7 yaş arasındaki çocuklar;

Çevresindeki olay ve nesneleri çeşitli sembollerle zihinsel olarak temsil etme,

Tek yönlü sınıflandırmalar yapabilme,

Başlangıçtaki ben merkezlilikten ve animizm/ monologdan giderek ayrılma gibi özellikler gösterir.

Piaget, tüm çocukların gelişim aşamalarını sırasıyla geçirmesi gerektiğine inanmaktadır. Çocuk bir gelişim dönemini atlayarak bir diğerine geçemez. Ancak çocukların gelişim dönemlerine girme ve tamamlama yaşları birbirinden farklılık gösterebilir.

Çocukların çizgisel/artistik gelişimlerine ilişkin Lowenfeld’in yapmış olduğu ve halen birçok araştırmacı tarafından kabul gören organize edilmiş sınıflandırma şu şekildedir; karalama evresi, şema öncesi evre, şematik evre, gerçekçilik evresi ve sahte/görünürde doğalcılık evresi.

Durmaksızın konuşmakta, zaman zaman sorular sormaktadır. Dış dünyayı tanımak için sorduğu bu sorulara kısa ve basit yanıt beklemektedir. İşte bu özelliği nedeniyle 2 yaş “Sorgu Çağı” adını alır.

Düzlem Özelliği: Çocukta uzam, mekân kavramının tam oluşmadığı bir evrede rastlanan bir özelliktir. En çok 5 ve 7 yaş grupları içinde görülen bir özelliktir.

Linderman’a (1997) göre, çocukların tüm çizgisel aktiviteleri, kendi içinde farklı gelişim basamaklarını oluşturur. Bu basamaklardan "kontrollü karalamalar" döneminde kontrollü çizgiler çocuklarda motor koordinasyonunun gelişmesiyle gerçekleşir. Yani çocuklar, kol hareketi ile çizgiler (en, boy, diyagonal, dairesel) arasındaki ilişkiyi fark ederler. Kalemi parmaklarıyla kullanmaya çalışarak çizimlerde daha fazla kontrol sağlamaya gayret ederler.

Çocukların çevresindeki nesnelere ilişkin dikkat süreleri kısa ve değişkendir. Çevrelerine olan merak, ilgi ve öğrenme isteği heyecanlı bir şekilde devam etmesine rağmen çevresindeki nesnelerin işlevselliğini 1,5 yaşından önce kavrayamazlar.

Dört yaşından itibaren çocuğun karalama devresindeki keyifli, kinestetik, çizgisel hareketler yerini artistik keşiflere, sembollere bırakır. Dairesel çizimler favori ifade biçimlerinin anahtarı olarak düşünülür. Çizimlerde artistik somut düşünmenin belirtileri görülür.

Bir resimde konu, resim sanatının elemanları arasında yer almaz.

Kişide estetik algının oluşabilmesi, birikim ve yaşantıya sahip olmasını gerektirir.

Çocukların bilinçli ve uygar bireyler olarak yetiştirilmesinde kendi kendine yapıp denemesi önceliklidir.

Taklit sözcüğü, Latincede imge anlamında kullanılır.

Oyun, çocuğun düş gücünü, coşkusunu, tasarımlarını ve imgelerini harekete geçirir.

Resmi oluşturan temel ilkeler ışığında, biçimlerin fiziksel yapılarındaki benzerlikler ve onların çağrıştırdığı anlam ve hizmet birlikteliği "Uygunluk" kapsamında yer alır.

Belirlenmiş olan bir resimde,  belirsizlikten belirliliğe geçişi sağlayarak bir konuyu en özlü ve soyut olarak gösterme yolu, "Çizgi" tasarım elemanıyla mümkündür.

Doku, tanımlanması gereken şekil ve yüzeylerin özelliklerini belirtmekte kullanılan bir tasarım elemanıdır