ÇOCUKTA SANAT EĞİTİMİ VE YARATICILIK - Deneme Sınavı - 23

Sanat etkinliklerinin erken çocukluk dönemi için arkadaşlık ilişkilerine bir etkisi yoktur.

3-4 yaşlarında, ilk simge kullanımı başlar. Ana renkleri tanıyabilirler.

Küçük çocuklar nesneleri varlıkları gerçekte olduğu gibi çizmez, ifade eder. Çizdikleri nesne ya da varlıklar onlar için ne ifade ediyorsa onu yansıtır. Yani onları bildikleri
ya da duyumsadıkları bir biçimde yorumlar. Çocuk nesne ya da varlıkların doğal görüntüsünden, biçiminden öte, kişisel düşüncesini yansıttığı için bu durum ideoplastik olarak adlandırılır.

Oran-orantı kavramını ana okulu çocuğu farklı biçimlerde kullanır ve kavramsal olarak açıklama becerisine sahip değildir.

Diğer seçenekler, şema öncesi evrenin çizim özellikleriyken, b seçeneği karalama evresine ait bir özelliktir.

Şema öncesinin son dönemlerinde ortaya çıkan bu özellikte, bir mekânın ya da objenin içinde veya arkasında olan ve görünmemesi gerekenlerin sanki dışarıdan görünüyormuş gibi çizilmesidir.

I ve III.şıklar görsel algıya ait değerlendirmelerdir. Ancak II. şık görme eylemine ilişkin bir saptamadır.

El, göz, beyin koordinasyonu, herhangi bir şeyin görselleştirilmesinin temelini oluşturmaktadır.Bir taraftan göz, adeta zihnimizdeki tasarımı, resmi görüyormuş gibi olur
ve beynimiz ona benzer bir şey çizmek için elimize emir verir. Diğer taraftan çizilen
tasarıyı (resim-şekil) gözümüzün görmesiyle beynimiz bu görüntünün tasarıma uyup
uymadığını kontrol eder. Görsel algının iki yönlü çalışması ile hem beyinden resim yüzeyine
hem de resim yüzeyinden beyne doğru geçiş ve kontrol sağlanır. Görsel algının
oluşumu kişinin içinde bulunduğu fiziksel, fizyolojik ve psikolojik durumuna bağlı olarak
gelişen bir olgudur.

Bir toplumun sanatla olan etkileşimi, o topluma ait görsel kültürün oluşumunu belirler ve biçimlendirir.

I ve III. şıklar tasarımda düzenleme ilkeleridir. II şık ise tasarım öğesidir.

Ağırlıkların ve kuvvetlerin eşitlenmesi ilkesine dayanan denge, sanat alanında yapıtı oluşturan temel elemanların oluşturduğu bütünlüğe dayanır.

Her üç şık da zıtlığın tasarımda yarattığı etkiler arasındadır. Zıtlık, biçim, renk, doku, ölçü, yön, aralık vb. ögelerin birisinde söz konusu olabileceği gibi birkaç ögenin birlikteliğinde de söz konusu olabilir. Tasarımda zıtlık bir taraftan uyuşmazlık doğururken, diğer taraftan resim yüzeyinde canlılık ve hareket duygusu yaratarak, ilginin bu alanlara yönelmesine yol açar. İnsanı, beklemediği etkilerle karşılaştırdığı için uyarıcı etkiler yaratan zıtlıklar, sınırları keskinleştirdikleri için şekil ve kütleyi vurgulu hale getirir ve etkiyi güçlendirir. Şiddetli ton zıtlığı resim yüzeyindeki alanların birbirinden ayrılmalarına neden olurken resme canlılık ve dinamizm getirir.

Işık nesneleri görünür kıldığı gibi kompozisyondaki siyah-beyaz ayrıntıyı belirler, mekân derinliği etkisi yaratarak genel atmosferi yaratır. Kompozisyonda kullanılan figürlerin plastik değerlerinin ortaya çıkarılmasında kullanılan önemli bir araçtır.

Resim yüzeyi üzerindeki farklı büyüklükler arasındaki ilişki ve uyumun oluşmasını sağlayan öğe ölçü-oran'dır.

Resimde boşluk, nesneler arasındaki yüzeylerde oluşan ve nesneleri çevreleyen bir ögedir. Resim yüzeyindeki boşlukta, büyük-küçük, uzak-yakın, belli-belirsiz gibi özellikler, insanda yanılsamanın oluşmasına yardımcı olur

Bir tasarım, bir resim gibi iki boyutlu bir yüzeyde ele alınan nesnenin sahip olduğu doku etkisi yaratılmaya çalışılır. Bu da nesnenin görsel dokusunu meydana getirir. Bu görsel doku (yapay doku) hissinin uyandırılabilmesinde nokta, çizgi, ışık-gölge, renk gibi tasarım elemanlarının sık-seyrek, kalın-ince, düz-eğri gibi zıtlıklarından yararlanılabilir.

Kompozisyon, biçimsel elemanlar yani resmi oluşturan elemanların (çizgi, renk, doku vb.) resim yüzeyi üzerinde (kâğıt, tuval vb.) estetik bir düzen içerisinde yerleştirilmesini, düzenlenmesini ifade eder.

"Bir düşünceyi,bir eylemi gerçekleştirmek için zihinde hazırlık yapmak demek olan tasarlamak, sanatsal yaratmanın temelini oluşturur".

Resimler iki boyutlu bir yüzey üzerinde belli ilkeler çerçevesinde, çizgi, ışık-gölge, renk, biçim, doku gibi tasarımın temel elemanlarının tasarımından, düzenlenmesinden oluşur.

"Algılamada ise görme olayından farklı olarak insanın psikolojik yapısı, yaşam deneyimleri, içinde bulunduğu kültürel yapı gibi özellikleri de içerir ve belli bir süreç içinde oluşur".

Yukarıda sıralanan sanat dallarından Resim ve heykel, fiziksel olarak biçimlendirilebilir yapılarıyla plastik sanatlar adını almışlardır. Resim, heykel ve mimarlık gibi sanat dalları biçimlendirilebilir yapılarından dolayı plastik sanatlar olarak isimlendirilirler. Plastik kelimesi, şekil değiştirme ile ilgili, biçimlendirme niteliği taşıyan, her biçimi alabilen anlamında kullanılan bir kelimedir.