ÇOCUKTA OYUN GELİŞİMİ

Spontan; kendiliğinden oluşan; birey tarafından içinden gelerek, anında yaratılan, kendi inisiyatifi ile anında yapılan; doğmaca anlamında kullanılan terimdir.

Gözlem bilgileri çeşitli formatlarda kaydedilebilir.

Ahmet öğretmen kendisi de bir rol oynamaktadır.

Bir konuşucunun ürettiği söz zinciri parçasına sözce denir.

• Örneklem yöntemiyle gözlemleyin.

Grafik tablolar oluflturun.

Uzun bir zaman dilimi boyunca gözlem yap›n.

Gözlem bilgilerinizi çeflitli formatlarda kaydedin.

Gözlemler öğretmene; 

planlama,
düzenleme,
ne zaman ve hangi yaklaşımla oyuna katılma,

ne tür iletişim stilleri kullanma
değerlendirme konusunda önemli ipuçları verir.

Oyunu araştıran birçok eğitimci, oyunun niteliğini geliştirmek ve zenginleştirebilmek için oyun ortamının öğretmen tarafından yapılandırılmasını ister. Bu yapılandırma; alanı düzenleme, zamanı düzenleme, gerekli malzemeleri sağlama, güvenliği sağlama ve çocuklara yeterince uyarıcı, araştırıcı, üretici yaşantılar sağlama ile ilgilidir.

Çocuklara oyun içinde ö¤renme deneyimleri sa¤layarak aktif ö¤renmeyi gerçek- lefltirmek istiyorsan›z, düzenledi¤iniz oyun etkinliklerinin flu ölçütlere uygun olma- s›n› sa¤lay›n›z:

Araflt›r›c› oyun etkinlikleri aç›k uçludur. Önceden belirlenen sonuçlar ya da yan›tlar yoktur.

Oyun etkinlikleri, fikirler üretmeye, denemeye yöneliktir.

Oyun etkinlikleri çocuklar› düflünmeye yöneltir; yapmak istediklerini yap- mak için gerçekten düflünmek zorundad›rlar. Örne¤in; karton kutudan ara- ba yaparlarken, nas›l dönen tekerlek yapabilirler? Örne¤in; trafik oyunu oy-

narken ve yol infla ederken, köprüyü nas›l y›k›lmadan ayakta tutabilirler?

Oyun etkinliklerinde da¤›n›kl›k, dökmek, kirletmek serbesttir çünkü çocuk-

lar gerçekten oynamaktad›rlar.

Oyun etkinlikleri müfredat program›n›n önemli kavramlar›n› içinde bar›n-

d›rmaktad›r. Çocuklar›n, çeflitli oyunlar içinde bu kavramlara iliflkin anlay›fl-

lar› giderek geliflir.

Oyun içinde aktif bir biçimde ö¤renme gerçekleşmektedir. Birbirleri ile konuflmakta, fikirlerini paylaflmakta, tahminler yürüt- mekte, denemekte, gülmektedirler. Bulufllar›; dikkatlerini çeken her yeni nesne, özellik, olay; dikkatleri önüne gelen her yeni bilgi karfl›s›nda heye- canlanmaktad›rlar. Sessizce oturup, edilgen bir biçimde ö¤retmenin düflün- celerini dinlemek yerine aktif ö¤renici durumundad›rlar.

Çocuklar bir arada oynamakta (çal›flmakta) ve grup içinde ö¤renmektedir- ler. Oyun, iflbirli¤i içinde yürüttükleri araflt›rmalar ve denemeler ile de zen- ginlik kazanmaktad›r. Rekabete yer verilen bireysel çal›flma yerine, ifl birli¤i ruhuna yer verilmektedir.

Nitelikli oyun, çocuklar›n ö¤renmesini ve geliflimini sa¤lar.

Nitelikli oyun, anl›k de¤ildir. Belli bir zaman süresince devaml›l›¤› olur.

Nitelikli oyunda, oyuna kat›lan çocuklar, farkl› derecelerde de olsa oyundan

haz ve mutluluk duyar ve aralar›nda paylafl›m olur.

Nitelikli oyunda, her bir çocuk kendini oynad›¤› oyuna kapt›rm›flt›r.

Nitelikli oyun sonuçland›¤›nda, çocuklar belirli bir ifl yapm›fl olman›n haz ve

mutlulu¤u ile doyuruculu¤unu hissedebilmelidirler. Bu duygular; bir iflte, azmetme, bir baflka ifade ile bafllad›¤› ve yapt›¤› iflte bitirinceye, bir sonuç al›ncaya dek sabretme ve dikkatini yo¤unlaflt›rabilme becerilerinin geliflimi- ni sa¤lar.

Bu amaca yönelik flu tür sorular› sorabilirsiniz:

Oyun s›ras›nda çocuklar›n fikirleri, yarat›c›l›k ve hayalî düflüncelerinde çe-

flitlilik zenginli¤ini gösteriyor mu?

Çocuklar›n oyunlar›nda esneklik ve ak›c›l›k oldu¤unu gözleyebiliyor musunuz?

Çocuklar, bedenlerini kullanarak ya da çeflitli sanatsal etkinlikler veya ko-

nuflma yoluyla kendilerini ifade etme konusunda yeni yöntemler buluyor,

yenilikler gelifltiriyorlar m›?

Çekingen çocuklar hayalî oyunlara daha kolay kat›labiliyorlar m›?

Sald›rgan ya da kavgac› çocuklar oyun içinde fikirlerini paylaflabiliyor ve ifl

birli¤i kurabiliyorlar m›?

Çocuklar, oyun epizotlar›n› daha uzun sürelerle devam ettirebiliyorlar m›?

Oyun konular› giderek artan çeflitlilik ve geliflmifllik gösteriyor mu?