ÇOCUKTA OYUN GELİŞİMİ - Deneme Sınavı - 5

Niçin oyunun net bir tanımı yok? Net bir tanımı yok ise, nasıl oluyor da herkes fikir birliği içinde bir davranışın oyun olduğu konusunda anlaşabiliyor?
Bu sorulara şu yanıtlar verilebilir: Tanımlaması zor bir kavram olduğu için; çok
çeşitli davranışları içinde barındırdığı için; oyunun akışı içinde davranışlar ve olaylar
her an değişebildiği için; önceden belirlenmediği için; bir sonuç ürünü olmadı-
ğı için; çocuklar çok eğlenerek oynayabildikleri gibi, çok büyük bir ciddiyet ile
yaptıkları işe kendilerini verdikleri için; “‹ş mi yoksa eğlence mi?” ikilemi olduğu
için; her şeyi ve her nesneyi çocuklar oyun malzemesi yapabildikleri için ve bunun
gibi birçok neden sıralamak mümkün. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Oyun epizotu ; Diğerlerinden çok farklı olmayan fakat kendi başına ayrı bir bütünlüğü olan olaylar dizisidir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Çocukların oyununu araştıran Garvey, çocuğun bir nesne ile oyun oynamaya
hemen başlamadığını bildiriyor ve ekliyor: Çocuğun davranışlarında basit manipülasyon
ve araştırma ile başlayan ve nesnelerin hayalî kullanımına doğru ilerleyen bir gelişim çizgisi bulunmaktadır. Çocuğun bu nesne ile yaptıkları yakından izlendiğinde, davranışın spontane oyun olup olmadığını Garvey’in belirttiği ipuçlarına bakarak anlamak mümkündür. Bir nesne ya da bir deneyime çocuğun adaptasyonunun artışını sırasıyla şu davranışları gösteriyor: Bir nesne veya bir deneyime çocuğun adaptasyonu;
• araştırma,• manipülasyon,• birçok kez alıştırmalar yapma,• tekrarlar ile olur. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Oyunun pek çok işlevi bulunmaktadır. Oyun, çocuğun hayattaki en önemli işidir.
Oyun yoluyla hayatta kalma becerilerini öğrenir ve içine doğduğu karmaşık
dünyaya ilişkin bir düzen arar ve bulur. Oyun yoluyla bedenini kontrol etmeyi öğ-
renir. Beyni, gözleri, elleri, ayakları arasında uyumu ve dengeyi sağlamayı öğrenir.
Oyun yoluyla çevresindeki somut dünyayı araştırır, keşfeder, buna ilişkin bilgiler
toplar ve düşünmeyi öğrenir; yine oyun yoluyla duygusal sorunlarını dışa vurur ve
ilkel duygularını kontrol etmeyi öğrenir. insanlarla daha duyarlı ve sağlıklı ilişkiler
kurmayı öğrenir. Oyun yoluyla sosyal bir varlık olmayı ve kendi toplumu içinde
yer almayı öğrenir. Oyun, çocuğun kendini iyi hissetmesini sağlar ve yaşamı dolu
dolu yaşayabilmesi için gerekli olan becerileri kazanmasına yardımcı olur. Doğru yanıt D şıkkıdır, D şıkkındaki bilginin aksine çocuklar yaratıcılıklarını kaybederler.

Oyun içsel motivasyon ile güdülenmiştir. Çocuklar dıştan gelen baskılarla değil, içten gelen bir güdü ile oynarlar. Oyun, aktivite sırasında kişinin yaşadığı tatmin duygusundan kaynaklanan iç motivasyon ile güdülenir ve temel ihtiyaçlar, diğer güdüler ya da sosyal talepler tarafından yönetilmez. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Pellegrini'ye göre, çocuk davranışlarının bu kriterlere göre, “oyun” ya da “oyun değil” şeklinde ele alınmasının ya da sınıfandırılmasının yanlış olduğunu düşünmektedir. Bu kriterler ile oyun davranışları, “daha çok oyun” veya “daha az oyun” şeklinde gruplanabilir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Çocuklar için bir diğer etkin öğrenme ortamı duyusal yaşantılardır. Bebeklikte yatağı
nın etrafındaki nesneleri elleyerek bunlarla oynarken, biraz daha büyüdüğünde
mutfak dolabındaki tencereleri, cezveleri, kutuları odaya taşımayı ve oynamayı
istiyorlar. Çocuklar bu eşyalarla oynarken tüm duyuları ile nesneleri tanıyor. Çocuklar
nesneler ile oynarken, bakarak, seslerini dinleyerek, koklayarak, dokunarak ve hissederek nesnenin yarattığı uyarımları duyuları aracılığı ile algılamakta ve bu bilgileri depolamaktadırlar. Duyuları aracılığıyla yaşadıkları bu deneyimler ve sonucunda
oluşan bilgi varlığı, duyusal yaşantılar terimi ile adlandırılır. Bu tür yaşantıları kazandıkları oyun türü ise duyusal oyun olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt B şıkkıdır. D ve E şıkları ise öğrenme ortamları arasında yer almaz.

Eğitimciler oyun içinde öğrenmenin niçin bu denli kolay ve yüksek nitelikte oldu-
ğunu açıklamaya çalışmışlardır. Guha’ya göre, oyunun üç özelliği insandaki öğrenme
kapasitesini önemli derecede etkilemektedir: Birincisi, oyun dış baskılardan oldukça
uzaktır; ikincisi, oyun çoğunlukla semboliktir; üçüncüsü, oyunun önemli bir
bölümü etkileşimci ve sosyaldir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Eğitimde Oyunu Savunan Gerekçeler: • Mutluluk sağlamasının dayanak alınması. • Davranışçı yaklaşımın içinde ödül olarak kullanılması. • Tedavi edici özelliğinin dayanak alınması. • Öğrenmeyi, sosyal ve bilişsel gelişimi sağladığının dayanak alınması. • Öğrenmede ekonomi sağladığının dayanak alınması, şeklindedir. Ceza bu yaklaşımlar arasında yer almaz, doğru yanıt E şıkkıdır.

Verilen söz Aristoteles'e aittir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Seefeldt ve Barbour’un anlattığına göre, ilk açık havada eğitim okulunu başlatan Pestalozzi, çocukların öğrenmek için evde olduğu gibi burada da oynamaları gerektiğini belirtir.

Yukarıdaki tanımlar seçeneklerle eşleştirilince Haz Teorisi boşta kalmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gerek Rekreasyon Teorisi gerekse Fazla Enerji Teorisi’nin her ikisi de bizi, oyun zamanı ile çalışma zamanının ayrılması prensibine götürür. Bu görüş ışığında, özellikle okullarda çalışma zamanları ve oyun zamanları (teneffüs) vardır.

Oyun çocuğa gerçeklerin sınırlarından, yapılarından kurtulabileceği ve genellikle saldırgan dürtülerini yansıtabileceği güvenli bir ortam sunar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Verilen görüş Erikson'a aittir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Locke, eğitim ve öğretimde oyun etkinliğini savunur; “Derslerin daha çekici olmasını istiyorsanız, çocuğun ilk yaşlarındaki oyun içgüdülerinden faydalanınız.” der. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Pestalozzi; “Yaparak öğrenme” ilkesini eğitim dünyasına önermiştir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

Fazla Enerji Teorisi bizi oyun zamanı ile çalışma zamanının ayrılması prensibine götürür. Bunun ışığında özellikle okullarda çalışma zamanları ve oyun zamanları (teneffüs) vardır. Böylece çocuklar, bu teorilere göre, teneffüsteki oyunlarda, dersler sırasında oluşan uyuşukluklarını, gerginliklerini atıp rahatlayabilirler veya azalan enerjilerini yeniden toplayabilirler. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Rekapitülasyon Teorisine göre oyun yoluyla insanlığın istenmeyen özellikleri yok edilebilir. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

'Hazırlık veya Ön Egzersiz Teorisine' göre çocuk, oyun yoluyla bir yetişkin olarak nasıl yaşanması gerektiğini araştırır ve bunları uygulama fırsatı bulur. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.