ÇOCUKLUK SOSYOLOJİSİ

Antik Yunan kültüründe paideia, ideal bir yurttaş olarak yetiştirilmek üzere özellikle çocukların eğitilmesi ve disipline edilmesi anlamına gelmekteydi.

Shorter, geleneksel aileyi, mülkiyeti nesilden nesile aktarmakla sınırlı ve  bireysel esenliği yok sayan bir mekanizma olarak tanımlar. Shorter’a göre aile, duygusal birliktelikten çok üretime ve yeniden üretime dayanan bir birimdir.

Bireycilik, bireylerin özgür eylemde bulunmasını toplumsal hareketin veya devlet kontrolünün üzerinde gören bir toplumsal kuramdır.

Altruizm, özgecilik olarak da adlandırılan, diğerlerinin iyiliğini çıkarsız ve hatta kendi zararına olacak şekilde önemsemek anlamına gelen terimdir.

Pollock’a göre, yetişkinlerin çevresel şartlar iyi olduğu sürece çocuklarına azami ilgi göstermeleri, kendilerinin ve türlerinin geleceği için en uygun davranış olacakken çevresel şartlar bozulduğunda çocukları çalıştırmaya başlamaktan, çocukların savaşlarda yer almasına kadar çeşitlenebilecek farklı senaryolara yol açacaktır.

Animizm, Latince anima kökeninden türemiş olup cansız nesneleri de canlı ve hareketli olarak görmek anlamına gelir. Özellikle çocuklarda ve ilkel dinlerde animistik düşünce tarzı yaygındır.

Pozitivizm, tüm bilginin kaynağında pozitif bilgi ve deneyimlerin yer alması gerektiğini; metafizik bilinin yanı sıra safi mantık ve matematik bilgilerin de bilginin kökeninde olamayacağını savunan kuramdır.

Görecilik, diğer adıyla relativizm, bilginin, hakikatin ve ahlakın kültürlere, tarihe ve toplumlara göre değişken olduğunu ve mutlak olmadığını savunana doktrindir.

Tinbergen, Aristoteles’in Dört Neden Kuramı’nı hayvan davranışlarını açıklamak amacıyla kullanmıştır.

Ariès’e göre nihayet on yedinci yüzyılla beraber çocuklar ve çocukluk sanatta kendilerine özel bir yer bulmaktadır

Yine Clarke’ın bu çerçevede dikkat çektiği diğer bir düşünür olan Edward Shorter, The Making of the Modern Family (Modern Ailenin Teşekkülü) adlı eserinde “İyi annelik modernizasyonun bir icadıdır.” diyecek kadar ileri gitmiştir

Altruizm, özgecilik olarak da adlandırılan, diğerlerinin iyiliğini çıkarsız ve hatta kendi zararına olacak şekilde önemsemek anlamına gelen terimdir

Animizm, Latince anima kökeninden türemiş olup cansız nesneleri de canlı ve
hareketli olarak görmek anlamına gelir. Çocuklarda ve özellikle ilkel dinlerde
animistik düşünce tarzı yaygındır

Aristoteles’in dört nedeni ile insanların çocukları algılayışı arasında bir bağ kurmaktadır. Bu soruları
ve sırasıyla karşılık geldiği nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Bu neden yapılmıştır? – Maddi Neden (Causa Materialis)
2. Bu kimin tarafından yapılmıştır? – Etken Neden (Causa Efficiens)
3. Bunu olduğu gibi yapan ve başka şey yapmayan nedir? Biçimsel Neden (Causa Formalis)
4. Bu ne için yapılmıştır? – Ereksel Neden (Causa Finalis)

Matthews, Aristoteles’in dört nedeni ile insanların çocukları algılayışı arasında bir bağ kurmaktadır. Bu soruları
ve sırasıyla karşılık geldiği nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Bu neden yapılmıştır? – Maddi Neden (Causa Materialis)
2. Bu kimin tarafından yapılmıştır? – Etken Neden (Causa Efficiens)
3. Bunu olduğu gibi yapan ve başka şey yapmayan nedir? Biçimsel Neden (Causa Formalis)
4. Bu ne için yapılmıştır? – Ereksel Neden (Causa Finalis)

Epistemolojik göreciliğe göre bilişsel, etik ya da
estetik inanç, iddia, deneyim ya da eylemlerin içeriği,
anlamı, hakikati ve mantıklılığı ancak belli bir kavram sisteminin içinden belirlenebilir

Ontolojik görecilik yaklaşımına göre, gerçekliğin kendisi ancak bu gerçekliğin içinde yaşayanların kendi kavram sistemleri tarafından belirlenebilir

Görecilik, diğer adıyla relativizm bilginin, hakikatin ve ahlakın kültürlere, tarihe
ve toplumlara göre değişken olduğunu ve mutlak olmadığını savunan doktrinindir.

Ebeveynler ve çocuklar arasındaki çıkar çatışmasına dair böylesi bir gözlemi Antropolog Colin Turnbull’un Afrika’da gerçekleştirdiği bir çalışmasında görmek mümkündür. Turnbull, kuraklığın sebep olduğu bir kıtlık döneminde Afrika’da yaşayan Ik kabilesini incelemiştir.

Matthews yeterli ve savunulabilir bir çocukluk felsefesinin en azından şu beş öğeyi içermesi gerektiğini savunur:

Çocuğun ne olduğuna dair bir kavrayış,

Çocukluğun metalarının ne olduğuna dair bir kavrayış,

Çocukluğa uygun bilişsel menfaatler ve hedeflerin neler olduğuna dair bir kavrayış,

Çocukların ahlaki kapasitelerinin ne olduğuna dair bir değerlendirme,

Çocukların haklarını ve sorumluluklarını, ebeveynlerin çocuklarına yönelik hakları ve sorumlulukları kadar anlayabilmemizi sağlayacak bir çerçeve.